ویروس کووید ۱۹ در کمین بیماران مبتلا به سینوزیت

                         ویروس کووید ۱۹ در کمین بیماران مبتلا به سینوزیت

  دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران گروه فارماکولوژی

به نام خداوند گاری که نعمت نفس را بر ما ارزانی داشت باشد که در هر نفسی  بجا آوریم شکر بی همتایی اش را.

سینوزیت التهاب یا تورم بافتی است که سینوس ها را در بر می گیرد. سینوس ها چهار حفره در سر هستند که توسط کانال های باریکی به هم متصل شده اند. سینوس ها مخاطی نازک ایجاد می کنند که از مجاری بینی تخلیه می شوند. این زهکشی به تمیز نگه داشتن بینی و خارج کردن هر نوع باکتری کردن کمک می کند. معمولا" سینوس ها از هوا پر شوند.و میتوانند بوسیله مایعات مسدود یا پرشوند. هنگامی که ای اتفاق رخ میدهد  باکتری ها می توانند رشد کنند و باعث عفونت شوند (سینوزیت باکتریایی). به این روش "رینوسینوزیت" نیز گفته می شود. در صورت التهاب بافت سینوسی، اغلب بافت وابسته به بینی نیز متورم می شود.

انواع بیماری سینوزیت

سینوزیت ویروسی : سینوزیت ویروسی مانند سرماخوردگی شامل علائمی مانند آبریزش بینی، گلو درد، عطسه، احتقان بینی و سرفه است. مخاط حاصل از آن ممکن است شفاف یا کم رنگ باشند. آنتی بیوتیک ها در برابر سینوزیت ویروسی مؤثر نیستند. بهترین درمان برای مدیریت این عفونت می تواند استراحت بیشتر، نوشیدن مایعات، استفاده از اسپری های بینی و همچنین مصرف داروهای بدون نسخه، ضد درد و خوراکی باشد. سینوزیت ناشی از ویروس به طور معمول طی هفت الی 10 روز برطرف می شود.

سینوزیت باکتریایی : یکی ازعلائم سینوزیت باکتریایی شامل ترشحات بینی می باشد که ممکن است غلیظ و سبز یا زرد رنگ باشد. کانال های وابسته به بینی متورم شده و مخاط ممکن است در قسمت پشت گلو ایجاد شود. همچنین افراد ممکن است درد و فشاری را در ناحیه صورت خود تجربه کنند. فردی که دارای عفونت سینوسی باکتریایی است باید برای تجویز آنتی بیوتیک هایی مانند »آموکسی سیلین« به پزشک مراجعه کند. اکثر افراد مبتال به این نوع از سینوزیت به طور موفقیت آمیزی بهبود می یابند و عالئم آنها نیز طی 10 الی 14 روز برطرف می شوند.

سینوزیت آلرژیک: سینوزیت در اثر آلرژی می تواند باعث التهاب شود که این خود منجر به گرفتگی بینی و تورم غشاهای مخاطی می شود و لذا تخلیه طبیعی سینوس را به همراه دارد. این نوع بیماری اغلب منجر به سینوزیت مزمن می شود. علائم می توانند فصلی باشند یا در تمام طول سال ادامه یابند که برخی از انها شامل موارد زیر هستند: عطسه ، خارش بینی، گلو یا چشم ها ، گرفتگی بینی ، آبریزش بینی ، نکته:درمان سینوزیت آلرژیک به وسیله آنتی هیستامین ها جهت جلوگیری از محرک های آلرژیک تجویز می شود.

سینوزیت مزمن : سینوزیت مزمن می تواند باعث عالئم خفیف تری شود که ماه ها ادامه دارد. گرفتگی بینی و تخلیه مخاط بینی یکی ازشایع ترین نشانه های این بیماری است و با سرفه در شب و صبح همراه است. افراد مبتال به پولیپ بینی بیشتر به این نوع عفونت مبتال هستند. از اسپری های استروئیدی . قارچ به عنوان نوعی از درمان این بیماری استفاده میشود بینی معموالً یکی از علل احتمالی سینوزیت مزمن است.

علل بیماری سینوزیت :  سینوسها فضاهای  پر شده از هوا در جمجمه هستند. آنها در پشت ُ  سینوسها فضاهای پ پیشانی، استخوان های بینی، گونه ها و چشم ها قرار دارند. سینوس های سالم فاقد باکتری و میکروب هستند. در بیشتر اوقات، مخاط قادر به تخلیه است و هوا نیز قادر به عبور از میان سینوس ها است. هنگامی که دهانه سینوس مسدود شود یا مخاط بیش از حد ایجاد شود، باکتری ها و سایر میکروب ها در این فضا راحت تر رشد می کنند.

