Supplement عوارض و کاربردها

دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران گروه فارماکولوژی

دانشکده داروسازی و واحد علوم دارویی تهران ، مدرس فارماکولوژی بیمارستان بوعلی تهران

                   به نام آنکه  خلاق جهان است                    امید بی پناه و بی کسان است

به نام آنکه یادآور او تسلی بخش عاشقان  است  و   ...............

همکاران عزیز ، دانشجویان گرامی ، دوستان ارجمند.

این روزها نگارش و قلم بدست گرفتن  در شرایطی که با فوت همیهنان  وشهادت همکاران پزشک و دانشجویان پزشکی و پرستاران جان بر کف  وکادر درمانی وخدماتی بیمارستانها  وعزادار بودن هموطنان  مواجه هستیم بسیار سخت است ولذا نگارش وتنظیم این مقاله و مقالات بعدی کوچکترین کاریست برای مطالعه  دانشجویان و دوستانی که بناچار در منزل هستند و زمانی را برای آموزش در فضای مجازی سپری میسازند. انشاالله به زودی بحران کرونا را پشت سر نهاده وکماکان فعالیت های طبیعی برای همگان میسر گردد.فراموش نشود علاوه بر رعایت تمامی مواردی که مرتب از رسانه ها ، صدا و سیما وفضای مجازی رعایت می کنیم دعا وتوسل به یزدان فراموش نشود. دعا درمانی  یکی از راههای مقابله با بیماریست که در بسیاری از موارد  با پاسخ همراه بوده است.

تکمیل پازل توانمندی ورزشکار شامل موارد زیر است :

1- استراحت/ریکاوری                    2 -تمرین                        3- مکمل دهی               4- تغذیه و رژیم غذایی                    5- درمان

کدامیک از ورزشکاران به مکمل نیاز دارند؟

85 درصد ورزشکاران حرفه ای مصرف می کنند.

اغلب بدون مشاوره با متخصصین تغذیه.

تعدادمعدودی از مکمل ها خصوصا در صورت کمبود موثرند.

ممکن است مصرف مکمل به یک ورزشکار برتری دهد.

مکمل های ورزشی

کسانی که تغذیه مطلوب و درست داشته باشند نیازی به مکمل ندارند اما:

کسانی دریافت نامناسب داشته باشند دریافت مولتی ویتامین کمبود های آنها را برطرف می کند

مواظب باشید دریافت بیش از حد ویتامین ها و املاح نه تنها باعث افزایش توان نمی شود بلکه سلامت ورزشکاررا به خطر می اندازد.

قبل تجویز مکمل چه اقداماتی باید انجام داد؟

منافع مکمل بر اساس شواهد علمی             ضرورت                          قانونی

عوارض                                                دوپینگ                         راهنمای مصرف

قبل تجویز مکمل چه اقداماتی باید انجام داد؟

پروسه مراقبت تغذیه ای

ارزیابی  ،  تشخیص     ،   مداخله ،  ارزشیابی و پایش ، الگوی غذایی فراموش نشود

عوارض مصرف مکمل:

سلامت ورزشکار   ،   دوز و مدت مصرف ، تغییر اولویت تغذیه ای ورزشکار، اطلاع از دوپینگ

دسته بندی مکمل های ورزشی

Group A :نوشیدنی ورزشی ،  ژل های ورزشی ، شیرینی های ورزشی و غذای مایع ، پروتئین وی                                  

بارهای ورزشی ، لکترولیت های جایگزین  ،  مکمل آهن ، . پروبیوتیک ،  مولتی ویتامین مینرال ، ویتامین D

مکمل کلسیم ، کافئین ، کراتین ،آب چغندر،  بتاآلانین و بیکربنات

گروه B

کورکومین ،کئورستین    ،  تارت آب گیلاس    ، آب توت ها       ،گلوتامین ،  روغن ماهی ،گلوکوزامین

آنتی اکسیدان هایی  C ,E   ،  HMB ) هیدروکسی متیل بوتیرات( و کارنیتین

Group C

ریبوز ،کوآنزیم Q10،  جینسنیگ ، کروم، آب حاوی اکسیژن

روغن T C  Mاینوزین ،  پیروات، ZMA(zinc magnesium aspartate)

