بررسی علل بی خوابی و داروهای آن (بخش 1)

                                                بررسی علل بی خوابی و داروهای آن (بخش 1)   

                 دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران گروه فارماکولوژی

                                  مدرس فارماکولوژی بالینی  بیمارستان بوعلی تهران

چه آسان است مرگى که در راه رسیدن به عزّت و احیاى حق باشد، مرگ عزتمندانه جز زندگى جاوید و زندگى ذلیلانه جز مرگ همیشگى نیست. امام حسین)ع(

در عجبم از مردمی که خود زیر شلاق ظلم و ستم زندگی می‌کنند اما برای حسینی که آزاده زندگی کرد٬می‌گریند. دکتر علی شریعتی

........................................................................................................................................................................

مقدمه: گاهی اوقات که استرس همه وجودتان را فرا میگیرد، در سفر هستید یا با مشکلات دیگری در زندگی دست وپنجه نرم میکنید، خوابیدن سخت میشود. مشغول بودن فکر، طولانی بودن ساعات کاری، احساس عذابوجدان و ... میتوانند دلیل بیخوابی باشند و اگر این مشکل طولانی مدت شود، ممکن است روی عملکرد روزانهی افراد تأثیر بگذارد. استفاده از قرص خواب با مشورت پزشک میتواند یکی از راه حلهای درمان این مشکل باشد. بی خوابی میتواند به علت شرایط روحی و روانی، بیماری، عادات نادرست خواب، داروهای خاص یا عوامل بیولوژیکی باشد. اخیرا محققان دیدگاه تازهای نسبت به بی خوابی پیدا کرده اند و در حال بررسی آن به عنوان مشکلی از مغز و ناتوانی آن در متوقف کردن چرخه ی بیداری هستند. مغز شما یک چرخه ی خواب و یک چرخه ی بیداری دارد، وقتی یکی شروع میشود دیگری متوقف میشود. بی خوابی میتواند به دلیل وجود اختلال یا مشکل در یکی از این چرخه ها باشد: زیاد بیدار ماندن یا خیلی کم خوابیدن. بنابراین در ابتدا باید دلیل مشکل خوابتان را بدانید. با ما باشید تا با دلیل بی خوابی آشنا شوید. در این مقاله اشتباهات رایج و حقایقی در مورد خواب ، دلیل بی خوابی ،آثار کمبود خواب مزمن بیماریهایی که میتوانند موجب بی خوابی شوند درمان بی خوابی آشنایی با انواع قرص خواب آور و نکات مراقبتی درباره مصرف قرص های خواب می پردازیم.

زمانی که میخواهید برای یک برنامه ی پرمشغله وقت جور کنید، احتمالا با خود فکر میکنید، این کار را با کم کردن ساعت خوابتان انجام دهید و شاید هم با حذف یکی دو ساعت از زمان استراحتتان به کارهای بیشتری رسیدگی کنید؛ اما واقعیت این است که حتی کمی کمبود خواب روی حال و حوصله، انرژی، هوشیاری ذهن و توانایی مقابله با استرس، اثر میگذارد. در دراز مدت هم کمبود خواب مزمن، دشمن سرسخت سلامتتان میشود.

خواب کافی ساعت مورد نیاز برای خواب کافی زمانی که میخواهید برای یک برنامه ی پرمشغله وقت جور کنید، احتمالا با خود فکر میکنید، این کار را با کم کردن ساعت خوابتان انجام دهید و شاید هم با حذف یکی دو ساعت از زمان استراحتتان به کارهای بیشتری رسیدگی کنید؛ اما واقعیت این است که حتی کمی کمبود خواب روی حال و حوصله، انرژی، هوشیاری ذهن و توانایی مقابله با استرس، اثر میگذارد. در دراز مدت هم کمبود خواب مزمن، دشمن سرسخت سلامتتان میشود. اگر ضرورت یک خواب کافی و راه حل نجات از کمبود خواب مزمن را بدانید، در نهایت میتوانید به یک برنامه ی خواب منظم و سالم برسید. خواب کافی و کیفیت آن مستقیما روی عملکرد حالت بیداریتان تاثیر میگذارد. این آثار شامل مواردی مثل نیروی بدن، توازن احساساتی، خالقیت، سرزندگی جسمی و حتی وزنتان میشود. هیچ فعالیت دیگری نمیتواند به شما اینقدر سود برساند. تازه با کمترین تالش!

خوابیدن فقط این نیست که بدنتان کاری انجام ندهد. وقتی استراحت میکنید، ذهنتان هنوز درگیر است و به تعداد زیادی فعالیت محافظتی-زیستی، که به بدنتان کمک میکند در شرایط ایده آل باقی بماند، سرکشی میکند و شما برای روز پیشرو آماده میشوید. اگر زمان خوابتان برای بازیابی کافی نباشد، قدرت کافی برای کار کردن، یادگیری، خالقیت و برقراری ارتباطی که شایسته ی تواناییهایتان باشد را نخواهید داشت. اگر دائما کمبود خواب داشته باشید، باید خودتان را برای یک اختلال ذهنی و جسمی حسابی آماده کنید. اما خبر خوب اینجاست که لازم نیست بین سلامتی و بهره وری یکی را انتخاب کنید: به محض اینکه خوابیدن به اندازهی کافی را شروع کنید، انرژی و بازدهتان بالا میرود. در واقع، متوجه میشوید که در طول روز کارهای بیشتری انجام میدهید.