سینوزیت ناشی ازعوامل زیر می باشد: موهای کوچک (مژه) در سینوس ها قادر به حرکت صحیح مخاط به بیرون نیستند. این عامل ممکن است به دلیل برخی شرایط پزشکی باشد. سرماخوردگی و آلرژی ممکن است باعث ایجاد مخاط زیادی در بینی شود و سینوس ها را مسدود کند. انحراف بینی، انحنای استخوان بینی یا پولیپ بینی ممکن است باعث ایجاد این بیماری شود.

موارد زیر ممکن است خطر ابتلا به سینوزیت در بزرگسال یا کودکان را افزایش دهند:

تب یونجه  بیماری سیستیک فیبروزیس  بیماری هایی که مانع از کار صحیح مژک ها می شوند. گرفتگی های بینی  سیگار کشیدن  ضعف سیستم ایمنی بدن در اثر ابتال به بیماری HIVیا شیمی درمانی  ساختارهای غیر طبیعی سینوس.

علائم بیماری علائم سینوزیت حاد در بزرگسالان اغلب ناشی از سرماخوردگی است که بهبود نمی یابد، یا با گذشت پنج الی هفت روز بدتر می شود. برخی نشانه های این بیماری شامل موارد زیر هستند: بوی بد دهان یا از بین رفتن بویایی  سرفه که اغلب در شب بدتر می شود. خستگی و احساس دائمی بیماری ، تب ، سردرد ، احساس فشار و درد در پشت چشم ، درد دندان ، جوش ، گرفتگی و ترشحات بینی و گلودرد.

علائم و نشانه های سینوزیت در کودکان شامل موارد زیر هستند: بیماری سرماخوردگی یا تنفسی که بهبود یافته و شروع به وخیم تر شدن می کند. ، تب بالا همراه با ترشحات تیره بینی که حداقل سه روز ادامه دارد. ترشحات بینی به همراه سرفه یا بدون آن که بیش از 10 روز وجود دارد و بهبودی از آن حاصل نمی شود.

تشخیص بیماری سینوزیت  سینوزیت مزمن هنگامی تشخیص داده می شود که علائم عفونت سینوسی بیش از 12 هفته ادامه یابد. در بعضی موارد، پزشک ممکن است از یک آندوسکوپ استفاده کند ابزاری کوچک و انعطاف پذیر که به پزشک اجازه می دهد داخل بینی و سینوس ها را مشاهده کند.همچنین می توان از سی تی اسکن یا MRIبرای جستجوی موضوعات شامل یک سپتوم ساختاری استفاده کرد. مشکالات ساختاری معمولا"بینی یا پولیپ است. در موارد بسیار کمی، ممکن است بیوپسی سفارش شود تا میزان شیوع عفونت تشخیص داده شود. بیوپسی ها شامل گرفتن نمونه های بافتی یا استخوانی در زیر میکروسکوپ هستند.

درمان بیماری سینوزیت : جهت کاهش مشکلات ناشی از سینوزیت درمان های زیر را دنبال کنید: چندین بار در روز دستمال مرطوب را بر روی صورت خود بمالید. جهت رقیق شدن مخاط بینی، مایعات زیادی بنوشیددو تا چهار بار در روز بخور بگیرید، به طور مثال، بعد از دوش گرفتن. چندین بار در روز با محلول آب و نمک بینی خود را شستشو دهید. برای شستشوی سینوس ها از یک آبپاش حاوی محلول نمک یا سرم شستشو استفاده کنید.

در استفاده از اسپری های ضد گرفتگی بینی مانند اکسی فنیل افرین )اکسی متازولین) یا سینفرین که بدون نسخه هستند، نهایت دقت لازم را به عمل آورید. این داروها ممکن است در ابتدای مصرف به افراد کمک کنند، اما استفاده بیش از سه تا پنج روز می تواند حالت گرفتگی بینی را بدتر کند.

دارو و سایر روش های درمانی : بیشتر اوقات برای سینوزیت حاد لازم به آنتی بیوتیک نیست.بیشتر این عفونت ها به خودی خود از بین می روند. حتی وقتی آنتی بیوتیک ها استفاده شود، ممکن است مدت زمان از بین رفتن عفونت کمی کاهش یابد. به احتمال زیاد آنتی بیوتیک ها زودتر تجویز می شوند. کودکانی که ترشحات بینی دارند، احتمالا" دچار سرفه هستند که بعد از دو تا سه هفته بهبود نمی یابد. سینوزیت حاد باید بین 10 تا 14 روز درمان شود. سینوزیت مزمن باید به مدت سه تا چهار هفته درمان شود. برخی از مبتلایان به سینوزیت مزمن ممکن است برای درمان عفونت های قارچی به داروهای مخصوصی نیاز داشته باشند. در بعضی مواقع، پزشک موارد زیر را در نظر خواهد گرفت: سایر داروهای تجویزی ، آزمایش های بیشتر ، مراجعه به متخصص گوش، بینی و گلو یا متخصص آلرژی

              اگر عفونت زمینه‌ای سینوس ها رد نشود، پای آنتی‌بیوتیک‌ها به وسط کشیده می‌شود.