Group D

افدرین،  استریکنین ،  سیبوترامین  ،متیل هگزین آمین

سایر محرک های گیاهی : DHEA ، آندروستندیون ، نوراندرواستندیون محرک های هورمون رشد

    

                       تصویر  جینسینگ

کدام مکمل برای کدام ورزشکار؟

هدف چیست؟  

نوع ورزش ، شدت، مدت ، نیاز فیزیولوژیکی،  سیستم انرژی مورد نظر، هزینه؟

سن؟    آیا سابقه مصرف دارد؟

مکمل ها:

آنتی اکسیدان ها ، ویتامین c و E، کورکومین،آب چغندر ، NAC

برای ریکاوری :  امگا3 ،آب گیلاس و آلبالو، گلوتامین

کارافزا:

کافئین ،کراتین،  بتا آلانین،  بیکربنات ، آب چغندر

رفع کمبود:

آهن  ،  کلسیم،  ویتامین                  D افزایش حجم عضله:

                                                پروتئین وی، کازئین، HMB،  آمینو اسیدها

استفاده ازکدام برند؟

خوشنامی،  نوغ ترکیبات ،  استاندارد ها، تولید توزیع وانبارش خوب

دستور مصرف مکمل؟

                                   دوز،  زمان ،  مدت

کراتین :

از اسید های آمینه ساخته می شود ،   در گوشت و ماهی یافت می شود

به شکل پودر، قرص، ژل و حتی آب نبات وجود دارد ،یکی از پرمصرف ترین مکمل ها

توزیع کراتین در بدن

•       98 درصد در عضلات و قلب.     در بدن به کراتین فسفات تبدیل می شود.

مکانیسم عمل کراتین:

افزایش کراتین فسفات (انرژی در دسترس)  .   افزایش توان در ورزشهای قدرتی

کراتین:

افزایش توده عضلانی ،    افزایش تولید انرژی / عملکرد (حرکت های انفجاری)

تاخیر خستگی ،  بهبود ریکاوری ، موثر در تمرکز در بی خوابی ها،  در انتقال گلوکز در بدن

کراتین-نتایج علمی:

متاآنالیز در سال 2003    ، عدم تاثیر کراتین در ورزشهای فیلد (دومیدانی، شناو ..)

کراتین

میزان کراتین در افراد متفاوت است ( سن، جنس، نوع فیبرو ....)

مناسب برای حرکات انفجاری تا 10 ثانیه ،  افزایش کراتین بدن ماکزیمم 20 درصد

پاسخ افراد به مکمل یاری کراتین متفاوت ، بیشتر مطالعات در افراد غیر حرفه ای

کاربرد کراتین در بیماریها

1.    Muscular dystrophy,

2.    Polymyositis

3.    Ageing

4.     Parkinson’s disease

5.    Huntingdon’s disease

Creatine supplementation may have some functional benefits to enhance cognitive function

پروتکل مصرف :

•       300 میلی /kg برای حداقل 3 روز ،  3 تا 5 گرم برای حفظ

لود سریع: 5 روز اول با 4 بار درروز هربار 5 گرم ، لود آهسته: 28 روز هر روز 3 گرم

دوز نگهداری: 3 گرم در روز ،  پاک سازی: 4 هفته

مصرف 50 تا 100 گرم کربوهیدرات با کراتین مصرفی.

عوارض کراتین:

افزایش وزن،  عوارض گوارشی ،  سنگینی معده ، اسهال ، تهوع ، گرفتگی و کشیدگی عضلات.

ال-کارنیتین:

کاهش وزن و چربی ، افزایش ذخیره گلیکوژن ، نقش کارافزایی؟ ،نقش وازودیلاتوری

     کاهش درد وآسیب بعد از تمرین

فرم های کارنیتین :

•      L-Carnitine,

•      Acetyl-L-carnitine (ALCAR),

•       L-Carnitine L-Tartrate (LCLT)

 Propionyl-L-Carnitine (usually bound to Glycine and called GPLC

پروتکل مصرف:

•      1تا 2 گرم در روز ، 1 یا 2 کپسول نیم ساعت قبل از تمرین یا مسابقه

•      1 کپسول صبح و یک کپسول شب برای افزایش اثر.

