وجود خون در ادرار مردان نشانه چیست؟

دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی واحد دانشگاهی بیمارستان خاتم الانبیاء تهران

ملکا ذکر تو گویم که تو پاکی و خدایی                   نروم جز به همان ره که توام راهنمایی

با سپردن همه چیز به دستان خدا ، خودت را برای فردایی بهتر آماده کن آن وقت زیباتر از همیشه نفس میکشی  و  زیباتر از همیشه می بینی

*****************************************************************************

وجود خون در ادرار مردان نشانه چیست؟

وجود خون در ادرار و دفع لخته خون یکی از موارد اورژانسی کلیه و مجاری ادراری است که نیاز به مراجعه فوری به متخصص اورولوژی و بررسی علل این عارضه دارد؛ زیرا ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری حاد باشد و در صورت عدم درمان فوری، فرد را با عوارض جبران ناپذیری مواجه نماید.

طیف گسترده‌ای از عوامل، می‌توانند موجب خون در ادرار شوند که عفونت‌ها، سنگ‌ها، التهابات پروستات، التهابات کلیه (گلومرولونفریت)، مصرف برخی داروها و ... نیز می‌توانند موجب وجود خون در ادرار شوند. در ادامه به توضیح برخی از این عوامل خواهیم پرداخت.

   

عفونت دستگاه ادراری (UTI)

یکی از شایع ترین مشکلات دستگاه ادراری، و عامل وجود خون در ادرار، عفونت است. این عارضه، جزو موارد اورژانسی کلیه و مجاری ادراری است؛ زیرا در صورت عدم درمان به موقع، می‌تواند فرد را با مشکلات بیشتر و بزرگتری روبه رو کند. هر فرد در هر سنی می‌تواند به عفونت دستگاه ادراری مبتلا شود ولی زنان بیش از مردان در ریسک ابتلا به این بیماری قرار دارند. در موارد نادری ممکن است عفونت دستگاه ادراری، بدون علامت باشد ولی معمولاً علائمی مانند تکرر ادرار، سوزش ادرار، وجود خون در ادرار و دفع ادرار دردناک از نشانه‌های رایج این بیماری است. عفونت دستگاه ادراری، خود به سه بخش عمده تقسیم می‌شود که عبارتند از:

1.     عفونت مجرای پیشاب یا اورتریت که ملتهب شدن مجرای پیشاب (مجرایی که ادرار را از بدن خارج می‌کند) را موجب می‌شود.

2.     عفونت مثانه یا سیستیت که شایع ترین نوع عفونت دستگاه ادراری است.

3.     عفونت‌های کلیه یا پیلونفریت که نوع جدی‌ تری از عفونت‌های دستگاه ادراری می‌باشند.

سنگهای دستگاه ادراری

سنگ‌های دستگاه ادراری از جنس مواد داخل ادرار بوده و ممکن است در هر قسمت دستگاه ادراری از کلیه گرفته تا مثانه دیده شوند. اندازه این سنگ‌ها ممکن است کوچک یا بزرگ باشد؛ همچنین یک سنگ به تنهایی یا چند سنگ تشکیل شده باشد. سنگهای کلیوی در سنین میان سالی و در مردان بیش از زنان شکل می‌گیرند؛ و احتمال عود ایجاد سنگ نیز وجود دارد. از علائم سنگهای دستگاه ادراری می‌توان به مواردی مانند تهوع و استفراغ، درد شدید در کمر و شکم و وجود خون در ادرار که ممکن است فقط با میکروسکوپ دیده شود یا به وضوح موجب قرمزی ادرار شود، اشاره کرد.

التهابات کلیه (گلومرولونفریت)

این عارضه، به بیماری کلیوی (معمولاً در هر دو کلیه با هم) گفته می‌شود که با التهاب رگ‌های خونی کوچک کلیه‌ها همراه است. با وجود اینکه یکی از علل اصلی وجود خون در ادرار، التهاب کلیه است، ولی مبتلایان به این بیماری، همیشه با وجود خون در ادرار مواجه نیستند. تشخیص علت گلومرونفریت(GN) بسیار اهمیت دارد، زیرا نتایج و درمان در انواع مختلف آن، متفاوت است.
متخصصین کلیه و مجاری ادراری توصیه می‌کنند، هرگونه تغییر در ادرار را جدی بگیرید و در صورت تغییر رنگ ادرار، حتماً به پزشک مراجعه نمایید.