سایر درمان های سینوزیت شامل موارد زیر هستند :(تزریق واکسن آلرژی )ایمونوتراپی برای جلوگیری از بازگشت بیماری  پیشگیری از ایجاد آلرژی  اسپری های کورتیکواستروئیدی بینی و آنتی هیستامین ها برای کاهش تورم به خصوص در صورت وجود پولیپ یا حساسیت بینی  جراحی برای بزرگ کردن دهانه سینوس  تخلیه سینوس ها نیز ممکن است الزم باشد در صورتی که شرایط زیر را داشته باشید: علائم شما سه ماه بعد از درمان از بین نرود. ممکن است بیش از دو یا سه بار در سال دچار سینوزیت حاد شوید.

جراحی برای درمان بیماری سینوزیت : بیشتر عفونت های قارچی سینوسی نیاز به جراحی دارند. عفونت های قارچی، توده های عفونی هستند که سینوس ها را مسدود می کنند. جراحی جهت ترمیم یک سپتوم انحرافی یا پولیپ بینی ممکن است از بازگشت این بیماری جلوگیری کند. جراحی برای درمان سینوزیت مزمن، اندوسکوپی عملکردی سینوسFESSنامیده می شود که تحت بیهوشی عمومی انجام می شود.

درمان های خانگی برای سینوزیت : برخی درمان های خانگی شامل موارد زیر هستند: اسپری نمک: اسپری نمک مورد استفاده برای بینی یک درمان محبوب برای فشار ناشی از سینوس است و می توان آن را در خانه به راحتی تهیه کرد. استنشاق محلول نمکی می تواند به پاکسازی بینی گرفته شده کمک کند. یک محلول نمکی به راحتی با استفاده از آب استریل، نمک و جوش شیرین در خانه تهیه می شود. مواد زیر را با هم ترکیب کنید: 1 پیمانه آب تمیز  1/4 قاشق غذاخوری نمک  1/4 قاشق غذاخوری جوش شیرین.

استنشاق بخار: استفاده از بخار برای باز کردن معابر بینی می تواند به تسکین درد ناشی از سینوزیت کمک کند .استنشاق بخار در خانه آسان است. ابتدا آب را بجوشانید، آن را درون یک کاسه بزرگ بریزید و صورت باالی آن قرار دهید سپس سر را با حوله بپوشانید و ً خود را مستقیما از طریق بینی نفس بکشید .

 آبرسانی: هر وقت فرد مریض و بدحال باشد، باید بدنش را آبرسانی کنید. با نوشیدن مایعات زیاد غشاهای مخاطی را در سینوس ها مرطوب نگه دارید. این روش به آنها کمک می کند تا بتوانند بیماری خود را کنترل کنند. آب آشامیدنی، آب میوه و چای های گیاهی، جایگزین های خوبی برای چای و قهوه هستند.

کمپرسور آب گرم: استفاده از گرما در ناحیه سینوس ها نیز می تواند به کاهش فشار کمک کند. یکی از ساده ترین راه های انجام این کار استفاده از یک کمپرسور آب گرم است. آن را چند دقیقه روی پیشانی و گونه ها قرار دهید تا فشار ناشی از سینوزیت را کاهش دهد.

روغن های طبیعی: تصور می شود روغن نعناع ( محلول منتول) به باز کردن راه بینی کمک می کند، اگرچه تحقیقات از این امر پشتیبانی نمی کنند. روغن های طبیعی، از گیاهان تهیه می شوند که می توانند باعث باز شدن راه های بینی شوند. چند قطره روغن را به آب گرم اضافه کنید و به آرامی بخار آن را تنفس کنید.

پیشگیری از بیماری سینوزیت  بیشتر عفونت های سینوسی با اقدامات خود مراقبتی و معالجه پزشکی قابل درمان هستند. اگر دچار حملات مکرر شده اید، باید علل مختلفی از جمله پولیپ بینی یا سایر مشکلات مانند آلرژی را بررسی کنید. عوارض احتمالی اگرچه بسیار نادر هستند، اما ممکن است شامل موارد زیر باشند:

آبسه ، عفونت استخوان (استئومیلیت(مننژیت ، عفونت پوست اطراف چشم .