نیترات :

منابع غذایی: اسفناج، کاهو، چغندر

تبدیل شدن نیترات به نیتریت و نیتریک اکسید خصوصا در شرایط اسیدوز و هیپوکسی

جزء ملکولی مسیر ال آرژنین و مسیر مستقل (باکتری های دهانی و تبدیل نیترات به نیتریت)

دستور مصرف:

حاد: 400-300میلی گرم یک تا 12 ساعت قبل از تمرین یا مسابقه

مزمن: 1 تا 2 هفته قبل از تمرین یا مسابقه

                  نیترات پتاسیم KNO3/پتاسیم نیترات

عوارض:

•       100 تا 200 میلی گرم/Kg سمی و ایجاد مت هموگلوبینمیا

افت فشار خصوصا همراه با داروهای کاهنده فشار

ناراحتی های گوارشی ،  تغییر بدون خطر رنگ ادرار

بافرها

تجمع لاکتات و هیدروژن ، ورزش های با شدت بالا و کوتاه مدت ، مهمترین بافرها بیکربنات و بتا آلانین

بیکربنات :

بطور طبیعی در بدن وجود دارد ، در تهیه مواد غذایی استفاده می شود

موثر در ورزش هایی با 30 ثانیه تا 7 دقیقه.

عوارض:

تهوع ، اسهال ،  استفراغ، حداقل یک لیتر آب بایستی با مکمل میل شود.

بتاآلانین :

کارنوزین بافر طبیعی داخل سلولهای عضلانی ، ترکیب بتاآلانین و هیستیدین

نقش اصلی بافر داخل سلولی ،  در ورزش های با طول 1 تا 2 دقیقه

بیشتر مطالعات روی وزنه برداران و دوچرخه سواران بوده

دستور مصرف:

•       3 تا 6 گرم در روز در طی 4 تا 10 هفته ، بیشتر به شکل پودر وجود دارد .  عوارض : گزگز پوست.

کافئین :

منابع غذایی:   چای، قهوه، شکلات، کولا، نوشیدنی های انرژی زا

تاثیر بر سیستم عصبی مرکزی، تاثیر بر تمرکز، عکس العمل، مهارتهای تاکتیکی و تکنیکی ،  کاهش خستگی و افزایش هوشیاری .

در بسیاری از ورزش های فردی و تیمی مطالعه شده ،  موثر در ورزش های استقامتی و قدرتی ،کاهش درد حین ورزش ،  توصیه برای افراد زیر 18 سال نشود.

دستور مصرف:

60 دقیقه قبل از ورزش ، قبل و هر 15 تا 20 دقیقه حین ورزش

زمان های نزدیک به آخر ورزش که خستگی ظاهر می شود.

عوارض:

افزایش ضربان قلب ، دهیدراتاسیون ، بی خوابی ،  بی قراری ، تفاوت های فردی در اثر بخشی

CLA :  لینولئیک اسید کونژوگه    مطالعات انسانی اغلب با نتایج متناقض

اسید چرب غیر اشباع ، منبع غذایی: گوشت، لبنیات و تخم مرغ، بیشتر مطالعات حیوانی

کاهش قند خون و افزایش حساسیت انسولین ، کاهش چربی و افزایش توده عضلانی

دستور مصرف: 2.4 تا 6 گرم در روز

عوارض:

ناراحتی گوارشی ، تهوع ، سنگینی معده ،  سردرد ،  هزینه بالا

پروبیوتیک ها

منابع غذایی:   شیر، ماست، دوغ، پنیر

منافع:  بهبود عملکرد سیستم گوارشی ، تقویت سیستم ایمنی ، کاهش عدم تحمل لاکتوز ،   کاهش خطر برخی سرطان ها (کولون)

در ورزشکاران منافع کارافزایی مشاهده نشده  اما

تعداد روزهای بیماری درورزشکاران استقامتی ،کاهش عفونت های ریوی و ناراحتی های گوارشی

بهبود عملکرد سیستم ایمنی بویژه خستگی های مزمن ، تقریبا عارضه ای برای پروبیوتیک ها گزارش نشده است.

گلوتامین:

تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از بیماریها ، کمک به حفظ مایعات در بدن

افزایش جذب آب از لوله گوارش ،  افزایش سنتز پروتئین در بدن و کاهش توده چربی

اعمال بیوشیمیایی:

تحریک سنتز گلیکوژن ، کاهش درد عضلانی ،افزایش ظرفیت بافری بدن ،کاهش زمان ریکاوری پس از آسیب .

