کبد شاهکار آفرینش

کبد شاهکار آفرینش

                                      کبد شاهکار آفرینش

دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران گروه فارماکولوژی

سر آغاز هر نامه نام خداست                                   که بی نام او نامه یکسر  خطاست.

ای در دل من میل و تمنا ،همه تو                                           ون در سر من مایه سودا ، همه تو

هر چند به روزگار  در می نگرم                                            امروز  همه تویی  و فردا  همه   تو              "مولانا "

بروز مسمومیت کبدی ناشی از دارو بین 1000/1 و 10000/1 در بیماران دریافت‌کننده دوز‌های درمانی داروها برآورد شده است.

 آسیب کبدی ناشی از دارو یک علت عمده بیماری کبدی حاد و مزمن است و شدت این آسیب از تغییرات غیراختصاصی در ساختار کبد تا نارسایی حاد کبد، سیروز و سرطان کبد متغیر است. شایع‌ترین علل دارویی آسیب کبدی عبارتند از استامینوفن، آنتی‌بیوتیک‌ها، استائین‌ها، ایزونیازید و داروهای گیاهی هپاتو توکسیسیتی ناشی از دارو بر اساس الگوی اختلال آنزیم‌های کبدی (هپاتوساولار، کلستانیک و ترکیب این دو حالت)

                       

مسمومیت کبدی ناشی از دارو یا آسیب کبدی ناشی از دارو یک علت مهم بیماری کبدی است که در 1 در 1٬000 تا 1 در 10٬000 بیماری که دوزهای درمانی داروهای مختلف را مصرف می‌کنند، بروز می‌کند، به نظر می‌رسد که مسمومیت کبدی ناشی از دارو در جمعیت عمومی بسیار بیشتر از این میزان باشد. داروهای هپاتوتوکسیک تابلوهای بالینی مشخصی را ایجاد می‌کنند، این مشخصات عبارتند از: الگوی اختلال تست‌های کبدی، فاصله زمانی تا شروع علایم، وجود یا عدم وجود افزایش حساسیت ایمنی وسیر واکنش توکسیک پس از قطع دارو.

ساختمان کبد

کبد ، بزرگترین غده بدن است، که در حدود 1800 گرم در مردان و1400 در زنان وزن دارد و در زیر دیافراگم قرار دارد و در محل خود توسط لیگمان هایی به دیافراگم، پریتوئن، عروق بزرگ و احشاء گوارش فوقانی متصل شده است

این عضو حد واسطه  بین  دستگاه گوارش و خون است. کبد بهترین موقعیت را در سیستم گردش خون دارد تا متابولیت ها را جمع کرده، تغییر داده و انباشته کند و همچنین مواد سمی را خنثی و برداشت نماید تخلیه کبد از طریق صفرا صورت می گیرد.

تشریح و آناتومی کبد

پس از پوست، کبد بزرگترین عضو بدن و در عین حال بزرگترین  غدّه بدن است. وزن کبد با سن نژاد، حالت مزاجی و حتی با جنس حیوان تفاوت می کند. شکل آن مانند نیمه طولی و مایل یک تخم مرغ است. غیر از قسمت کوچکی که منطقه برهنه نامیده    می شود، سایر قسمت های سطح بیرونی آن از صفاق پوشیده شده است. این پوشش صفاقی کبد را از یک طرف به وسیله رباط داسی شکل به دیافراگم و دیواره جلویی شکم و از طرف دیگر به وسیله چادرینه کوچک به انحنای کوچک معده و دوازده وصل میکند. کبد علاوه بر پوشش صفاقی بوسیله کپسول همبندی نیز احاطه شده   است .

 

بافت شنا سی کبد

کبد بزرگترین غده بدن است، و با کپسول ضخیم از بافت همبند به نام گلیسون پوشیده شده است. این کپسول در ناحیه ناف کبد ضخیم تر می شود. این کپسول ورید باب و شریان کبدی و مجرای صفراوی مشترک را احاطه کرده، و این رگ ها و مجاری در تمامی مسیر خود در کبد توسط رشته های سلول های بافت همبند در بر گرفته شده است . 