چه زمانی باید به یک متخصص پزشکی مراجعه کرد؟  زمانی که علائم شما از 10 تا 14 روز بیشتر طول می کشد یا سرماخوردگی دارید که بعد از گذشت هفت روز درحال بدتر شدن است. شما یک سردرد شدید دارید که با داروهای بدون نسخه تسکین نمی یابد. تب دارید. حتی بعد از استفاده درست از آنتی بیوتیک ها باز هم علائم بیماری را دارید. در طی ابتلا به عفونت سینوس در بینایی خود تغییراتی مشاهده می کنید. ترشح سبز یا زرد به این معنی نیست که شما به طور قطع عفونت سینوسی دارید یا به آنتی بیوتیک نیاز دارید، اما مهم است آن را جدی بگیرید.

چشم انداز بیماران مبتال به سینوزیت  اگر علائم شما به رغم درمان یا دردی که وجود دارد، مدت طولانی (چند هفته) ادامه داشته باشد، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت داشتن سفتی در گردن، چشمان متورم و مشکل در بینایی یا تغییرات روحی، باز هم ضروری است به پزشک مراجعه کنید. لازم نیست برای مدت طولانی با احساس بیماری خود کنار بیایید! توجه کنید که چه مدت علائم سینوسی دارید، زیرا این چیزی است که پزشک از شما سوال خواهد کرد. مواردی را که برای بهتر شدن شما تجویز می شود را مو به مو انجام دهید. طبق دستورالعمل، آنها مصرف کنید در صورت تجویز داروها، حتما . ناگفته نماند، سینوزیت باعث مرگ نمی شود.

آیا اقدامات پیشگیری از ابتلا به کرونا به کاهش عفونت‌های سینوزیت کمک می‌کند؟
در اصل کسانی که به مشکلات سینوزیت یا آلرژی سینوسی مبتلا هستند به دلیل رنج ناشی از مشکلات تنفسی بیشتر در معرض ابتلا به ویروس کووید ۱۹ قرار دارند و باید در مصرف الکل و ماسک احتیاط کنند، زیرا این دو مورد مشکلات حساسیت سینوس‌ها را دو چندان می‌کنند و البته این به مفهوم عدم استفاده از آن‌ها به ویژه در سایه نبود گزینه‌های جایگزین برای مقابله با شیوع ویروس کرونا نیست.

بیماران مبتلا به آلرژی سینوسی چگونه می‌توانند از الکل و ماسک استفاده کنند؟
ماسک باید در مکان‌های بسته یا در صورت ازدحام و اختلاط با افراد استفاده شود اما در مکان‌های خالی و یا دارای تهویه مناسب که باعث ایجاد فاصله اجتماعی می‌شود، می‌توان ماسک را برداشت. در صورت استفاده از الکل، نیز نباید دست را روی صورت یا کنار بینی قرار داد تا از تحریک سینوس‌ها جلوگیری شود.

چرا باید بتوانید کرونا را از سینوزیت تشخیص دهید؟

این روزها همه‌جا صحبت از کروناست و هر کس که سرفه‌ای می‌کند، بی‌اختیار اولین چیزی که به ذهنش می‌رسد این است که "ای‌وای، من هم کرونا گرفتم".

ولی این‌طور نیست. هر گردی گردو نیست و هر سرفه‌ای هم ناشی از کرونا نیست.

    

این نکته بسیار مهم است که شما بتوانید در زمانی که احساس کردید علائم بیماری کرونا را دارید، ابتدا آن را از بیماری‌های مشابه و شایع که علائم مشابهی دارند تشخیص دهید.

دلیل اهمیت این تشخیص نیز در این است که مراجعه به مراکز درمانی که به‌صورت بالقوه، مکان‌هایی با سطح آلودگی بالای ویروسی و میکروبی (در مقایسه با سایر مکان‌های عمومی) محسوب می‌گردند، خطر ابتلای شما به سایر بیماری‌ها را افزایش می‌دهد.

بنابراین توجه داشته باشید که اگر بیماری شما، یک بیماری دیگر مثل سینوزیت یا برونشیت حاد باشد، با مراجعه به مراکز بهداشتی درمانی، کلینیک‌ها، مطب‌ها و بیمارستان‌ها، ناخواسته خود را در معرض خطر ابتلا به کرونا قرار داده‌اید.

حال چه بیماری‌هایی ممکن است با کرونا اشتباه گرفته شوند؟

۳ بیماری مشابه و شایع که علائمی بسیار شبیه به کرونا دارند شامل آنفلوانزا، سینوزیت و برونشیت هستند.

