داروهای ضد سرفه

                        داروهای ضد سرفه

دکتر حسین جعفری : مرکز علمی کاربردی ابن سینا  عضو هیئت علمی

رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی وَ یَسِّرْ لِی أَمْرِی وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسانِی یَفْقَهُوا قَوْلِی

پروردگارا سینه‌‏ام را گشاده دار، و کار را بر من آسان کن، گره از زبانم بگشاى تا سخنم را درک کنند.

......................................................................................................................................................................

انواع ضد سرفه ها

1)     ضد سرفه های خشک                      2)  ضد سرفه های خلط دار

3)خلط آور: کمک به خروج راحت خلط     4)موکولیتیک : لیز و شکستن خلط

1-   ضد سرفه های خشک

  

 

A ) داروی کدئین فسفات یک داروی مخدر ضد درد و ضد سرفه است. کدئین به صورت خالص به شکل قرص و کپسول تولید می شود اما اغلب همراه با استامینوفن به صورت استامینوفن کدئین و همراه با داروهای ضد سرفه به صورت شربت اکسپکتورانت کدئین دار مصرف می گردد و در داروخانه موجود است. معمولا از قرص کدئین به عنوان مسکن در بیماران سرطانی استفاده می شود و در دسترس عموم نیست.

مکانیسم اثر:

اثر ضد درد کدئین فسفات حاصل فعالیت آگونیستی در سطح گیرنده های مخدر می باشد. همچنین کدئین فسفات روی مرکز رفلکس سرفه اثر مهارکنندگی دارد.

فارماکوکینتیک:

کدئین فسفات جذب گوارشی خوبی دارد و در کبد متابولیزه می شود.

نیمه عمر کدئین فسفات 3 تا 4 ساعت است.

اوج اثر کدئین فسفات 1 تا 2 ساعت است و اثر آن 4 ساعت طول می کشد.

دفع کدئین فسفات عمدتا کلیوی می باشد.

نکات با اهمیت:کدئین چیست؟ داروی کدئین یک مشتق طبیعی تریاک است. از اثر ضد درد و ضد سرفه آن برای مصرف دارویی استفاده می شود و معمولا به صورت استامینوفن کدئین یا همراه با شربت ضد سرفه مصرف می شود.

تفاوت کدئین و مورفین: اثر ضد درد کدئین از مورفین بسیار ضعیف تر است اما اثرات ضدسرفه کدئین بیشتر از مورفین می باشند.

به دلیل اثرات ضد سرفه کدئین، از کدئین در داروهای ضد سرفه مثل شربت اکسپکتورانت استفاده می شود.همچنین کدئین برای داشتن اثر ضد درد به صورت ترکیبی با استامینوفن وجود دارد و قرص استامینوفن کدئین در بازار دارویی موجود است.

کدئین به صورت خالص به صورت قرص تولید می شود اما به دلیل عدم سوء مصرف در داروخانه ها موجود نیست و به بیماران سرطانی تجویز می شود.

موارد منع مصرف:    حساسیت شدید به کدئین فسفات

موارد احتیاط:

دیس ریتمی های قلبی ،آسم ، بیماری انسداد مزمن ریوی ، افزایش فشار داخل جمجمه ای  ،  ضایعات فضاگیر جمجمه   ، دپرسیون  CNS

شوک ، بارداری ، آدیسون  ،هایپوتیروئیدی ، تشنج ،  سالمندان

تداخلات دارویی:

کدئین فسفات همراه با تضعیف کننده های سیستم عصبی مرکزی (آرام بخش ها، خواب آورها، مخدرها، الکل، آنتی هیستامین ها و غیره) سمیت عصبی را تشدید می کند.

در صورت مصرف همزمان کدئین فسفات با داروهای ضد افسردگی MAOI باید احتیاط کرد.

عوارض جانبی:

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید.

از جمله عوارض جانبی کدئین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

اعصاب مرکزی: سردرد، گیجی، احساس سبکی سر، خواب آلودگی، سرگیجه، لرزش، تشنج، سرخوشی

گوارش :تهوع و استفراغ، یبوست، خشکی دهان، ایلئوس فلجی، بی اشتهایی

قلب وعروق : افت فشار خون، برادیکاردی، تاکیکاردی، برافروختگی پوست، شوک

Methadone HCL  (B

متادون یک داروی رایج با خاصیت ضددرد و ضدسرفه است که برای ترک اعتیاد به‌کار می‌رود. اگر بعد دوره طولانی مصرف، استعمال متادون متوقف شود، برخی علایم ترک مشاهده می‌شود که در هر فرد می‌تواند متفاوت باشد.