سلول های کبدی

سلول های کبدی چند وجهی هستند، یعنی دارای شش یا تعداد بیشتری سطحی باشند. سلول های کبدی را به دو دسته پارانشیمی و غیر پارانشیمی تقسیم می کنند. هر سلول پارانشیمی کبد دارای یک یا دو هسته گرد، و یک یا دوهستک مشخّص

می باشد.     سلولهای کبدی دارای تعداد زیاد میتوکندری به اشکال کروی و یا بیضوی است. دستگاه گلژی در کبد بسیار زیاد است، و هر دستگاه گلژی شامل قنات های پهن، وزیکول های کوچک و واکوئول های وسیع است.

نقش سیستم لنفاوی در عملکرد کبد

سیستم لنفاوی در سه ناحیه مهم وجود دارد:

1)      در نزدیکی رگ های مرکزی

2)      در نزدیکی رگ های باب

3)      در طول سرخرگ کبدی

 

اعمال ترشحی و دفع کبد

متابولیسم بسیاری از داروها توسط کبد انجام میشود. کلیّه سلولهای کبدی به طور مداوم مقدار کمی ترشح موسوم به صفرا تولید میکنند. صفرای تولید شده، از طریق مجاری یا مستقیماً به داخل دوازده تخلیه، یا به داخل کیسه صفرا هدایت میشود.

کبد در بسیاری از مسیر های متابولیک و تنظیم کننده، نقش اساسی دارد.

متابولیسم و دفع گزنوبیوتیک ها

گزنوبیوتیک ها موادی هستند که توسط کبد پاکسازی و متابولیزه می شوند و بعضی از آن ها به عنوان تست های عملکردی کبد مورد استفاده قرار می گیرند.

حذف این ترکیبات از جریان خون، به 1) جریان خون کبدی، 2) باز بودن مجاری صفراوی، 3) عملکرد پارانشیم کبدی بستگی دارد.

متابولیسم کربوهیدرات ها

گلیکوژن مهمترین کربوهیدرات ذخیره شده در کبد است

کبد سبب تبدیل گالاکتوز و فروکتوز به گلوکز می شود و فرایند گلیکونئوژنز که تبدیل اسید های آمینه وگلیسرول چربی ها  به گلوکز می باشد، نیز در کبد انجام می گیرد.

گلیکوژن مهمترین کربوهیدراتی ست که به وسیله کبد ذخیره می شود. هپاتوسیت ها گلوکز را از طریق روند متعادل شده با ناقل جذب می کنند و به گلوکز 6-فسفات و متعاقباً گلوکز دی-فسفات (UDP-گلوکز) تبدیل می شود که میتواند برای بیوسنتز گلیکوپروتئین و گلیکولیپید استفاده شود.

                                   

متابولیسم لیپیدها

کبد نقش مهمی در متابولیسم لیپید ایفا می کند و اسید های چرب آزاد و لیپوپروتئین ها را از پلاسما جذب و در طول گرسنگی، اسیدهای چرب بافت چربی توسط کبد جذب می شوند.

 

از آنجا که الگو شدت بالا رفتن فعالیت آنزیمی، با نوع بیماری کبدی تغییر می کند، اندازه گیری آن ها در شناسایی و تشخیص افتراقی بیماری های کبدی بسیار مفید است.

توانایی آنزیم های کبدی برای کمک به تشخیص بیماری، تابع فاکتورهای متعددی است، از جمله :

1)         اختصاصی بودن آنزیم برای بافت           3)       شدت نسبی فعالیت آنزیم در کبد و پلاسما

2)         توزیع آنزیم در سلول                        4)        الگوهای آزاد شدن آنزیم  5 )  پاکسازی آن از پلاسما.

پنج آنزیمی که به صورت متداول در بیماری های کبدی اندازه گیری می شوند و در تشخیص این بیماری ها به کار می روند عبارتند از:

1)         آسپارتات آمینو ترانسفراز ( AST; EC 2.6.1.1)

2)         آلانین آمینو ترانسفراز ( ALT; EC 2.6.1.2 )

3)         آلکالن فسفاتاز ( ALP; EC 3.1.3.1 )

4)         گاما –گلوتامیل ترانسفراز ( GGT; EC 2.3.2.2 )

5)         لاکتاز دهیدروژناز ( LD; EC 1.1.1.27 ).