سردرد، بدن درد، سرفه، اختلال تنفس و کاهش بویایی را از علائم سینوزیت دانست که بسیار شبیه کروناست و ادامه داد: در سینوزیت بیمار احساس فشار در ناحیه درگیر سینوس ها دارد و با خم کردن سر این فشار و پُری بیشتر می شود.

.................................................................................................................................................................

یک چند به کودکی باستاد شدیم            یک چند به استادی خود شاد شدیم

پایان سخن شنو که ما را چه رسید        از خاک در آمدیم و بر باد شدیم

الهی ! حجاب ها از راه بردار و ما را به ما وامگذار!      به امید رحمتت یا عزیز یا غفار!

 انواع راه های تزریق و داروهای تزریقی

[H1] [H2] [H3] Types of Injection Methods and Injection Drugs

دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی

                     واحد پزشکی تهران گروه فارماکولوژی

رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی وَ یَسِّرْ لِی أَمْرِی وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسانِی یَفْقَهُوا قَوْلِی

پروردگارا سینه‌‏ام را گشاده دار، و کار را بر من آسان کن، گره از زبانم بگشاى تا سخنم را درک کنند.

******************************************************

تزریق –درشانش یا injection  در پزشکی به معنی روشی جهت وارد کردن داروهای مایع (آمپول) یا واکسن به داخل بدن با استفاده از سرنگ و سرسوزن تیز است.

عمل تزریق بجز سرنگ با وسایل دیگری همچون جت اینجکتور (افشانه زیر پوست بدون سوزن) نیز انجام  می شود.

محلول تزریقی: شکل مایع دارویی عاری از میکروب است که به وسیلهٔ سوزن به بدن انسان یا حیوان وارد میشود. تزریق جامد، گونه‌ای از تزریق است که پس از حل کردن ماده جامد دارویی در آب تزریقی درست  می‌شود. تزریق‌ها به صورت نامیزه و سوسپانسیون هم وجود دارد.

 

کیفیت تزریق ها

 محلول تزریق عاری از میکروب است و به این معنی است که هیچ گونه میکروب، ویروس یا ماده ارگانیک که به وسیله میکروب‌ها ساخته می‌شود در محلول تزریقی وجود ندارد. لازم است که فشاراسمزی محلول تزریق با خون برابر باشد.

ساختن محلول تزریقی

آب استریل مهم‌ترین حلال برای ساختن مایع تزریق است. این آب به روش ویژه‌ای ساخته می‌شود و عاری از میکروب، ویروس، مواد معدنی و مواد تب‌آور است. می‌تواند بجز آب از محلول ارگانیک برای ساختن تزریق استفاده می شود.

محلول های ارگانیک       الکل_روغن گیاهی_ماکروگول_گلیسیرین

ایران به لحاظ میزان مصرف دارو جزء 20 کشور نخست دنیاست و بالاترین مصرف سرانه دارو در جهان را دارد.

در ایران، مصرف سرانه داروهای تزریقی در سال  4برابر میانگین جهانی است،این در حالی است که تزریقات، به تنهایی و جدای ازعوارض دارو، خود فرآیندی خطرآفرین است. آبسه، عفونت و ابتلا به بیماری های ویروس و میکروبی از عوارض تزریق هستند.

داروی تزریقی بهتر است یا داروی خوراکی؟

اصولا داروها به چند دسته ی کلی تقسیم می شوند و بسته به نوع بیماری، پزشک تشخیص می دهد که بیمار نیاز به داروی خوراکی دارد یا تزریقی.بعضی از داروها توسط روده جذب نمی شوند و باید با تزریق آمپول وارد بدن شوند.

گاهی اوقات نیز دوز تجویزی دارو زیاد است مانند آنتی بیوتیک ها، که باید از طریق رگ جذب شوند و به همین دلیل تزریق، بهترین انتخاب است.اما در بسیاری از مواقع دارو باید به صورت شربت یا پودر حل شدنی در آب مصرف شود و داروی تزریقی در این مورد، بی فایده و حتی زیان آور است.

اثر بخشی داروهای تزریقی لزوماً بیشتر از داروهای خوراکی نیست.

بسیار دیده شده که فردی با تزریق یک ویتامین ساده یا خوردن یک قرص بدون تجویز پزشک، جان خود را ازدست داده است. به هنگام تزریق یک داروی تزریقی حتماً باید در رابطه با سابقه پیدایش عوارض در برخورد قبلی با سایر اشکال داروی مورد نظر اطلاع داشت

زیرا بروز مجدد آن عارضه می تواند کشنده و یا تهدید کننده حیات باشد.