دستور مصرف:  دستور مصرفی وجود ندارد ،  مصرف 30 گرم در روز در افراد سالم

عارضه ای گزارش نشده است.

پیامبر(ص) میفرمایند : سلامتی و امنیت دو نعمت مخفی الهی میباشند.

بیماری زبان

                                                  بیماری زبان

دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران گروه فارماکولوژی

                               مدرس فارماکولوژی بالینی بیمارستان بوعلی تهران

                        به نام آنکه که قلم در کف انسان نهاد   و  بر حرمت آن قسم یاد کرد .

مقدمه:

سلامتی دو بخش دارد:

سلامتی جسم که با بهداشت و تغذیه میتوان کنترل کرد

سلامتی روحی و روانی که بستگی به محیط و پیرامون شخص دارد.

سلامتی بزرگترین نعمتی است که در اختیار بشر قرار دارد

زیرا بدون آن بهره بردن از سایر نعمت ها امکان پذیر نیست.

چند سخن از بزرگان در مورد سلامتی:

1-سلامتی بزرگترین هدیه ، قناعت بزرگترین ثروت و وفاداری بهترین رابطه است.      بودا

2- بزرگترین علاج برای جسم : ذهنی آرام است.      ناپلئون بناپارت

3- تنها وقتی ثروتمندان بیمار شوند واقعا" ناتوانی ثروت را احساس می کنند .      بنجامین فرانکلین

4- حتی اگر بیماری لاعلاجی داری، نباید بنشینی وماتم بگیری ،از زندگی لذت ببر و با بیماری خود

مبارزه کن .                             نلسون ماندلا

5- تمام سلامتی خود را استفاده کن، حتی تا حدی که آنرا از پای در آوری، سلامتی برای همین است

تمام سلامتی راکه داری پیش از مرگت استفاده کنئ                         جرج برنارد شاو

بیماری:
اینکه بدانیم واقعا بیماریم یا خیر کار راحتی نیست. برخی افراد ممکن است بیماری خاصی نداشته باشند.برخی دیگر ممکن است احساس کنند که سالمند و هیچ مشکلی ندارند اما مثلا مبتلا به فشار خون بالا باشند که سبب حملات قلبی و سکته میشود.                

تعریف بیماری:

بیماری هر نوع وضعیت غیر عادی در بدن جسم یا روان که سبب بروز ناراحتی عملکرد بد و یا نگرانی خود فرد مبتلا و یا اطرافیان او می شود. گاهی از این واژه برای انواع جراحات،معلولیت ها،ناهنجاری ها،علایم بیماری،رفتارهای انحرافی یا حالت های غیر معمول در عملکرد یا رفتار استفاده می کنند.

دستگاه چشایی:
یک دستگاه حسی برای چشیدن و حس مزه می باشد.
چشایی یکی از حواس 5 گانه است.
چشایی درک مولکولهای خاصی در مواد است مثلا ترش بودن یک ماده یعنی وجود حالت اسیدی                    

زبان با هزاران برآمدگی کوچک که برای چشم غیر مسلح قابل مشاهده است به نام پاپیلا پوشیده شده است درون هر پاپیلا صدها جوانه طعم دار وجود دارد. به استثنای پاپیلارهای کریستالی که جوانه های چشایی ندارند بین 2000 تا 5000جوانه طعم دار وجود دارد که در جلو و پشت زبان قرار دارد مابقی در سقف دو طرف و پشت دهان و در گلو قرار دارند هر طعم جوانه شامل 50 تا100 سلول گیرنده طعم است.

چشایی در انسان:

در انسان ها در حدود 50 سالگی به دلیل از دست دادن پاپیلای زبان و کاهش کلی تولید بزاق تضعیف درک احساس طعم شروع میشود.

انسانها همچنین می توانند اختلالاتی در تحریک طعم از طریق نارسایی چشایی داشته باشند.

