تداخل داروها با امواج ساطع شده( براینده ) از موبایل
دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی مدرس فارماکولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران
رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی وَ یَسِّرْ لِی أَمْرِی وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسانِی یَفْقَهُوا قَوْلِی
پروردگارا سینهام را گشاده دار، و کار را بر من آسان کن، گره از زبانم بگشاى تا سخنم را درک کنند
موبایل ها در دنیای امروز به بخش ی جدایی ناپذیر از زندگی انسانها تبدیل شده اند.این ابزارهای ارتباطی نه تنها برنحوه ارتباط انسانها تأثیر گذاشته اند، بلکه بر بدن انسان و فرآیندهای فیزیولوژیکی نیز اثرات قابل توجهی دارند.یکی از مهمترین عواملی که باعث اثرگذاری موبایل بر بدن میشود، امواج رادیویی است که توسط گوشی
موبایل ارسال میشود.
این امواج تابشهای غیر یونیزه هستند که انرژی کمتری نسبت به تابشهای یونیزه(مانند اشعه ایکس)دارند، اما
همچنان میتوانند تأثیراتی بر بافتهای بدن داشته باشند.
در این ارائه، به بررسی اثرات زیستی و فارماکولوژیک استفاده مداوم از موبایل بر بدن و داروهای مصرفی خواهیم پرداخت.این اثرات میتوانند شامل تغییر در جذب، توزیع، متابولیسم و دفع داروها، تداخالت دارویی، وتأثیرات بر سلامت عمومی باشد.
اثر گذاری موبایل بر بدن و تأثیرات قارماکولوژیک
موبایل ها امواج رادیویی و میدان های الکتریکی و مغناطیس ی منتشر میکنند که میتوانند تأثیرات
زیادی بر بدن انسان بگذارند.اثرات این تابشها به طور خاص از طریق تغییر در جریان های یونی،
فعالیتهای الکتریکی و افزایش تولید رادیکالهای آزاد در بدن عمل میکنند.در ادامه به اثرات مختلف
آن بر بخشهای مختلف بدن و داروهای مختلف پرداخته میشود.
اثرات بر سیستم عصبی و مغز
یکی از اولین و برجسته ترین تأثیرات موبایلها بر بدن، اثر آنها بر سیستم عصبی و مغز است.تابش موبایل میتواند بر فعالیتهای الکتریکی مغز و نحوه پردازش اطلاعات تأثیر بگذارد.این تغییرات میتوانند اثرات منفی بر عملکردهای شناختی و حافظه بگذارند.
تداخل با داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی
ا مواج موبایل می توانند بر فعالیت الکتریکی مغز تأثیر بگذارند، که این امر میتواند اثربخشی داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی مانند بنزودیازپینها(مثل دیازپام) و SSRI ها(مثل فلوکستین)را کاهش دهد.امواج رادیویی میتوانند به نحوی بر تعادل شیمیایی مغز تأثیر گذارند که باعث کاهش اثرات داروهایی میشود که برای کنترل اضطراب یا افسردگی تجویزمیشوند.
تاثیرات بر داروهای ضد تشنج
در افرادی که داروهای ضد تشنج مانند فنی توئین یا کاربا مازپین مصرف میکنند، استفاده طولانی مدت از موبایل میتواند خطر تشنج را افزایش دهد.این امر به دلیل تغییرات در فعالیتهای الکتریکی مغز و تحریکات بیشتر ناشی از تابشهای موبایل است.به ویژه در افرادی که پیش از این اختلالات عصبی داشته اند، این اثرات میتوانند مشکل ساز شوند.
تاثیر بر داروهای خواب آور
استفاده مداوم از موبایل، به ویژه قبل از خواب، میتواند تولید ملاتونین را مختل کند و به مشکلات خواب منجر شود.این خواب آور مانند دیازپام یا لورازپام را کاهش دهد.از آنجا که این داروها معمولا" امر میتواند تأثیر داروهای خواب برای بهبودکیفیت خواب و کاهش بیخوابی تجویز میشوند، کاهش اثربخش ی آنها میتواند خواب بیمار را به شدت تحت تأثیر قراردهد
اثرات بر سیستم قلبی و عروقی( تداخل با داروهای ضد فشارخون)
تابش موبایل می تواند باعث افزایش موقت فشار خون در برخی افراد شود.این افزایش ممکن است اثر داروهای ضد فشار خون مانند لوسارتان یا آتنولول را کاهش دهد.برای افرادی که تحت درمان فشار خون بالا قرار دارند، این تأثیرات میتواند این تأثیرات میتواند باعث نیاز به تنظیم دوز داروها و یا حتی تغییر درمانها شود.