توزیع داخل سلولی آنزیم ها

آنزیم ها در داخل سلول ها در مکان های مختلفی یافت می شوند.

فعالیت نسبی آنزیم ها  در کبد و پلاسما

در مورد آنزیم های سیتوپلاسم، مقدار نسبی آنزیم در کبد نسبت به پلاسما، یک شاخص مهم برای استفادۀ بالینی می باشد.

مکانیسم آزاد سازی آنزیم ها

آسیب سلولی، ساده ترین مکانیسم است مکانیسم آزاد شدن آنزیم های متصل به غشاء نظیر GGT و ALP  به داخل گردش خون، به خوبی شناخته نشده است ولی به نظر می رسد که علل زیر در آن نقش داشته باشند:

1. افزایش سنتز
2. قطعه  قطعه  شدن غشاء توسط اسید های صفراوی
3. به صورت محلول در آمدن      آنزیم های متصل به غشاء توسط عمل اسید های صفراوی

ALP))آلکالین فسفاتاز (Alkaline Phosphatase)، آنزیمی است که در بافت های مختلف سراسر بدن از جمله کبد، استخوان، کلیه، روده و در جفت زنان باردار یافت می شود. این تست با نام های متعارف دیگر مانند ALK PHOS; Alp نیز خوانده می شود .

آنزیم الکالین فسفاتاز (ALP) اعتقاد بر آن است، که بخشی از فعالیّت آن ها مربوط به عیب های غشایی وابسته به ATP  و فرآیند آهکی شدن میباشد. علاوه بر این آلکالین فسفاتازها در سنتز فسفولیپیدهای غشاء دخالت دارند.

مقدار این آنزیم در بیماری های افراد مجاری کبدی، صفراوی و گسترش ضایعات کبدی، ضایعات ناشی از استئوبلاست های استخوانی، در زمان ترمیم استخوان، ضایعات دستگاه گوارش نظیر سوء جذب، نکروز شش ها و کلیه ها، انفارکتوس طحال و هیپرپاراتیروئیدیسم افزایش مییابد.

 

گاما گلوتامیل ترانس پپتیداز ^{Gamma glut amyl trans peptidase} که گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) نیز خوانده می‌شود، این آنزیم در بسیاری از بافت‌ها یافت می‌شود، ولی کارکرد آن در کبد چشمگیرتر است. این آنزیم دارای اهمیت تشخیصی نیز می‌باشد.

سرعت پاکسازی آنزیم ها از پلاسما     سرعت پاکسازی آنزیم های کبدی از پلاسما متغیر است.

                                         

انواع بیماری های کبد

بیماری های کبد بسیاراند، از جمله آن ها می توان به هپاتیت (مزمن و حاد )، هپاتیت برق آسا، هپاتیت کلستاتیک، هپاتیت ناشی از داروها و سموم، کبد چرب الکلی، یرقان، سیروز، نئوپلاسم های کبدی اشاره کرد.

مکانیسم ها و الگو های آسیب

سلول هدف، تعیین کننده الگوی آسیب است بدین صورت که آسیب هپاتوسیت منجر به بیماری هپاتوسلولار می شود و آسیب سلول صفراوی منجر به کلستاز می گردد. تمام آسیب های سلول ممکن است به عنوان یک واکنش التیام بخش باعث فیبروز بشوند، مدت زمان آسیب و عوامل ژنتیکی، تعیین می کنند که این آسیب نهایتا به سمت سیروز می رود یا کارسینوم پدید می آید.

 

                                                            تصویر کبد مبتلا به سیروز

پروتئین تام : پروتئین های خون

آلبومینتوسط کبد ساخته میشود. لذا کاهش میزان آن مبین وجود بیماری کبدی مزمن است، ولی کاهش میزان آلبومین خون ممکن است، در اثر کاهش پروتئین جیره‌ی غذا، نشت پروتئین، کاهش قابلیّت هضم و جذب اسید های آمینه و اختلالات کلیوی حادث شود. هر گاه اختلالات کبدی باعث کاهش آلبومین شود، این کاهش در واقع حاصل چندین هفته سوء تغذیه، قبل از ظهور علائم بیماری است.