دیدن خون در ادرار می تواند موجب اضطراب شود. گاهی خون در ادرار (هماچوری) می تواند یک نشان دهنده یک اختلال جدی باشد.

خونى که می توانید ببینید، هماچوری نامرئى است. زمانی که پزشک  ادرارتان را آزمایش می کند خون ادراری که تنها در زیر میکروسکوپ قابل مشاهده است، به عنوان هماتوریوم میکروسکوپی شناخته شده است. در هر صورت، تعیین اهمیت خونریزی مهم است و درمان خون در ادرار بستگی به علت اصلی آن دارد.

علایم خون در ادرار چیست؟

نشانه ى قابل مشاهده ى هماچوری، ادرار صورتی یا قرمز رنگ است که نتیجه ى حضور گلبول های قرمز می باشد. خونریزی بسیار کمی باعث ادرار قرمز می شود که معمولا دردناک نیست. اگر در ادرار خود، خون از دست می دهید، ممکن است دردناک باشد. ادرار خونى اغلب بدون علائم و نشانه های دیگر رخ می دهد.
ممکن است خون در ادرار داشته باشید که تنها در زیر میکروسکوپ قابل مشاهده است (هماچوری میکروسکوپی).

دیدن لخته خون در ادرار نشانه چیست؟

ادرار خونی می تواند به رنگ های قرمز، صورتی، یا دودی تیره (مانند رنگ نوشابه کولا) باشد. ممکن است فرد لخته خون در ادرار را که به اندازه یک دانه قهوه است، مشاهده نکند. اغلب مشاهده لخته خون در ادرار در ادرار به دلیل مصرف غذا یا داروی خاصی نیست.

هرچند ادرار قرمز رنگ هم همیشه به معنی وجود خون در ادرار نیست. بلکه ممکن است به دلایل زیر اتفاق بیفتد:

وجود هموگلوبین (که اکسیژن را به سلول های خونی منتفل می کند) در ادرار به سبب شکستن سلول های قرمز خونی

وجود پروتئین عضلات (مایوگلوبین) در ادرار به سبب تجزیه سلول های عضلانی

پروفیریا (نوعی اختلال که به سبب کمبود آنریم های تولید آهن رخ می دهد و باعث رنگ قرمز خون می شود)

رژیم غذایی (مانند خوردن چغندر، رنگ های خوراکی و …)

داروها (اغلب مصرف فنازوپیریدین باعث ادرار قرمز می شود اما دیفن هیدرامین، میتل دوپا، ریفامپین، فناستین و فنوتیازین هم باعث رنگ قرمز ادرار می شود).

به هر حال بهتر است در صورت مشاهده مداوم ادرار قرمز رنگ و وجود لخته خون در ادرار حتما به پزشک خود مراجعه کنید.

پروستات بزرگ

غده پروستات در واقع زیر مثانه و اطراف قسمت بالای مجاری مثانه، اغلب در حال رشد است. هنگامی که اندازه ى غده افزایش می یابد، مجرای ادرار را فشرده و بخشی از جریان ادرار را مسدود می کند.

بیماری کلیوی

خونریزی ادراری میکروسکوپی یک علامت رایج از گلومرولونفریت است که سبب التهاب سیستم تصفیه ى کلیه می شود. گلومرولونفریت ممکن است بخشی از یک بیماری سیستمیک، مانند دیابت باشد، یا می تواند به تنهایی رخ دهد. همچنین می تواند ناشی از عفونت های ویروسی یا استرپتوکوک، بیماری های ریه (واسکولیت) و مشکلات ایمنی مانند نفروپاتی IgA، که مویرگ های کوچک در کلیه ها (گلومرول ها) را کنترل می کنند، باشد.

سرطان

خونریزی قابل مشاهده ادرار ممکن است نشانه ى پیشرفت سرطان کلیه، مثانه یا پروستات باشد. متاسفانه، ممکن است علائم در مراحل اولیه وجود نداشته باشتد، زمانی که این سرطان ها قابل درمان هستند.

اختلالات ارثی

در آنمی داسى شکل، یک نقص حقیقی هموگلوبین در گلبول های قرمز خون که می تواند علت خون در ادرار باشد، هماچوری قابل مشاهده و میکروسکوپی است. همچنین می تواند سندرم آلپورت باشد که بر روى غشاهای فیلتراسیون در گلومرول کلیه تاثیر می گذارد.