بیماری زبان:

بیماری زبان یکی از دردناکترین بیماریهاست چون با تغذیه رابطه مستقیم دارد و مانع از خوردن غذا میشود در نتیجه بدن ضعیف شده و بیماری دیرتر بهبود میابد.
زبان یکی از بخشهای بدن است که با آن میتوانیم صحبت کنیم اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید از روی زبان میشود به بیماری های بدن پی برد به صورتی که نظر پزشکان بر این است که زبان موجب انعکاس تمام بیماریهای بدن میشود.
برخی از مشکلات زبان میتواند بی خطر و یا به علت کاهش ویتامین های بدن ویا ابتلا به بیماریهای ایدز یا سرطان دهان باشد.

            معرفی انواع و اقسام بیماریهای زبان که زندگیتان را مختل میکند:

بیماری زبان جغرافیایی:
در این بیماری که یک عارضه خوش خیم است زبان شکلی شبه نقشه جغرافیایی دارد.
زبان جغرافیایی در اثر تغییر ژنتیک به وجود می آید و با سرطان زبان و دهان ارتباطی ندارد.
در زبان جغرافیایی پاپیلا که بر آمدگی های کوچک و سفید صورتی رنگ روی زبان است،از سطح زبان پاک میشود وزبان به شکل صاف قرمز رنگ و با کناره های برآمده دیده میشود.
در این شکل زبان فقط افزایش حساسیت به مواد غذایی،انواع خمیر دندان ها،ادویه جات و ترشی جات به وجود می آید که پزشک با تجویز مسکن و داروهای ضد التهاب آن را کاهش میدهد.

روش درمان:

همانطور که گفته شد دلیل به وجود آمدن این بیماری حساسیت به مواد غذایی انواع خمیر دندان ها ادویه جات وترشی جات میباشد روش درمان استفاده از:

داروهای مسکن  ،  شوینده های دهانی که مواد بی حس کننده دارند  .   پماد وشوینده های کورتیکوستروئیدی

مکمل ویتامین ب

بیماری زبان شیار دار:

در عارضه زبان شیار دار که 5 درصد مردم به آن مبتلا هستند شکاف ها و شیارهایی با عمق متفاوت روی سطح زبان به وجود می آید.

علت این بیماری مشخص نیست و این بیماری با هیچ علایمی همراه نیست در این بیماری اصلیترین شکاف در وسط زبان قرار دارد.

این بیماری اغلب در مردان و در 80 درصد کودکان مبتلا به سندرم داون به وجود می آید.

روش درمان:

همانطور که گفته شد علت خاصی برای این بیماری مشخص نیست  .  اما:

روش درمان استفاده از:    مسواک میباشد بیمار راباید تشویق نمود تا زبان را مسواک بزند چرا که دبریها و غذا در شیارها گیر افتاده و ممکن است به عنوان منشا تحریک عمل نماید. همچنین دهان شویه های غیر محرک راه حل مناسبی میباشد.

بیماری لوکوپلاکیا زبان:

در بیماری لوکوپلاکیا که یکی از شایع ترین بیماری های دهان است ،ضایعات سفید رنگ و ضخیمی روی زبان ، لثه ها و داخل گونه ها دیده میشود.

علت این بیماری مشخص نیست اما استعمال دخانیات و قلیان میتواند این بیماری را تشدید کند.

این بیماری هیچ علامت و درمانی ندارد و به خودی خود از بین میرود اما در موارد نادر میتواند نشانه اولیه ی سرطان باشد.

روش درمان: همانطور که گفته شد علت خاصی برای این بیماری مشخص نیست

اما:         روش درمان استفاده از:  ارتقاء بهداشت دهان.  استعمال نکردن دخانیات و قلیان.

قبل از هر گونه درمانی استفاده از بیوپسی و معاینات هیستوپاتولوژیک لازم است.

جراحی اصلی ترین نحوه درمان لکوپلاکیاست.

حذف کامل ضایعه برای لکوپلاکیای هموژنوس با دیسپلازی اپی تلیوم یا بدون دیسپلازی لکوپلاکیای منقوط پیشنهاد میشود.   کرایو و الکتروسرجی روشهای درمانی با نتایج محدود میباشند.

در لکوپلاکیای گسترده تجویز 13 سی سی رتینوئیک اسیدروزانه برای 2 تا 3 ماه ممکن است موفقیت آمیز باشد.

بیماری زبان موج دار و دندانه ای:

زبان موج دار اغلب در بچه ها دیده میشود اما میتواند نشانه ای از بیماری کم کاری تیروئید در بزرگسالان نیز باشد.