تاثیر بر داروهای قلبی
برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان مشکالت قلبی مانند آمیلودیپین و دیزوپیرامید میتوانند تحت تأثیر تابش موبایل قرار گیرند.اثرات منفی این تابشها میتوانند موجب تغییر ضربان قلب یا افزایش فشار خون شوند و به همین دلیل ممکن است نیاز به تنظیم درمان دارویی مهم برای کنترل بیماریهای قلبی باشد.
تاثیرات بر سیستم تولید مثل
کاهش تعداد اسیرم در مردان: تحقیقات نشان دادهاند که تابش موبایل میتواند تعداد اسپرم در مردان را کاهش دهد و کیفیت آنها را تحت تأثیر قراردهد.این امر
میتواند تأثیر منفی بر اثربخش ی داروهای باروری مانند کلومافن سیترات یا تستوسترون بگذارد.این داروها به طور خاص برای درمان مشکلات باروری تجویز میشوند و کاهش کیفیت اسپرم میتواند به شکست درمانهای باروری منجر شود.
تداخل با داروهای هورمونی در زنان
تابش موبایل ممکن است بر تخمدانها و کیفیت تخمک ها در زنان تأثیر بگذارد.این تأثیرات میتواند بر داروهای هورمونی مانند استروژن یا پروژسترون که برای تنظیم چرخه قاعدگی و درمان نازایی تجویز میشوند، تأثیر بگذارد.کاهش اثر این داروها میتواندمنجر به اختلالات هورمونی و مشکلات تولید مثل شود.
اثرات بر پوست و سایر بافت های بدن
موبایل ها میتوانند باعث ایجاد تغییرات در بافتها و پوست شوند.برای مثال، افرادی که داروهای آنتی بیوتیک موضعی یا کورتیکواستروئیدها استفاده می کنند، ممکن است تحت تأثیر تابشهای موبایل قرار گیرند.این تابشها میتوانند اثربخشی داروهای درمانی را کاهش داده یا تحریکات پوستی ایجاد کنند.همچنین داروهایی که حساسیت به نور ایجاد میکنند(مثل تتراسایکلینها)میتوانند بر اثر تابش موبایل حساستر شوند.
تاثیرات روانشناختی (افزانش اضطراب و اثرات بر داروهای روانیزشکی)
استفاده مداوم از موبایل و تماس دائمی با اطالعات و پیامها میتواند منجر به افزایش اضطراب و استرس شود.این افزایش استرس میتواند اثربخشی داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی مانند بروکساپین یا سیتالوپرام را کاهش دهد.در نتیجه، فرد ممکن است نیاز به افزایش دوز داروها یا تغییر دارو داشته باشد.
تداخل با داروهای ضد درد و آرامبخشدر بیمارانی که داروهای مسکن مانند کدئین یا مورفین مصرف میکنند، استفاده طولانی مدت از موبایل ممکن است میزان ا سترس و درد را افزایش دهد.این افزایش درد و استرس ممکن است منجر به افزایش دوز داروها و یا استفاده از داروهای اضافی برای تسکین درد گردد.
اثرات عضلانی و اسکلتی (درد گردن و ابرات بر داروهای مسکن )
استفاده طولانی مدت از موبایل، به ویژه در حالتی که فرد مدت زیادی سر خود را پایین نگه میدارد، میتواند باعث دردهای عضلانی و اسکلتی شود.این مشکلات میتوانند نیاز به داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا استامینوفن را افزایش دهند.
روشهای پیشگیری و کاهش آسیبها و تداخلات داروی
استفاده از اسپیکر میتواند تماس مستقیم موبایل با بدن و مغز را کاهش دهد و از ایجاد تداخلات دارویی و بیولوژیکی جلوگیری کند.