آسیب کلیه

یک ضربه یا آسیب به کلیه های شما ناشى از تصادف یا ورزش، می تواند باعث وجود خون در ادرار شود.

داروها

داروهای ضد سرطان سیکلوفسفامید (سایتوکسان) و پنی سیلین می توانند باعث خونریزی ادراری شوند. گاهی اوقات اگر دارو هاى ضد انعقادی مانند آسپیرین و هپارین مصرف مى کنید ممکن است شرایطی را ایجاد کنند که مثانه شما خونریزی کند.

تمرین های ورزشی دشوار

اگر چه این مورد به ندرت اتفاق می افتد، اما کاملا معلوم نیست که چرا ورزش شدید ممکن است به هماچوری نادر منجر شود. ممکن است به علت تروما به مثانه، کم آبی یا تجزیه ى گلبول های قرمز مرتبط با ورزش هوازی پایدار باشد. دونده ها اغلب تحت تأثیر قرار می گیرند، اگر چه تقریبا در هر ورزشکارى می تواند پس از تمرین شدید خونریزی ادراری ظاهر شود. علت هر چه که باشد، اگر خون در ادرار خود مشاهده کردید، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید.

علت خون در ادرار مردان نشانه چیست؟

ادرار خونی به معنی خونریزی در سیستم ادراری است. در مردان، این ارگان ها شامل کلیه، حالب، پروستات، مثانه و مجاری ادراری می شود.

شایع ترین دلیل هماچوری در مردان عفونت مجاری ادراری، نئوپلاسم ها (رشد توده های سرطانی) و سنگ مجاری ادراری است. سایر علل هماچوری شامب ترومای کلیه، مثانه و مجاری ادراری می شود. به علاوه، ورزش های سنگین، بیماری های کلیه، بیماری های مقاربتی، هایپروتروفی پروستات، تومور و انسداد مجاری ادراری می تواند باعث مشاهده خون در ادرار مردان شود.

تصویری از نئوپلاسم

بر خلاف مردان، منشاء خون در ادرار زنان، واژینال بوده و می تواند به دلیل قاعدگی باشد.

علل تشدید هماچوری

تقریبا هر کسی از جمله کودکان و نوجوانان می توانند سلول های قرمز خون را در ادرار داشته باشند. عواملی که این احتمال را به وجود می آورند عبارتند از:

۱- سن

بسیاری از مردان بالای ٥٠ سال به علت غده پروستات بزرگ، گه گاهى هماچوری دارند.

۲- جنس

بیش از نیمی از همه ى زنان حداقل یک بار در زندگی خود عفونت ادرارى و به دنبال آن احتمال خونریزی ادراری داشته اند. مردان جوان بیشتر احتمال دارد که سنگ کلیه یا سندرم آلپورت داشته باشند، یک نوع نفریت ارثی است که می تواند خون را در ادرار ایجاد کند.

۳- علت خون در ادرار کودکان

التهاب کلیه پس از عفونت ویروسی یا باکتری (گلومرولونفریت پس از عفونت) یکی از علل اصلی دیدن خون در ادرار کودکان است.

سابقه ى خانوادگی

اگر سابقه ى خانوادگی بیماری کلیوی یا سنگ کلیه دارید، ممکن است بیشتر در معرض خونریزی ادرار باشید.

سابقه ى خانوادگی

اگر سابقه ى خانوادگی بیماری کلیوی یا سنگ کلیه دارید، ممکن است بیشتر در معرض خونریزی ادرار باشید.

تشخیص هماچوری

برای پیدا کردن علت خونریزی در ادرار، آزمایشات زیر نقش مهمی را ایفا می کنند:

–  معاینه فیزیکی که شامل بحث در مورد تاریخچه ى پزشکی شما می شود.

–  آزمایش ادرار

حتی اگر خونریزی شما در ابتدا از طریق آزمایش ادرار (ادرار) کشف شود، احتمالا آزمایش دیگری برای بررسی ادرار شما وجود دارد که حاوی گلبول قرمز است. همچنین می توان عفونت ادراری یا وجود مواد معدنی که باعث سنگ کلیه می شوند را بررسی کرد.