اشتباهات رایج و حقایقی در مورد خواب

کم کردن تنها یک ساعت خواب در شب، عملکردتان را تغییر نمیدهد حقیقت :شاید خواب آلودگیتان در طول روز خیلی مشهود نباشد، اما از دست دادن حتی یک ساعت خواب شبانه میتواند توانایی عکس العمل سریع و تفکر درست را کاهش دهد. همچنین این کار سلامت قلبی-عروقی، تعادل انرژی و توانایی مقابله با عفونتها را تحت تاثیر قرار میدهد.

 بدنتان به سرعت به برنامه های مختلف خواب عادت میکند :اغلب مردم میتوانند ساعت بیولوژیکیشان را تغییر بدهند، البته با کمک برنامه های منظم زمانبندی شده و در بهترین حالت ۱ یا ۲ ساعت در روز. در نتیجه، یکی دو هفته طول میکشد تا بعد از یک مسافرت طولانی در نواحی زمانی مختلف دنیا، ساعت خوابتان تنظیم شود و یا به خواب شبانه دوباره عادت کنید.

خواب اضافی شبانه میتواند حس خستگی بیش از حد در طول روز را حل کند.

کمیت خواب قطعا خیلی مهم است، اما چیزی که واقعا باید به آن توجه کنید کیفیت خوابتان است.  

کمیت خواب قطعا خیلی مهم است، اما چیزی که واقعا باید به آن توجه کنید کیفیت خوابتان است. بعضی از مردم شبانه ۸ یا ۹ ساعت میخوابند اما وقتی بیدار میشوند باز هم احساس خوبی ندارند؛ چون کیفیت خوابشان خیلی پایین بوده است.

میتوانید کمبود خواب در طول هفته را با خواب اضافی در تعطیلات آخر هفته جبران کنید

هر چند این الگوی خواب باعث میشود بخشی از کمبود خوابتان جبران شود، اما همه ی مشکالت را حل نمیکند. بر اساس نتایج انیستیتو ملی سالمت آمریکا، زیاد خوابیدن در تعطیلات موجب میشود ساعت خوابتان را به هم بریزد و چرخه اش را خراب کند. این کار باعث میشود جمعه شبها تا دیر موقع خوابتان نبرد و در نتیجه شنبه صبح به سختی بیدار شوید.

ساعت مورد نیاز برای خواب کافی با توجه به آمار انیستیتو ملی سلامت آمریکا، به طور میانگین یک فرد بالغ در طول شب کمتر از ۷ ساعت میخوابد. در دنیای سریع امروز، ۶ یا ۷ ساعت خواب، خوب به نظر میرسد. در حالی که در واقعیت این میزان باعث ایجاد کمبود خواب مزمن میشود. تفاوت بزرگی بین میزان خوابی که احتیاج دارید تا کارایی بهینه ای داشته باشید و مدت زمانی که میتوانید برای خواب اختصاص بدهید وجود دارد. اگر شما میتوانید فقط ۷ ساعت بخوابید، شک نکنید که ممکن است با یکی دو ساعت خواب بیشتر کارایی تان بهتر شود یا بتوانید بیشتر کار کنید. با اینکه نیاز به خواب در بین افراد مختلف متفاوت است، اما هر فرد بالغ و سالم به هفت تا نه ساعت خواب شبانه احتیاج دارد تا بتواند به بهترین کارایی خود برسد. کودکان و نوجوانان حتی به مقدار بیشتری احتیاج دارند. بر خلاف این تصور که با افزایش سن نیاز به خواب کم میشود، افراد بزرگسال هم به هفت ونیمتا هشت ساعت خواب احتیاج دارند. چون معمولا این میزان خواب شبانه برای افراد بزرگسال مشکل است، چُرت های روزانه میتواند این خلا را پر کند. برای اینکه بفهمید چقدر خواب احتیاج دارید، باید ببینید در طول روز چه حسی دارید. اگر میزان خوابتان کافی باشد، از زمانی که بیدار میشوید تا وقتی که دوباره به رختخواب برمیگردید، پرانرژی و هوشیار خواهید بود. فکر میکنید ۶ ساعت خواب کافی است؟ دوباره فکر کنید. تحقیقاتی که در دانشگاه کالیفرنیا، واقع در ایالت سانفرانسیسکو، انجام شده نشان میدهد که بعضی از مردم ژنی دارند که آنها را قادر میکند با ۶ ساعت خواب شبانه هم عملکرد خوبی داشته باشند. اما این ژن خیلی کمیاب است و تنها در کمتر از ۳ درصد مردم پیدا میشود. برای ۹۷ درصد باقیمانده این میزان خواب اصالا کافی نیست.

علائمی که نشان میدهند خواب کافی ندارید اگر شبانه کمتر از ۸ ساعت میخوابید، احتمال دارد به کمبود خواب دچار شوید. بعلاوه، حتما نمیدانید که کمبود خواب چقدر بر شما اثر میگذارد. چطور ممکن است که کمبود خواب داشته باشید و از آن بیخیر باشید؟ نشانه های کمبود خواب فراتر از این است که سر سفرهی شام با صورت بروید توی بشقابتان! به علاوه اگر به کم خوابی عادت کرده باشید، دیگر حتی یادتان هم نمیآید که کاملا هوشیار بودن، بیدار بودن و عالی عمل کردن چه حسی دارد. شاید خواب آلودگی وقتی در یک جلسه ی خسته کننده هستید، یا با کسادی بازار دست و پنجه نرم میکنید و یا بعد از شام چرت میزنید طبیعی به نظر برسد، اما واقعیت این است که این کار تنها زمانی "طبیعی" است که کم خوابی مزمن داشته باشید. ممکن است کمبود خواب داشته باشید اگر... -آخر هفته ها نیاز به خواب اضافی داشته باشیدعصرها حین تماشای تلویزیون یا استراحت خوابتان ببرددر طول روز حتما باید چرت بزنیددر جلسه ها، کلاس درس یا فضاهای گرم خواب آلود شویدبعد از ظهر بی حوصله و کسل باشیدبلند شدن از سر جایتان واقعا سخت است .