عوارض داروهای خوراکی بسیار کمتر از انواع تزریقی است و همواره در علم پزشکی توصیه می شود که ازدرمان های تزریقی کمتر استفاده شود. انجام تزریقات نیاز به شرایط محیطی مناسب و رعایت لزومات بهداشتی مانند استریلیزه کردن مکان تزریقات، برخورداری از تخصص لازم در این زمینه و گذراندن دوره‌های تئوری و عملی دارد.و ای امر هزینه تقبل شده  توسط بیمار و سیستم بهداشتی را افزایش می دهد.

 تزریق آمپول از جمله موارد پزشکی لازم بوده که باید زیر نظر پزشک و درمرکز بهداشتی انجام شود.

اکثر افراد در هنگام تزریقات از شدت ترس دچار افت فشار خون شده و این عکس‌‌العمل بدن، شوک‌های مقطعی رادر هنگام تزریقات به دنبال دارد.

تزریق زیر جلدی

تجویز دارو طبق نیاز بیمار

تجویز دارو به منظور جذب آهسته تر در مقایسه با تزریق عضلانی یا وریدی

این تزریق معمولا  توسط بیمار انجام میشود و نیاز به مهارت خاصی ندارد.بافت زیر جلدی Subcutaneous)) یک بافت همبند غنی از بافت چربی با خونرسانی کم بوده و به همین دلیل معمولاً سرعت جذب دارو در آن طولانی تر از عضله است. هدف از تزریق زیر جلدی، جذب آرام دارو و با حجم تزریق محدود می باشد.

نکته:از ماساژ دادن ناحیه، پس از تزریق انسولین یا هپارین باید خودداری شود چراکه باعث جذب سریعتر دارو شده و باعث التهاب بافتی میگردد.

سرنگ های مخصوصی که اصطلاحا"رنگ انسولین نامیده میشوند و برای تزریق داروهای داخل قلم (پن) ازسر داروهای زیرجلدی معموال به شکل ویال یا قلم های از پیش پرشده هستند که برای تزریق داروهای داخل ویال ازسوزن های مخصوص استفاده می شود.

نکته قابل توجه در استفاده از سرنگ ها رعایت زاویه مناسب در تزریق استتوصیه میشود در تزریق توسط سرنگ،زاویه 45 درجه ای بین سطح پوست و سوزن ایجاد شود تا دارو بخوبی در محل مناسب برای جذب تزریق شود.

محل مناسب تزریق زیرجلدی در بدن:

پشت بازوها(بخش خارجی بازو)

روی ران ها                  روی باسن                  ناحیه پهلوها

دور ناف به فاصله 4 انگشت از ناف به سمت پهلو ها

تفاوت محل های تزریق بدلیل تفاوت سرعت جذب دارو در آنهاست بطوریکه بیشترین سرعت جذب دارو در ناحیه

اطراف ناف و کمترین آن مربوط به روی ران ها است.

در صورتی که فرد به مدت محدود از این روش تزریق استفاده میکند،محل تزریق با توجه به شرایط فرد(مثال تزریق دورناف در صورت وجود چربی دور شکمی مناسب) توسط پزشک تعیین میشود اما در افرادی که طولانی مدت ازاین روش تزریق استفاده میکنند، مانند افراد دیابتی،توصیه میشود برای جلوگیری از آسیب بافت در محل تزریق، تزریق ها بصورت چرخشی در نواحی مختلف بدن و در بخش های مختلف هر محل ، انجام شود.

توصیه های مهم:

قبل از هربار تزریق محل تزریق توسط پنبه و الکل بخوبی پاکسازی شود.

بعد از تزریق محل تزریق را فشار ندهید چون احتمال خروج دارو از زیر جلد به سطح پوست وجود دارد.

در شرایطی که طول سوزن برای ضخامت پوست شما مناسب نباشد و یا سوزن در اثر استفاده مکرر کند شده باشد احتمال خونریزی پس از خارج کردن سوزن از پوست وجود دارد که جای نگرانی نیست و با استفاده از سوزن مناسب مشکل رفع خواهد.

در صورت عدم اجرای برنامه چرخشی تزریق در اندام ها،تجمع چربی و تغییر شکل بافت در محلی که مکررا مورد تزریق قرار میگیرد رخ میدهد که علاوه بر تاثیری که در ظاهر و آن اندام دارد،جذب دارو را هم با اختلال مواجه میکند.میتوان با مراجعه به پزشک محل مورد نظر را طی جراحی اصلاح کرد.

احتمال بروز التهاب،خارش یا قرمزی در موضع تزریق بخصوص در روزهای اول شروع استفاده از این روش وجود دارد ، اما اگر این التهابات پوستی ادامه پیدا کند و یا در سایر بخش های بدن نیز مشاهده شود برای تشخیص علت این عارضه باید سریعا به پزشک خود مراجعه کنید.