محدود کردن زمان استفاده از موبایل:
برای جلوگیری از اثرات منفی موبایل بر بدن و تداخالت دارویی، توصیه می شود که استفاده ازموبایل محدود و در زمانهای کوتاه تری صورت گیرد.این کار میتواند به کاهش تأثیرات منفی تابشهای موبایل بر بدن کمک کند و از تداخلات دارویی جلوگیری کند.به علاوه، کاهش مدت زمان استفاده از موبایل به حفظ سلامت عمومی کمک کرده و از ایجاد مشکلات مختلف مرتبط با سلامتی جلوگیری میکند.
استفاده ازمحافظ ها ویا فیلترهای امواج:
برخی از شرکتها دستگاههایی را تولید کرده اند که میتوانند از انتشار امواج رادیویی موبایل به بدن جلوگیری کنند.استفاده از این محافظها میتواند میزان تابشها را کاهش دهد و تأثیرات منفی آنها بر بدن و داروها را کاهش دهد.
آگاهی از تداخل های دارویی :
افرادی که داروهای مختلف مصرف میکنند باید از تأثیرات موبایل بر داروهای خود آگاه باشند.این آگاهی به آنها کمک میکند تا درصورت مشاهده هرگونه تغییر در اثر بخش ی دارو، اقدام مناسب انجام دهند و در صورت لزوم با پزشک خود مشورت کنند.
پرهیز از استفاده از موبایل هنگام خواب :
استفاده از موبایل قبل از خواب میتواند باعث اختلال در تولید ملاتونین و اختلال در الگوهای خواب شود.بنابراین، بهتراست از موبایل قبل از خوابیدن اجتناب کرده یا حداقل از آن در فاصلهای مناسب از زمان خواب استفاده کنید.
اثرات مخرب موبایل در کودکان
کودکان امروزه در یک محیطی با فرکانس های رادیویی زندگی میکنند که در گذشته در تاریخ بشر هرگز وجود نداشت.اشعه و امواج منتشر شده از گوشی های همراه و دکل های تلفن همراه می تواند اثرات مخربی را بر روی کودکان داشته باشد که بر خی از این موارد عبارتند از :
الف) تومورهای خوش خیم
این مطالعه نشان داد که کودکانی که از موبایل بیشتر استفاده میکنند در خطر ابتلا تومورهای غیر بدخیم گوش و مغز هستند.
ب) سرطان ج) اثرات مغزی د) ابتلا به برخی بیماری های باکتریایی ه) مشکلات بینایی
.
و) افزایش خطر ابتلا به دردهای مزمن ز) مشکلات تحصیلی ح) سو استفاده در آزمونها
نتیجه گیری و چشم انداز آینده
گرچه هنوز مطالعات زیادی در زمینه اثرات بلندمدت موبایل بر بدن و داروها در حال انجام است، اما شواهد نشان میدهند که استفاده طولانی مدت از موبایل میتواند بر عملکردهای بیولوژیکی و فارماکولوژیکی تأثیرات منفی بگذارد.اثرات این تأثیرات میتواند شامل تغییر درنحوه متابولیسم داروها، تداخالت دارویی، و افزایش خطر برخی بیماری ها باشد.با این حال، مطالعات بیشتری نیاز است تا تأثیرات دقیق و بلندمدت این تابشها بر داروها و فرآیندهای بیولوژیکی بدن روشن شود.در نهایت، برای حفظ سلامت بدن و کارایی داروها، پیشنهاد میشود که افراد از موبایل به طور معقول و در زمانهای محدود استفاده کنند و از روشهای پیشگیرانه برای کاهش تماس مستقیم با تابشهای موبایل بهره برداری کنند.همچنین، آگاهی ازتأثیرات موبایل بر داروها و مشورت با پزشک در صورت وجود هرگونه تداخل دارویی ضروری است.
منابع:
1)Journal of Clinical Pharmacology The Lanct.
2)Environmental Health Perspectives Journal of Neurochemistry.
...........................................................................................................................................................................................
حضرت پیامبر اکرم(ص) فرموده اند که دوستان فرزند آدم 3 چیز است:
یکی تا وقت مردن با او ست و آن مال است. و
دیگری تا لب گور همراه او میاید و آن اهل و عیال است و سوم
تا محشر او را همراهی میکند که آن اعمال است. احیاء العلوم ج 3 صفحه201