آثار کمبود خواب مزمن

در حالی که ممکن است این طور به نظر برسد که کم خوابیدن مشکل زیادی ایجاد نمیکند، اما کمبود خواب آثار منفی زیادی دارد که به کسالت در طول روز منجر میشود. کمبود خواب بر قضاوت، هماهنگی و زمان واکنشتان تاثیر میگذارد. در واقع کمبود خواب میتواند آثاری درست مثل عوارض مستی داشته باشد. با تعدادی از این موارد آشنا میشویم

افزایش خطر ابتلا به دیابت، بیماریهای قلبی و دیگر مشکلات سلامتی

دشواری تصمیم گیری آسیب به تواناییهای حرکتی و افزایش خطر تصادف

 افزایش وزن  ، مشکلات تمرکز و حافظه ،  کاهش توان سیستم دفاعی، سرماخوردگی و عفونتهای مداوم 

 عدم توانایی تقابل با استرس ،کاهش توانایی حل مسائل و خلاقیت ، دمدمی مزاج بودن

بدخلقی ، خستگی، بیحالی

  

نکته هایی در مورد جبران کم خوابی

ا این که با یک شب یا تعطیلات آخر هفته نمیتوانید بدهی خوابیتان را جبران کنید، اما با کمی تلاش و برنامه ریزی میتوانید دوباره روی غلتک بیفتید.برای داشتن حداقل ۵-۷ ساعت خواب شبانه تلاش کنید. حواستان باشد که دیگر بدهی بالا نیاورید و هر شب به میزان کافی بخوابید. ثبات خیلی مهم است.در یک دورهی کوتاه مدت هر شب یکی دوساعت بیشتر بخوابید. اگر ۱۰ ساعت از خوابتان کم شده است، این بدهی را هر شب به شکل قسطهای یک یا دو ساعته پس بدهید. یک برنامه ی خواب تنظیم کنید. زمان رفتن به رختخواب، بیدار شدن، کل ساعات خواب واحساساتتان در طول روز را یادداشت کنید. خوابتان را بررسی کنید الگوهای طبیعی و نیازهایش را پیدا خواهید کرد. یک تعطیلات خواب داشته باشید تا یک بدهی طولانی مدت را پس بدهید. یک دورهی دو هفتگی را زمانی که برنامه تان انعطاف پذیر است انتخاب کنید. هر شب در یک زمان مشخص به رختخواب بروید و اجازه بدهید که تا زمانی که به طور طبیعی بیدار نشده اید، بخوابید

اگر موقع خواب و بیداریتان را تنظیم کنید، راهتان برای پرداخت بدهی باز میشود و به برنامه ی خواب

ایده آل تان میرسید. برای خواب اولویت قائل شوید. همانطور که برای کار و بقیه ی تعهداتتان برنامه ریزی دارید، باید برای خواب هم زمان کافی اختصاص دهید. به جای اینکه از خوابتان بزنید تا به بقیه ی کارها برسید، خواب را در اولویت کارهایتان قرار بدهید.کیفیت خوابتان را بالا ببریدتنها مدت زمانی که برای خواب اختصاص می دهید مهم نیست، بلکه کیفیت خواب است که اهمیت دارد. اگر میزان خواب شما کافی است اما هنوز هم با بیدار شدن و هوشیار بودن در طول روز مشکل دارید حتما کیفیت خوابتان خوب نیست. مخربترین آثار کمبود خواب، از "خواب عمیق" نامناسب ناشی میشود. خواب عمیق زمانی است که بدن میتواند بازسازی کند و برای روز پیش رو انرژی ذخیره میکند. این نقش مهمی در حفظ سلامت، تحریک رشد و نمو، مرمت بافتها و ماهیچه ها و تقویت سیستم دفاعی بدنتان بازی میکند. برای اینکه موقع بیدار شدن پرانرژی و سرحال باشید، داشتن خواب باکیفیت شرط لازم است.

                                     تصویر یک خواب راحت سر جلسه کنکور

بیماریهایی که میتوانند موجب بی خوابی شوند

بیماریهای زیادی هستند که میتوانند شما را بیخواب کنند. برخی از آنها خفیف هستند و برخی دیگر ممکن است حاد باشند. در بعضی موارد، خود ِ بیماری دلیل بی خوابی است، در حالیکه در سایر موارد، علائم بیماری میتواند شرایط را طوری ناخوشایند کند که خوابیدن برای فرد بیمار، دشوار شود. چند نمونه از بیماریهایی که میتوانند سبب بی خوابی شوند عبارتند از:

درد پایین کمر دردهای مزمن، بیماریهای نورولوژیکی مانند پارکینسون ،آسم ،آرتریت یا ورم مفاصل

 اختلالات غدد درون ریز مانند پُرکاری تیروئیدمشکلات گوارشی مانند ریفالکس وآلرژیهای سینوسی

بعضی از داروها مانند آنهایی که برای درمان سرماخوردگی و آلرژیهای تنفسی، کنترل فشار خون بالا، بیماری

قلبی، بیماری تیروئید، جلوگیری از بارداری، درمان افسردگی و آسم مصرف میشوند نیز میتوانند موجب بی

خوابی شوند. همچنین بی خوابی میتواند نشان دهندهی اختلالات پنهان خواب باشد. مثال، سندرم پای بیقرار

که یک بیماری نورولوژیکی که فرد احساس بیقراری میکند و نیاز دارد پاهایش را مدام حرکت دهد

افرادی که به سندرم پای بیقرار مبتلا هستند، معمولا" در انتهای روز، حین استراحت، زمانی که فعال نیستند و

هنگام خواب، با علائم شدیدتری روبرو میشوند که هم خوابیدن و هم بیدار ماندن برایشان سخت خواهد شد.