آزمایشات تصویربرداری

اغلب، برای پیدا کردن علت هماچوری، تصویربرداری ضروری است. پزشک شما ممکن است یک اسکن کامپیوتری توموگرافی (CT) که از تابش و یک کامپیوتر قدرتمند برای ایجاد تصاویر مقطعی از داخل بدن استفاده می کند را توصیه کند. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) که برای تولید تصاویر از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی به جای اشعه ایکس استفاده می کند؛ یا از اولتراسوند سونوگرافی ، ترکیبی از امواج صوتی با فرکانس بالا و پردازش کامپیوتری را برای تولید تصاویری از کلیه ها و مثانه استفاده کند.

سیستوسکوپی

در این روش، پزشک شما یک لوله ى باریک با یک دوربین کوچک را به مثانه متصل می کند تا از نظر علایم بیماری، مثانه را بررسی کند. گاهی اوقات علت خونریزی ادراری ممکن است یافت نشود. در این حالت، پزشک شما ممکن است پیگیری های منظم را به شما توصیه کند، به خصوص اگر عوامل خطر برای سرطان مثانه مانند سیگار کشیدن، قرار گرفتن در معرض توکسین های زیست محیطی یا سابقه پرتودرمانی داشته باشید.

         

درمان خون در ادرار چیست؟

هماچورى هیچ درمان ویژه ای ندارد؛ در عوض، پزشک شما روی شرایط زیر تمرکز خواهد کرد. برای مثال ممکن است این موارد شامل مصرف آنتی بیوتیک ها برای پاک کردن عفونت ادراری، تلاش برای تجویز دارو برای کاهش اندازه ى پروستات بزرگ شده یا درمان موجى ضربه ای برای شکستن سنگ مثانه یا کلیه باشد. اگر شرایط جدى نبود، درمان نیاز نیست.

پیشگیرى از وجود خون در ادرار

به طور کلی امکان جلوگیری از هماچوری وجود ندارد، هرچند گام هایی برای کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری هایی که باعث ایجاد آن می شوند، وجود دارد. استراتژی های پیشگیری عبارتند از:

سرطان مثانه

توقف سیگار، اجتناب از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و مصرف مایعات زیاد، می تواند خطر ابتلا به سرطان مثانه را کاهش دهد.

برای کاهش خطر ابتلا به عفونت های دستگاه ادراری، سعی کنید بیش از حد مایعات بنوشید، وقتی که احساس پر بودن می کنید ادرار کنید و پس از رابطه جنسی ادرار کنید. اجتناب از محصولات بهداشتی زنانه که ممکن است باعث ایجاد عفونت تناسلی شوند.

برای کمک به کاهش احتمال سنگ کلیه، مقدار زیادی مایعات بنوشید و مصرف غذاهای حاوی نمک، پروتئین و اگزالات، مانند اسفناج را محدود کنید.

سرطان کلیه

برای کمک به پیشگیری از سرطان کلیه، ترک سیگار، حفظ وزن سالم، یک رژیم غذایی سالم، فعالیت و جلوگیری از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی را انجام دهید.

چه زمانی به پزشک متخصص ارولوژی مراجعه کنیم؟

هر زمانی که خون در ادرار خود مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید. بعضی از داروها، از جمله ملین Ex-lax، و بعضی غذاها، از جمله چغندر قند و انواع توت ها، می توانند باعث ایجاد ادرار قرمز شوند. با این حال، خون در ادرار به طور واضح متفاوت است.

تغییر در رنگ ادرار ناشی از مواد مخدر، غذا یا ورزش ممکن است طی چند روز از بین برود. اما شما به طور خودکار نمی توانید ادرار قرمز یا خونریزى را به دارو یا ورزش ربط بدهید؛ به همین دلیل بهتر است هر زمان که خون در ادرار خود دیدید، پزشک شما را ببیند.

....................................................................................................................................................................................................

مراقب افکارت باش که گفتارت میشود.               مراقب گفتارت باش که رفتارت میشود.

مراقب رفتارت باش که شخصیتت میشود.          مراقب شخصیتت باش که سرنوشتت میشود.  امام علی (ع)

مهربانی :   مهمترین اصل "انسانیت" است . اگر کسی ازمن کمکی بخواهد، یعنی من هنوز روی زمین ارزش دارم