بیماری زبان مو دار سیاه:
این بیماری از ناخوش آیند ترین بیماری های زبان است که در آن سطح زبان تیره رنگ و همراه با مو میشود.
شاید شما نیز با دیدن این شکل زبان وحشت کنید اما باید بدانید این بیماری نیز بی ضرر است و پوشش سیاه بر روی زبان به علت باکتری های خاصی به وجود می آید که بدلیل عدم رعایت بهداشت بر روی زبان رشد میکند.
در این بیماری با رشد مخمر ها در دهان پاپیلا نیز رشد میکند و بر آمدگی هایی مو مانند 15 برابر طول معمولی یک پاپیلا به و جود می آورد این بیماری بعد از مدتی با رعایت بهداشت دهان از بین میرود.
این بیماری میتواند نشانه ای از بیماری دیابت باشد و یا پس از مصرف آنتی بیوتیک های خاص ظاهر گردد از علت های این بیماری میتوان عدم رعایت بهداشت دهان ، مصرف مواد دخانی،مصرف زیاد قهوه ، استفاده از آنتی بیوتیک و تشنه ماندن را نام برد.

روش درمان:

بیماری زبان مودار سیاه عمدتا به درمان پزشکی نیاز ندارد.

درمان بیماری مبتنی بررعایت بهداشت دهانی است.   رعایت اقداماتی از قبیل:   زبان خود را مسواک بزنید.   دندان ها را مسواک بزنید.  استفاده از نخ دندان.   و  رژیم غذایی مناسب.

بیماری زبان به رنگ قرمز توت فرنگی:

در این بیماری زبان به رنگ سرخ درخشان و روشن دیده میشود که علت آن ممکن است کمبود آهن یا ویتامین ب12 باشد این ویتامین ها از مواد ضروری برای بالغ شدن پاپیلاها یا جوانه های چشایی زبان هستند بنابراین اگر شما دچار کمبود این مواد باشید جوانه های چشاییتان را از دست میدهید و زبانتان بسیار صاف و درخشان میشود.

با از بین رفتن جوانه های چشایی ممکن است شما در صورت مصرف مایعات داغ یا غذاهای تند احساس درد کنید.

روش درمان:

استفاده نکردن از موادغذایی محرک:    شکلات مرکبات ترشیجات آجیل شور چیپس و...

روزانه 3 بار یا بیشتر دهان خود را با محلول نمک نصف قاشق چای خوری در 250 سی سی آب بشوئید.

استفاده از دهان شویه بی حس کننده یا استامینوفن    ،    استفاده از آنتی بیوتیک ها.

بیماری ضایعات مداوم قرمزی روی زبان:

این ضایعات بر خلاف آفت های دهانی که در دو هفته به خودی خود رفع میشوندادامه پیدا میکنند.این ضایعات ممکن است نشانه اولیه سرطان دهان باشد بنابراین حتی اگر دردی ندارید نیز آنها را جدی بگیرید و تصور نکنید که سرطان زبان فقط در افراد بیمار و سالمند ایجاد میشود و با مصرف دخانیات ارتباط دارد،بلکه ممکن است سرطان دهانی به وسیله ویروس «پاپیلوم» یا «زگیل انسانی» ایجاد شود.

روش درمان:       استفاده از عمل جراحی برای از بین بردن بافت های سرطانی نیازی ضروریست.

علاوه بر عمل جراحی برخی افراد ممکن است پرتو درمانی یا شیمی درمانی شوند تا هر گونه سلول های سرطانی را که باقی مانده بکشند.

بیماری زبان زرد:

در این بیماری یک لایه ضخیم زرد رنگ بر روی زبان به وجود می آید که به علت عفونت های قارچی است.

شیوع این بیماری در افراد کودک و نوجوان بیشتر است.

 روش درمان :    رعایت بهداشت دهان و دندان.   درمان عفونت های سینوس

استفاده از مرطوب کننده برای جلوگیری از خشکی زبان      افزایش مصرف فیبر ، آنتی هیستامین ها

استروئید ها برای مصرف موضعی و یا جهت شستشو  ،  دارو رتینوئید ویتامین آ،  داروهای ضد قارچ .

.................................................................................................................

در پایان:

اگر درد را احساس کردی ،

زنده ای،

اما اگر درد دیگران را احساس کردی ،

انسانی .