تقریبا ۱۰ درصد افراد به سندرم پای بیقرار مبتلا هستند.

      

ایستِ موقتِ تنفس در خواب( آپنه خواب)، اختلال دیگری است که موجب بی خوابی میشود. فردی که مشکل ایست تنفس در خواب دارد، هنگام خواب، راههای هواییاش کاملا یا تا حدودی مسدود میشود، در نتیجه تنفس متوقف میشود و سطح اکسیژن خون افت میکند. این اتفاق موجب بیدار شدن موقتی فرد میشود، اما این حالتی است که مکررا در طول شب روی میدهد. افرادی که به این اختالال دچارند معمولا با بی خوابی مواجه میشوند. اگر به طور مکرر برای خوابیدن مشکل دارید، بهتر است وضعیت سلامتیتان را بررسی کنید و ببینید چه مشکل نهفته یا اختلال خوابی ممکن است داشته باشید که منجر به بی خوابیتان میشود. در بعضی موارد، راهکارهای سادهای برای برطرف کردن مشکلات مربوط به خواب وجود دارد مانند چُرت نزدن در طول روز، محدود کردن استفاده از کامپیوتر و تلویزیون و. ... اما در برخی موارد لازم است حتما به پزشک مراجعه کنید تا او علت را بررسی کند. شما نباید به سادگی از مشکل بی خوابیتان بگذرید.

بی خوابی و افسردگی

بی خوابی ممکن است از عوارض بیماریهای روانی مانند افسردگی باشد. جدالهای روحی و روانی خوابیدن را دشوار میکنند. خودِ بی خوابی، تغییراتی در روان ایجاد میکند و تحولات هورمونی و فیزیولوژیکی میتواند همزمان مشکلات روانی و بی خوابی به وجود آورد. اختلالالت خواب ممکن است بیانگر علامتی از افسردگی باشد. احتمال بی خوابی شدید در بیماران مبتلا به افسردگی شدید، بسیار بیشتر است. مطالعات نشان داده است که بی خوابی حتی میتواند علائم افسردگی را بدتر کند. باید بدانید که علائم افسردگی مانند (بی انرژی بودن، بی انگیزه و بی اشتیاق بودن، احساس اندوه یا ناامیدی) و بی خوابی میتواند به هم ربط داشته باشد و یک علامت، سایر علامتها را تشدید کند. خوشبختانه هر دو قابل درمان است و فرقی نمیکند کدام سبب دیگری شده است.

   

بی خوابی و اضطراب

 بیشتر بزرگسالان تا حدودی با خوابیدن مشکل دارند زیرا اغلب نگران و مضطرب هستند. اما برای بعضی از افراد، اضطراب به عادتی تبدیل شده است که به طور مداوم در خوابشان اختلال ایجاد میکند. علائم اضطراب که میتوانند به بی خوابی منجر شوند عبارتند از: تنش و استرس درگیر شدن با افکاری که مربوط به ماجراهای گذشته است نگرانی بیش از حد در مورد آینده احساس پریشانی درباره ی مسئولیتها احساس بیقراری یا برانگیختگی دلیل اینکه چرا این علائم میتوانند خوابیدن را با سختی مواجه کنند، پیچیده نیست. اضطراب ممکن است به آغاز بی خوابی (به سختی به خواب رفتن)، بیدار شدن از خواب در شب و عدم توانایی در به خواب رفتن مجدد مربوط باشد. در موارد دیگر، سکوت و سکون شب باعث میشود افکار استرس برانگیز یا حتی ترس، فرد را بیدار نگه دارد. اگر این اتفاق شبهای متوالی (یا ماهها) تکرار شود، ممکن است به محض مواجهه با بی خوابی، احساس اضطراب، ترس و دلهره یا پریشانی در شما شکل بگیرد. بدین ترتیب، اضطراب و بی خوابی همدیگر را تغذیه میکنند و چرخه ی معیوبی ایجاد میشود که باید با درمان آن را متوقف کرد. تکنیکهای ادراکی و ذهنی – بدنی وجود دارد که به افراد مضطرب کمک میکند بخوابند. همچنین الگوهایی برای خواب درست و سالم وجود دارد که میتواند به افراد مضطرب و بیخواب کمک کند تا خواب بهتری داشته باشند.

بی خوابی و سبک زندگی

 رفتارها و عادات خواب میتوانند تحریک کنندهی بی خوابی یا تداوم دهندهی آن باشند. سبک زندگی ناسالم و عادات خواب نادرست، به خودی خود و بدون هیچ دلیل روانی یا جسمی پنهان، ممکن است باعث بی خوابی شوند یا بی خوابی ناشی از مشکلی دیگر را تشدید کنند. برایتان نمونه هایی را مثال میزنیم که چطور سبک زندگی و عادت خواب میتواند به بی خوابی منجر شود: عصرها در خانه مشغول کار کردن هستید، این میتواند استراحت کردن و تمدد اعصاب را سخت کند و وقتی زمان خواب فرا میرسد، موجب مشغولیت ذهنی شما شود.