تزریق عضلانی (IM)

رایجترین نوع تزریق آمپول به بیمار معمولاً به شیوه تزریق ماهیچه‌ای است. هنگامیکه دارو جذب گوارشی ندارد یا به آن آسیب می‌زند یا پس از جذب در کبد به مقدار زیاد تخریب می‌شود مجبور به استفاده از روش تزریق هستیم. در بین روش‌های مختلف تزریق چنانچه مقدار دارو زیاد باشد و یا بافت‌های سطحی را تحریک کند و یا احتیاج به جذب سریعتر باشد آن را داخل ماهیچه تزریق می‌کنند .

نحوه تزریق آمپول : معمولاً سرنگ ۲ - ۵ میلی لیتری بکار می‌رود. شماره و طول سوزن بسته به نوع ماهیچه؛ محل تزریق یا میزان بافت چربی که ماهیچه مورد نظر را پوشانیده‌است و سن بیمار متفاوت می‌باشد.

برای تزریق در ماهیچه سرینی (گلوتئال) معمولاً از سوزن شماره ۲۰ - ۲ استفاده می‌شود و برای تزریق در ماهیچه دالی معمولاً از سوزن شماره ۲۳ - ۲۵ استفاده می‌شود.

محل تزریق آمپول

ناحیه پشت سرینی (دورسوگلوتئال) برروی ماهیچه‌های ضخیم باسن

محل تزریق در این ماهیچه معمولاً قسمت فوقانی خارجی یا ربع فوقانی خارجی باسن در حدود ۵-۸ سانتی متر پایین تر از کرست ایلیاک خواهد بود که به دو روش مشخص می‌گردد.

یک لب باسن را با خطوط فرضی به چهار قسمت تقسیم کنید در این هنگام شما با لمس کرست ایلیاک از انتخاب محل صحیح تزریق که به اندازه کافی بالا می‌باشد مطمئن شده‌اید.

نتخاب محل تزریق بدون لمس کرست ایلیاک روش مطمنی نخواهد بود.این عضله در کودکان کم تر از 2 سال به دلیل عدم تحرک کافی مکان مناسبی جهت تزریق نمی‌باشد و احتمال آسیب به اعصاب سیاتیک این نواحی وجود دارد.

ناحیه ونتروگلوتئال بر روی ماهیچه سرینی متوسط

 برای تعیین محل تزریق برروی این ماهیچه در بیمار می‌باید کف دست خود را بر روی تروکانتر بزرگ قراردهید به طوری که انگشتان وی متوجه سر بیمار باشد. معمولاً دست راست برای ران چپ به کار رفته و از دست چپ برای ران راست استفاده می‌شود .

انگشت سبابه بر روی بر جستگی فوقانی قدامی استخوان نشیمنگاهی قرار گرفته و انگشت میانی دست به طرف عقب کشیده شود به طوری که لبه کرست ایلیوم را لمس کنید سپس با انگشت خود به باسن آن فشار می‌آورد.                

 محل تزریق در این حالت مرکز مثلثی خواهد بود که با انگشت سبابه؛ میانی و لبه کرست ایلیاک تشکیل شده‌است. این محل برای کودکان و بزرگسالان قابل استفاده می‌باشد.                                                                        

بیمارمی تواند در وضعیت به پشت خوابیده قرارگیرد در این حالت بهتر است زانوها و لگن خم شده باشد تا ماهیچه مربوطه شل شود حجم قابل تزریق ۱ - ۵ میلی لیتر می‌باشد. 

 ماهیچه پهن داخلی (وستوس لترالیس)

ثلث این ماهیچه محل مناسبی برای تزریق خواهد بود که با تقسیم فاصله بین تروکانتر بزرگ و برجستگی خارجی زانو به سه قسمت و انتخاب ثلث میانی آن به دست می‌آید. این محل برای کودکان و بزرگسالان مورد استفاده می‌باشد بیمار می‌تواند در وضعیت خوابیده به پشت یا نشسته قرار گیرد. 

ماهیچه دالی

سطح خارجی این ماهیچه اغلب برای تزریق واکسن استفاده می‌شود.

تزریق داخل جلدی  (Id)

تزریق در پوست                     زاویه تزریق: حدود °۵ (بسیار سطحی)

برای بیمار توضیح دهید که تزریق دارو برجستگی کوچکی شبیه به یک تاول ایجاد می نمایدو بیمار با ورود سوزن در پوست احساس سوزش خفیفی خواهد کرد. برخی داروها تدریجاً از طریق مویرگها جذب شده وارد گردش خون می شوند و برجستگی ایجاد شده تدریجاً از بین می رود. دیگر داروها در محل باقی مانده، باعث ایجاد عکس العمل بافتی به صورت قرمزی و سفتی میشوند که لازم است در زمان مشخص (48- 24 ساعت بعد) تفسیر شوند. مثل تزریق پنی سیلین در پوست جهت انجام تست حساسیت .