متادون یکی از داروهای دسته دارویی موسوم به مخدرها است. این دارو در طول جنگ دوم جهانی توسط پزشکان آلمانی تولید شد. وقتی متادون وارد ایالات متحد آمریکا شد برای درمان مردم دچار دردهای شدید و توانفرسا مورد استفاده قرار گرفت. امروزه پزشکان از این دارو به عنوان بخشی از رژیم درمانی مربوط به اعتیاد به هروئین یا داروهای ضد درد مخدری استفاده می‌کنند.

متادون از نظر عملکرد بسیار شبیه به مرفین است. مردم می‌توانند متادون را به صورت قرص، پودر یا مایع مصرف کنند. متادون یکی از داروهای نسخه‌ای است و باید به تجویز پزشک مصرف شود. مردمی که به صورت غیر قانونی از این دارو استفاده می‌کنند اغلب آن را تزریق می‌نمایند که این موضوع آنان را در معرض ابتلاء به بیماری‌هایی مثل HIV قرار می‌دهد.
حتی با وجودی که متادون ایمن‌تر از بسیاری از دیگر داروهای مخدری است، در هنگام مصرف متادون مردم باید از نزدیک تحت پایش پزشک قرار داشته باشند. مصرف متادون می‌تواند به اعتیاد یا سوء مصرف منجر شود.

متادون باعث تغییر شیوه پاسخگویی مغز و سیستم عصبی به درد می‌شود به شکلی که به فرد احساس تسکین دست می‌دهد. اثرات متادون کندتر از دیگر داروهای قوی ضد درد مثل مرفین است. متادون حالت نشئگی یا "بالا" را که فرد بر اثر مصرف داروهایی مثل کدیین، هرویین، هیدروکودون، مرفین و اکسی‌دون پیدا می‌کند، بلوک می‌نماید.
پزشک ممکن است در صورتی که فرد متحمل درد شدید ناشی از آسیب دیدگی، عمل جراحی، یا بیماری مزمن باشد، برای وی متادون تجویز کند.

متادون در عین حال می‌تواند در زمان درمان فرد در مورد دیگر مخدرها مفید باشد. متادون می‌توانند احساسی مشابه احساس ناشی از مصرف دیگر مخدرها ایجاد کند و از علایم ترک اعتیاد پیشگیری نماید. مردم ممکن است نام این روش را زیر عنوان درمان جایگزینی بشنوند. متادون با اثرات خفیف‌تر در بدن جایگزین

مخدرها (اپیوئیدها) می‌شود.

کاربردها و اثرات جانبی متادون
اگرچه هیچ چیدمان زمانی مشخصی برای مصرف متادون با هدف درمان اعتیاد در دست نیست، کارشناسان می‌گویند که این زمان باید دستکم یک سال بوده و می‌تواند بیشتر از این میزان نیز باشد. پزشک به دقت پاسخ بدن فرد نسبت به دارو را با هدف تنظیم درمان پایش خواهد کرد. وقتی زمان توقف مصرف دارو رسیده باشد پزشک کمک می‌کند تا فرد به آهستگی و بدون دچار شدن به اثرات ترک، مصرف متادون را متوقف کند.
در صورت کاربرد کوتاه مدت متادون، فرد ممکن است با موارد زیر مواجه شود:
 بی‌قراری، تهوع یا استفراغ  کند شدن میزان تنفس خارش پوست  تعریق شدید یبوست   مشکلات جنسی
 دچار شدن به دشواری تفسی یا در صورتی که فقط تنفس سطحی برای فرد ممکن باشد
 احساس سبکی سر یا حالت غش کردن  بروز کهیر یا راش  بروز ورم لب، ورم زبان، ورم گلو، یا ورم صورت
 دچار شدن به درد قفسه سینه یا سرعت گرفتن ضربان قلب دچار شدن به توهم یا احساس گیجی
اگر کسی متادون را در درازمدت مصرف کند این می‌تواند به بروز مشکلات تنفسی و ریوی منجر گردد. متادون در عین حال می‌تواند باعث تغییر چرخه عادت ماهانه در زنان شود. اگر زنی باردار باشد باید در مورد تغییر دوز مصرف متادون با پزشک خود مشورت کند. متادون می‌تواند به بروز عوارضی در بارداری منجر شود.

ریسک‌های مصرف متادون کدامند؟
برخی از مردم نباید متادون مصرف کنند. در صورت مواجهه با موارد زیر موضوع را با پزشک در میان بگذارید:
 بیماری قلبی
 اختلال ضربآهنگ قلب (آریتمی) ، عدم تعادل الکترولیت‌ها در بدن ، مشکلات تنفسی یا بیماری ریه
 داشتن تاریخچه ضربه به سر، تومور مغزی یا تشنج  بیماری کبد یا بیماری کلیه ، مشکلات ادراری
 مشکلات کیسه صفرا، لوزالمعده یا مشکلات تیروئید
 علایم اوردوز شامل موارد زیر است:
 کند شدن تنفس ، کند شدن ضربان قلب  ، خواب‌آلودگی شدید ، ضعف عضلانی