نور کامپیوتر هم میتواند مغزتان را هشیار کند. عصرها چُرت میزنید (هرچند کوتاه) چرتهای نیمروزی برای بعضیها مفیدند، اما برای بعضی دیگر خواب شبانه را با مشکل روبرو میکنند. گاهی صبحها بیشتر میخوابید تا کسر خوابتان را جبران کنید. این کار میتواند ریتم شبانه روزی بدنتان را مختل کند و باعث شود شب بعد باز هم بی خوابی سراغتان بیاید و به سختی به خواب بروید. به طور شیفتی کار میکنید؛ یعنی ساعات کاریتان نامنظم است. ساعات کار نامنظم، ساعت بدنتان را گیج میکند، مخصوصا اگر سعی کنید در طول روز بخوابید یا برنامه ی کاریتان متناوبا تغییر کند. گاهی بی خوابی با یک رویداد مختصر شروع و به یک مشکل بلندمدت تبدیل میشود. مثال، کسی را تصور کنید که بعد از شنیدن یک خبر بد، یک یا دو شب نتوانسته است بخوابد. در چنین شرایطی، اگر فرد به این الگوی خواب نادرست (مثال بیدار شدن در نیمه شب، یا نوشیدن الکل قبل از خواب جهت فراموش کردن) عادت کند، بی خوابی او ادامه پیدا میکند و پتانسیل ایجاد یک مشکل جدید تر به وجود میآید. یعنی به جای اینکه مشکل برطرف شود، مزمن و ادامه دار میشود. وقتی این اتفاق میافتد، نگرانی و افکاری چون "من هرگز نمیتوانم بخوابم"، زمان خواب سراغ فرد میآید و هر زمان که او نتواند بخوابد، این الگوی نادرست تقویت میشود. پیدا کردن علت بی خوابی به این دلیل اهمیت دارد که از عادت و مزمن شدن آن جلوگیری شود. این بحث ادامه دارد ( بخش تکمیلی ودرمان های دارویی در مقاله بعدی خواهد آمد).

......................................................................................................................................................................

این مقاله را با گفتاری از سالار شهیدان به پایان میبریم.

خداوندا مرا با احسان خود , فزون طلب منما و با بلا و گرفتاری ادب مکن. آنچه را طاقت نداری به عهده مگیر،

با مداوا هر درد را درمان می کنی در صورتی که برای بیماری گناهت هیچ درمانی وجود ندارد، به جز زاری خالصانه به درگاه خداوند رحمان همراه با خواست هراسمندانه و یقینی از  روی امید.

پاداش، جز به اندازه کارکرد خویش مخواه، جز به فرمانبرداری از خدای سبحان که به دست آورده ای شادمان مشو و جز آنچه که خود را برای آن شایسته می بینی دریافت نکن.

                               میگرن چشمی و دارو های موثر بر آن

دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران گروه فارماکولوژی

اللهم اخرجنی من   ظلمات اوهم و اکرمنی بنورالفهم                     اللهم افتح علینا خزائن  علومک برحمتک یا ارحم الراحمین

پروردگارا خارج کن مرا از تاریکی های فکر و گرامی بدار به نور فهم    پروردگارا بگشای برما درهای رحمت را

بگستر گنج های دانش را به امید رحمت                             تو ای  مهربان ترین مهربانان

************************************************************************************

مقدمه

 میگرن چشمی باعث از دست دادن بینایی برای مدت کمتر از یک ساعت در افراد می‌شود و این حالت معموالً با سردرد همراه است. بعضی تحقیقات نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد، نشانه‌های میگرن چشمی به دلیل وجود مشکالت دیگر می‌باشد. بیماری میگرن چشمی در اثر اختالالت مغز و اعصاب و سردردهای شدید ایجاد می‌شود که در صورت درمان نکردن به موقع آن، این بیماری اثرات خود را در چشم نمایان می‌سازد.

در این نوع بیماری دید افراد در اثر میگرن کاهش پیدا می‌کند، به طوری که فرد محیط را همراه با جرقه‌های برقی می‌بیند. در اثر بیماری میگرن چشمی افراد در بعضی از مواقع با تاری دید روبرو می‌شوند که در این حالت چشم تحت تأثیر سردرد شدید و اختالالت مغزی قرار می‌گیرد و چنین عکس العملی را از خود نشان می‌دهد. بیماری میگرن چشمی هیچ ارتباط مستقیمی با اجزای چشم ندارد و این مسئله بیشتر به خاطر اختالالت مغزی بروز می‌کند. در بعضی مواقع در اثر میگرن چشمی افراد به طور موقت ممکن است بینایی خود را از دست دهند.

میگرن چشمی چیست؟

در این نوع میگرن که اغلب در افراد مسن تر دیده می شود، فرد مبتال ممکن است بدون داشتن سردرد علائم چشمی میگرن را داشته باشد. علائم بصری میگرن عبارتند از : دیدن لکه سیاهرنگ که با خطوط زیگزاگ رنگی لرزان احاطه شده است. تاریک شدن یک سمت میدان بینایی تنگ شدن تدریجی میدان دید به مرکز بطوریکه فرد احساس می کند که بیرون را از داخل یک سوراخ کوچک تماشا می کند.

           

مرحله مقدماتی میگرن چشمی

تغییرات روحی غی قابل توضیح   ،   خمیازه های مکرر، حساسییت به نور صدا یا بو

سفتی گردن ، یبوست و یا اسهال  ،  هوس های غذایی

مرحله هاله

هاله های بصری :  چرقه های نورانی ،  خطوط زکزاکی ،  نقاط کوری که با گذشت زمان افزایش می یابند.

هاله های موتوری : مشکل در درک آنچه دیگران میگویند ، مشکل در نوشتن ، مشکل در تفکر درست ،

تکلم نا درست و بی سر وته

هاله های حسی :  بی حسی یا سوزن سوزن شدن

مرحله حمله میگرنی : سردردی که میتواند از خفیف تا شدید باشد ، نور ، صدا و بو درد ها را بدتر میکند.