  

تزریق وریدی (IV)

به تزریق سرم یا دارو به داخل ورید بیمار گفته می‌شود.

در مقایسه با سایر روش‌های تجویز دارو تزریق داخل وریدی ممکن است به دلایل زیر انجام گیرد: نیاز به درمان سریع بیمار (مانند اورژانس‌ها)، عدم توانایی تجویز خوراکی مانند بیمار دارای تهوع شدید یا در کما، تخریب دارو در اثر روشهای دیگر تجویز مانند اپی نفرین وریدی.

سرم درمانی

سرم درمانی اصطلاحاً به تزریق مایعات (سرم) داخل ورید بیمار برای درمان گفته می‌شود. اینکار در مواقع از دست دادن سریع مایعات مانند خونریزی، اسهال، استفراغ و سوختگی‌ها ضرورت می‌یابد. البته از روش تزریق داخل وریدی گاه برای جایگزِینی آب و الکترولیت مورد نیاز انسان نیز استفاده می‌شود مثلاً در انجام اعمال جراحی یا درمان افرادی که به دلایلی نمی‌توانند از راه دهان غذا بخورند.

فواید و مضرات تزریق وریدی

تزریق وریدی سریعترین روش مصرف دارو است. این روش می‌تواند برای داروها ی خوراکی که در بدن انسان به وسیلهٔ آنزیم تجزیه می‌شوند استفاده شود. می‌شود برای افرادی که بیهوش شده‌اند از این نوع تزریق استفاده کرد. با این روش تنها می‌توان داروهای محلول در آب را تزریق کرد. عوارض احتمالی این روش تزریق: احتمال عفونت بالا، احتمال بریدگی رگ، اثر زود هنگام دارو.

تزریق داخل نخاعی  Intra Thecal OR Intra Spinal

نوک سوزن را داخل مایع مغزی-نخاعی فرومی‌کنیم، زمانی از این تزریق استفاده می‌کنیم که می‌خواهیم دارو از سد خونی- مغزی عبور کند.  

                                                                        

معرفی چند نوع داروی تزریقی

انسولین

تزریق انسولین به صورت زیر جلدی انجام می گیرد ، زیرا این راه جذب دارو آهسته تر و درد آن کمتر از تزریق عضلانی است.                                                                                                

آمینو اسید  :    درمان تغذیه داخل وریدی.

فنتانیل(مسکن ، ضد التهاب ، ضد درد)

بالغین ( داروی کمکی در بیهوشی عمومی برای اعمال جراحی کوچک): 2 میکروگرم / کیلوگرم تزریق وریدی می شود. ( برای اعمال جراحی بزرگ)

مقدارمتوسط 20-2 میکروگرم /  کیلوگرم. ( در اعمال جراحی خیلی بزرگ مثل قلب باز ، ارتوپدیک ، نورولوژیک) 50-20 میکروگرم / کیلوگرم تزریق وریدی می شود.

کتامین            بیهوش کننده وریدی

آمیکاسین(:آنتی بیوتیک)   بزرگسالان 5 میلی گرم/کیلوگرم تزریق وریدی یا عضلانی هر 8 ساعت.

کودکان :ابتدا 10 میلی گرم/کیلوگرم و سپس 5.7میلی گرم/کیلوگرم هر24-18 ساعت به مدت 10 روز وریدی یا عضلانی.                                                                                                                        سفازولین(آنتی بیوتیک)بزرگسالان 250 میلی گرم تا 2 گرم به صورت عضلانی یا وریدی هر 8 ساعت حداکثردوز روزانه بسته به نوع بیماری12 گرم است.                                                                                              

 کودکان 250-50 میلی گرم /کیلوگرم به صورت عضلانی یا وریدی منقسم در4-3 دوز حداکثرتا 100 میلی گرم/کیلوگرم روزانه.

سفتریاکسون          تزریق عضلانی             پنی سیلین             تزریق عضلانی

برای هر چیز راهی است وراه بسوی بهشت دانش است. "رسول اکرم "

درواقع فقر عریانی و گرسنگی نیست، فقر آن است که روز و شبمان رابی‌اندیشه سر کنیم، فقر همان گردوخاک نشسته بر کتاب‌های نفیس کتابخانه‌ها است، فقر نبود آگاهی و دانش و تکنولوژی روز است که امیدآنکه روزگارمان سرشار از ثروت و غنای علم و دانایی و کمال باشد تاسیلاب تحریم‌هاجهانی نتواند قلب سرزمینمان ایران را به لرزه   درآورد

---