Dextromethorphan HBR  (C

       

دسته دارویی	داروی ترکیبی مهارکننده سرفه خشک و ضد احتقان
شکل دارویی	شربت ۱۵mg دکسترومتورفان و ۳۰mgسودوافدرین در هر ۵ml
مورد مصرف	درمان علامتی سرفه های خشک و احتقان (گرفتگی بینی) ناشی از سرماخوردگی، آلرژی دسته: شربت, شیمیایی, ضد آسم، آلرژی وسرماخوردگی برچسب: دکسترومتورفان, سودوافدرین, ضد، احتقان, ضد،سرفه مکانیسم اثر: این دارو با تاثیر روی مرکز سرفه در بصل النخاع، سرفه را سرکوب می کند و با تنگ کردن عروق بینی، تورم را در آن ناحیه کم میکند و تنفس را راحت تر می کند. عوارض جانبی: ضربان قلب بالا و غیر طبیعی، توهم، تشنج، گیجی شدید، احساس سبکی سر، لرزش، درد شکمی سایر عوارض: سردرد، بی قراری، گیجی، ضعف، اضطراب، مشکلات خواب، تهوع، عصبی شد. موارد منع مصرف: سابقه حساسیت به دکسترومتوفان و سودوافدرین، رنگ ها و مواد محافظ فشار خون بالا و شدید  ، مشکلات قلبی مزمن وشدید Diphenhydramine HCL (D داروی دیفن هیدرامین نوعی آنتی هیستامین است که در درمان  علائم آلرژی، سرماخوردگی و تب یونجه موثر است. این علائم شامل راش، خارش، آبریزش بینی، اشک، خارش چشم، خارش بینی و گلو، سرفه و عطسه می‌شود. همچنین داروی دیفن هیدرامین در پیشگیری و درمان حالت تهوع، استفراغ و گیجی ناشی از اختلال حرکتی کاربرد دارد. علاوه بر این دیفن هیدرامین می‌تواند در افزایش آرامش(ریلکس کردن) و درمان کم‌خوابی موثر باشد. نحوه عملکرد داروی دیفن هیدرامین عملکرد دیفن هیدرامین به شکل انسداد یک ماده طبیعی هیستامین (ماده‌ای که بدن طی یک واکنش آلرژیک تولید می کند) است. باید توجه کرد که اثرات خشک‌کنندگی دیفن هیدرامین روی علائم دیگر مثل اشک و آبریزش بینی در اثر انسداد ماده‌ی دیگری به نام استیل کولین است. به صورت کلی دیفن هیدرامین در درمان سرما خوردگی و سرفه استفاده ‌می‌‌شود اما باید توجه داشت که این دارو برای درمان سرماخوردگی و سرفه‌ی کودکان زیر ۶ سال راهکار مناسب و بی‌خطری نیست.

2   ( ضد سرفه های خلط آور

Expectorant codeine (A 

B) Ammonium Chloride   Bromhexine HCL   ( C                   

D) GUAIFENESIN                       E) Diphenhydramine compound برم هگزین

شربت برم هگزین برای رفع  سرفه و خلط سینه تجویز می‌شود. برم هگزین  به برخی از افراد با بیماری‌های تنفسی و یا سرماخوردگی تجویز می‌شود که  دچار نفس هستند.
برم‌ هگزین معمولاً به صورت شربت یا قرص به عنوان خلط آور (رقیق‌ کننده ترشحات موکوسی) مورد استفاده قرار می‌گیرد. داروی برم هگزین با تحریک غدد مخاطی نایژه و تغییر ترکیبات گلیکوپروتئینی موجود در ترشحات، موجب کاهش چسبندگی ترشحات و خروج آنها (به صورت خلط) می‌گردد.

شربت گایافنزین برای چیست؟ گایافنزین (Guaifenesin) نوعی داروی خلط‌آور است که به کاهش احتقان یا درد قفسه سینه و گلو کمک می‌کند و سرفه‌کردن ازطریق دهان را راحت‌تر می‌کند. این دارو که به‌صورت کپسول یا شربت گایافنزین در بازار موجود است، گرفتگی ناشی از سرماخوردگی، التهاب یا حساسیت در قفسه‌سینه را کاهش می‌دهد.

گایافنزین معمولا به‌عنوان بخشی از داروهای ترکیبی بدون نسخه برای سرماخوردگی و سرفه داده می‌شود. بسیاری از داروهای ترکیبی، حاوی گایافنزین هستند. مصرف محصولات خاص با یکدیگر ممکن است موجب دریافت دُز زیاد از دارویی خاص شود. دستورالعمل را بررسی کنید و ببینید که آیا حاوی گایافنزین است یا خیر.

        

.....................................................................................................................................................................

تونل ها این را میگویند  که راه هست حتی در دل سنگ.

                                                                                         باتشکر از توجه شما