مشکل در حرکت یا انجام دادن فعالیت های فیزیکی .

مرحله نهایی : احساس خستگی و فرسودگی ، احساس گیجی   و احساس ناحوشایند.

علائم میگرن چشمی در اغلب موارد موقتی بوده و خیلی شدید نیستند، اما «میگرن شبکیه چشم» می‌تواند باعث بروز دوره‌های موقت نابینایی کامل شود. این نوع میگرن فقط یک چشم را درگیر می‌کند.

عامل مشخصی برای ایجاد میگرن شبکیه وجود ندارد، اما برخی از عواملی که ابتلا به این بیماری را تشدید می‌کنند عبارتند از:

- گرفتگی در رگ‌های خونی شبکیه چشم

- تغییراتی که در سراسر سلول‌های عصبی شبکیه چشم ایجاد می‌شوند و گسترش می‌یابند.

- افرادی که به میگرن شبکیه مبتلا هستند، در معرض خطر از دست دادن بینایی اند. هنوز مشخص نشده‌است که استفاده از داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد تشنج می‌تواند در جلوگیری از ابتلای فرد به نابینایی دائمی مؤثر باشد یا خیر.

تشخیص

 برای‌تشخیص‌میگرن‌چشمی،‌پزشک‌درباره علائم‌ایجاد‌شده‌در‌این بیماری سوالاتی‌را‌از‌شما‌می‌پرسد.‌او‌با‌پرسیدن‌این‌سولات‌سعی

علائم‌این‌بیماری‌را‌از‌سایر‌بیماری‌های‌مشابه‌تمییز‌دهد‌و‌به‌تشخیص‌ قطعی‌برسد.‌مشکلاتی‌که‌ممکن‌است‌علائمی‌شبیه‌علائم‌میگرن‌شبکیه‌ داشته‌باشند‌عبارتند‌از: یک‌معاینه‌فیزیکی  بررسی‌یک‌تاریخچه‌کامل‌پزشکی ، سوالاتی‌در‌موردعلائم‌  استفاده‌از‌دارو و سبک‌زندگی که‌درباره‌هر‌کدام‌را‌توضیحاتی‌داده‌میشود.

نابینایی یک طرفه: این کوری موقت به دلیل عدم رسیدن جریان خون به چشم صورت می گیرد. علائم این بیماری به علت انسداد در عروق چشم ایجاد می شوند و در این حالت بینایی یک چشم به طور گذرا از دست می رود. گرفتگی و اسپاسم در عروقی که وظیفه خون رسانی به شبکیه را دارند. آرتریت سلول ژانت: این بیماری باعث التهاب عروق خونی می شود. این اتفاق می تواند منجر به مشکلات بینایی و کوری شود. سایر مشکلات عروق خونی مرتبط با بیماری های خود ایمنی  سوء مصرف مواد مخدر  بیماری هایی که موجب لخته شدن غیرطبیعی خون می شوند. این بیماری ها عبارتند از: بیماری سلول داسی شکل و پلی سیتمی در بیماری سلول داسی، گلبول های قرمز به این شکل در می آیند و توانایی حمل اکسیژن را از دست می دهند.

   

دارو و درمان

 داروهای‌زیادی‌جهت‌درمان‌و‌پیشگیری‌از‌ابتال‌به‌بیماری‌ میگرن‌چشمی مورد‌استفاده‌قرار‌می‌گیرند.‌با‌این‌حال‌ پزشکان‌به‌طور‌معمول‌داروهای‌زیر‌را‌جهت‌درمان‌این‌ بیماری‌توصیه‌می‌کنند:

آسپیرین  داروهای‌مورد‌استفاده‌در‌درمان‌صرع،‌مانند‌والپروات‌سدیم‌یا‌توپیرامات‌

داروهای‌ضد‌افسردگی‌سه‌حلقه‌ای،‌مانندآمی‌تریپتیلین،  ‌   نورتریپتیلین ،  مسدود‌کننده‌های‌بتا‌ (تیمالول)

درمان با تغییر شیوه زندگی  

پرهیز‌از‌ماندن‌زیاد‌در‌مقابل‌صفحه‌نمایش ،  برخورد‌با‌استرس‌با‌استفاده‌از‌ابزارهایی‌نظیر‌ورزش،‌تکنیک‌ های‌آرام‌سازی ، ردیابی‌علائم‌برای‌پیدا‌کردن‌عوامل‌میگرنی ،  کاهش‌وزن‌اضافی ، ترک‌سیگار ، خوردن‌غذاهای‌منظم ، خوردن‌آب ، ایجاد‌یک‌برنامه‌خواب‌مناسب‌و‌درمان‌اختلالات ‌خواب  محدود‌کردن‌مصرف‌کافئین‌و‌الکل ، درمان‌اضطراب‌و‌افسردگی

   

داروهای مصرفی

والپروات سدیم( رهاکین)

یک‌داروی‌ضد‌تشنج‌است‌که‌در‌درمان‌تشنج،اختالالت‌رفتاری‌و‌همچنین‌پیشگیری‌از‌میگرن کاربرد‌ دارد. مکانیسم‌اثر‌والپروات‌سدیم‌ : مکانیسم‌دقیق‌عملکرد‌والپروات‌سدیم مشخص‌نیست.‌به‌نظر‌می‌رسد‌اثربخشی‌ دارو‌به‌علت‌افزایش‌غلظت‌مغزی‌گاما‌آمینوبوتریک‌اسید‌(گابا)‌می‌باشد.از‌طرفی‌با‌تقلید‌یا‌افزایش‌اثربخشی‌گابا‌نیز

‌عملکرد‌دارد. احتمالاوالپروات‌سدیم با‌انسداد‌جریان‌سدیم,از‌فعالیت‌نورون‌ها‌با‌فرکانس‌زیاد‌

جلوگیری‌می‌کند‌و همچنین‌جریان‌پتاسیم‌درغشاء‌سلول‌های‌مغزی‌را‌افزایش‌ میدهد. همچنین  این دارو‌ باعث ‌افزایش‌سطح‌گابا‌می‌شود‌که‌یک‌انتقال‌دهنده‌عصبی‌مهاری‌است‌و‌از‌طرفی‌باعث‌افزایش‌عملکرد‌آن‌و‌تقلید‌اثرات‌آن‌می‌شود.

فارماکوکینتیک با معده خالی یا اگرچه میزان جذب بسته به نوع فرمولاسیون مورد استفاده و روش مصرف  در سطح پایدار دارو تاثیر گذار نیست واهمیت بالینی ندارد. با غذا( تغییر می کند اما در مصرف مزمن, تقریبا به طور کامل در کبد متابولیزه می شود. نیمه عمر دارو پس از تجویز خوراکی 250  تا 16 ساعت بود. تا 1000 میلی گرم، 9 در بیماران بزرگسال در درمان تک دارویی, 30 تا 50 درصد دوز مصرفی در ادرار و به  درصد دارو به صورت تغییر نیافته در پیشگیری از میگرن: ادرار دفع می شود. فرم کونژوگه گلوکورونیده دفع می شود. تقریبا 3 با قرص های رهش تاخیری: شروع با 250 میلی گرم خوراکی دو بار در روز. بعضی بیماران تا 1000 میلی گرم در روز برای پاسخ دهی مناسب نیاز دارند. هفته و با قرص های پیوسته رهش: شروع با 500 میلی گرم یک بار در روز خوراکی تا 1  سپس در صورت لزوم افزایش تا 1000 میلی گرم یک بار در روز.

موارد منع مصرف والپروات سدیم

 حساسیت مفرط به این دارو , اختالالت شدید کبدی , در بیماران مبتال به اختالالت میتوکندلایر و کودکان زیر 2 سال مشکوک به این اختلالات عوارض جانبی والپروات سدیم  اضطراب , عفونت , درد , بی خوابی , اسهال , سردرد , تهوع , تاری دید , سرگیجه , عالئم شبه آنفوالنزا , بی اشتهایی , لرزش , دوبینی , ضعف , خواب آلودگی , استفراغ , درد شکمی , ترومبوسایتوپنی , آلوپسی , اختالالت بینایی مصرف در بارداری  در این گروه از داروها، مطالعات و نتایج حاصل از آن بیانگر وجود خطر برای جنین انسان است. زمانی که استفاده از دارو برای زنان باردار اجتناب ناپذیر است و خطرات احتمالی پذیرفته شده است، پزشک دارو را تجویز می کند.

آمی تریپتیلین Amitriptyline

مکانیسم‌اثر‌آمی‌تریپتیلین‌ :  

آمی‌تریپتیلین از‌طریق‌مهار‌برداشت‌مجدد‌نوراپی‌نفرین‌و‌سروتونین‌توسط پایانه سلول عصبی پیش سیناپسی آنها را

‌در‌سیستم‌عصبی‌مرکزی‌افزایش‌می‌دهد.‌بنظر‌میرسد‌که‌با‌تداوم‌ مصرف آمی‌تریپتیلین‌تغییراتی‌در‌سطح‌گیرنده‌ها‌ایجاد‌ می‌شود‌که‌تا‌حدودی‌اثرات‌ضد‌افسردگی این دارو را ‌توجیه‌می‌کند.

فارماکودینامیک‌  آمی‌تریپتیلین‌یک‌داروی‌ضد‌افسردگی‌با‌اثرات‌سداتیو‌می‌باشد.مکانیسم‌اثر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ آمی‌تریپتیلین در‌انسان‌هنوز‌بخوبی‌مشخص‌نشده‌است.‌آمی‌تریپتیلین‌نه‌مهارکننده‌مونوآمینو‌اکسیداز‌است‌و‌نه‌بطور‌مستقیم‌بر‌سیستم‌

عصبی‌مرکزی‌اثر‌می گذارد.

 فارماکوکینتیک  آمی‌تریپتیلین‌پس‌از‌مصرف‌خوراکی‌بسرعت‌و‌بطور‌کامل‌جذب‌می‌ شود.)فراهمی‌زیستی

‌30-60‌%بسته‌به‌متابولیسم‌عبور‌اول‌کبدی‌می‌باشد.‌ (.بدنبال‌مصرف‌خوراکی‌یا‌تزریق‌عضالنی‌آمی‌تریپتیلین‌حداکثر‌غلظت‌ پالسمایی‌پس‌از‌2 -12 ساعت‌بدست‌می‌آید. آمی‌تریپتیلین‌بمیزان‌زیاد‌)90‌%یا‌بیشتر(‌با‌پروتئین‌پالسما‌پیوند‌می یابد.‌ آمی‌تریپتیلین‌در‌کبد‌توسط‌دمتیالسیون‌به‌متابولیت‌فعال‌اصلی‌خود،‌ نورتریپتیلین‌تبدیل‌می‌شود.

مقدار مصرف معمول برای افسردگی:بیماران سرپایی : مقدار مصرف معمول برای افسردگی: مقدار معمول: 75 mgخوراکی در روز در مقادیر منقسم ، در صورت لزوم بر مقدار اولیه:100 mgخوراکی در روزبیماران بستری: یابد. اساس نیاز و تحمل بیمار این مقدارمی تواند به مقدار نهایی 150 mgدر روز افزایش یابد. حداکثر مقدار مصرف مجاز: 300 mgخوراکی در روز.   سالمندان: 10 mgخوراکی سه بار در روز همراه با 20 mgهنگام خواب. کودکان 12 سال و بالاتر 10 mgخوراکی سه بار در روز همراه با 20 mgهنگام خواب .

موارد مصرف آمی تریپتیلین   :     افسردگی

 موارد منع مصرف آمی تریپتیلین تجویز همزمان با ازدیادحساسیت به این دارو و ترکیبات آن, انفارکتوس مصرف همزمان با مهارکننده های مونوآمین اکسیداز, پیموزاید.ترفنادین.سیزاپراید, میوکارد عوارض جانبی آمی تریپتیلین افزایش تعداد ضربان یبوست, خشکی دهان, بی خوابی, تهوع, سردرد افزایش اسهال, کهیر, بثورات جلدی, تشنج, تاری دید, خستگی مفرط, استفراغ, گیجی, قلب, ناتوانی تپش قلب, کاهش پالکت خون, کاهش فشارخون, فشارخون, التهاب بافت موکوسی سکته مغزی, لرزش, بی اشتهایی, طاسی, سردرگمی, اضطراب, جنسی, کاهش فشارخون التهاب کبد, کوما, سکته قلبی, احتباس ادراری, عدم هماهنگی عضالت, دهان, حرکات گشادشدن مردمک چشم, وزوزگوش, آگرانولوسیتوز, حساسیت به نور, توهم, وضعیتی, ورم افزایش فشارداخل کره چشم, ضعف, تضعیف مغزاستخوان, خیز صورت, غیرارادی مکرر و  ورم بیضه .

هشدارها هم ، در حین درمان با آمی تریپتیلین بیماران دارای اختلالات افسردگی شدید بزرگسالان وهم کودکان، ممکن است وخیم تر شدن وضعیت افسردگی و یا افزایش تمایل به خودکشی یا تغییرات رفتاری غیرطبیعی را تجربه کنند. ایمنی مصرف آمی تریپتیلین در بیماران دارای افسردگی دوقطبی به اثبات نرسیده است. آمی تریپتیلین در بیماران دارای نارسایی عملکرد کبد با احتیاط فراوان مصرف شود.

آسپرین یکی از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می باشد که با مهار اثر  آنزیم سیکلواکسیژناز که به نوبه خود مانع سنتز پروستاگلاندین می شود، ضد تجمعی پلاکت ها، باعث جلوگیری از تشکیل لخته خون می شود. باعث کاهش درد و اثرات ضد التهابی می گردد. همچنین از طریق اثر فارماکوکینتیک استیل سالیسیلیک اسید یک اسید ضعیف است و پس از مصرف  خوراکی مقدار بسیار اندکی از آن در معده یونیزه می شود و در شرایط اسیدی معده به سرعت از طریق غشاء سلولی جذب می شود. در روده آهسته تر جذب شود. کوچک ،افزایش PHو سطح بزرگتر آن باعث می شود آسپرین خیلی آهسته تر جذب شود.

مقدار مصرف آسپرین بزرگسالان برای درمان بیماری های التهابی مانند استئوآرتریت، 3 گرم در روز در دوزهای منقسم  آرتریت روماتوئید: پیشگیری( آنژین صدری، سکته مغزی ترومبوآمبولیک،  برای پروفیلاکسی ) سکته قلبی، سکته مغزی ایسکمیک: 75 میلی گرم تا 325 میلی گرم به صورت خوراکی یک بار در روز، به طور نامحدود ادامه یابد.

موارد مصرف آسپرین  سردرد,تسکین موقت دندان درد,درد عضلانی,درد قاعدگی,درد و تب ناشی از سرماخوردگی,درد خفیف از ورم مفاصل

موارد منع مصرف آسپرین  ازدیادحساسیت به این دارو و ترکیبات آن , مصرف همزمان ویا اخیر الکل و فرآورده های حاوی الکل , سندرم ری , کودکان و نوجوانان مبتال به آبله مرغان , در کودکان و نوجوانان مبتال به آنفلوانزا عوارض جانبی آسپرین  تهوع , کهیر , تورم صورت , تورم زبان , سختی تنفس , سوء هاضمه , تورم لب ها , تورم گلو , ناراحتی اپی گاستر , سوزش سر دل.

هشدارها  در صورت ابتلابه یک اختالال خونریزی دهنده مانند هموفیلی، سابقه اخیر خونریزی از معده و روده و یا حساسیت به یکی از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ، ایندومتاسین و .... نباید از اسپرین استفاده کرد. نکات قابل توصیه  در صورت بارداری یا شیردهی، قبل از استفاده از یک متخصص سلامت مشورت بگیرید. به ویژه در سه ماهه آخر بارداری نباید از آسپرین استفاده شود تحت نظر پزشک صورت گیرد زیرا ممکن است باعث ای مگر اینکه قطعا مشکلاتی حاد در جنین یا عوارضی در حین زایمان شود.

مصرف در بارداری  گروه Cدر 3 ماهه آخر گروه D

..........................................................................................................................................................................................

اهل کجا بودن مهم نیست                                       اهل  و بجا بودنت مهمه

منطقه زندگیت مهم نیست                                     منطق زندگیت مهم است

درود بر کسانی

که دعا دارند و ادعا ندارند                                     نیایش دارند ونمایش ندارند

حیا دارند وریا ندارند                                            رسم دارند و اسم ندارند