الفافتوپروتئین بزرگ ترین پروتئین پلاسما ست، که به وسیله کبد و کیسه صفرا تجزیه میشود، و در هنگام نوزادی به داخل خون ترشح میشود. این پروتئین در بیماران مبتلا به کارسینوم سلول کبدی و بیماری های گوناگون کبدی شامل هپاتیت ویروس التهاب مزمن کبدی و سیروز ، در طیّ روند ترمیم پس از برداشت 70 درصد از بافت کبد افزایش می یابد.

 

                                                            کبد مبتلا به کارسینوم

اندازه گیری آلبومین پلاسما در بررسی شدت و مدت بیماری کبدی مفید است، با این وجود، کاربرد آن بدین منظور تا اندازه ای محدودیت دارد.

اندازه گیری متوالی بیلیروبین، در تعیین شدت بیماری حاد و مزمن کبدی مفید است. جزء جزء کردن بیلیروبین، تنها در یرقان دوران نوزادی یا در افزایش منفرد بیلیروبین در غیاب سایر اختلالات تست های کبدی که نشان دهنده یک اختلال ارثی در متابولیسم بیلیروبین هستند) مفید است.

ساخت پروتئین های پلاسما

تقریباً تمام آلبومین فیبرینوژن پروتئینهای پلاسما و نیز 50 تا 80 درصد از گلبولینها در کبد ساخته می شوند. تقریباً بقیه گلبولینها در بافت های لنفویید ساخته می شوند .

تیروکسین سرعت متابولیسم تمام سلول‌ها را افزایش می دهد و در نتیجه به طور غیرمستقیم بر متابولیسم پروتئین تأثیر میگذارد

ازت اوره خون

اوره ترکیب شیمیایی است که در کبد تولید می شود، و محصول نهایی کاتابولیسم پروتئین در بدن است. به طور طبیعی این ماده در بدن عمل مفیدی ندارد مگر خاصیت مدری متوسطی را که می توان به آن نسبت داد.

کراتینین

کراتینین یک ماده دفعی حاصل از متابولیسم کراتین است، که اندازه گیری آن شاخص مفیدی برای پیش بینی عمل کرد کلیوی است.

مسمومیت کبدی ناشی از داروها یک عارضه نادر ولی مهم است که حتی منجر به جمع‌آوری یک دارو از بازار دارویی می‌شود. کارآزمایی‌های بالینی اولیه همیشه قادر نبودند که مشخص کنند، کدام دارو هپاتوتوکسیک است. مطالعات اخیر بر نقش مهم آنتی‌بیوتیک‌ها در ایجاد مسمومیت کبدی، ایمنی نسبی استاتین‌ها تأکید دارند.

در مقاله بعدی به این مقوله بسیار مهم خواهیم پرداخت.

..................................................................................................................

هر دقیقه از زندگی ....... ممکن است آخرین دقیقه آن باشد و ما هنوز آماده نیستیم.

لحظه ها را باید غنیمت شمرد.

بزرگ انست که:

قلبش کودکانه            قهرش بی کینه                          دوست داشتنش بی ادعا

بخشش او بی منتها و                               دوستی با وفاست.

---

نوشته شده در تاریخ دوشنبه سی ام مرداد ۱۳۹۶ توسط دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی دانشگاه

نظر بدهید

کبد چرب بیماری بی صدای بیش از 20 میلیون ایرانی

  دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران گروه فارماکولوژی

آغاز کار با سخنانی از بزرگان:

جاده های زندگی نباید صاف و هموار باشد و گرنه خواب مان میبرد ، دست اندازها نعمت بزرگی هستند. 

کاترن پاندر

عشق یعنی شادی خودتان را متقاعد نکنید که رنج کشیدن بخشی از آن است .                 پائولو کوئلیو

دلم میخواد یک روز از خواب بیدار بشم اخبار رو ا باز کنم و بشنوم: صلح در زمین بر قرار است        

   کارن وادل

در نهان به آنها دل می بندیم،که دوست مان ندارند و در آشکار از آنان که دوست مان دارند غافلیم شاید این است دلیل تنهایی ما

                                                                                                    دکتر علی شریعتی

**************************************************************

کبد چرب به انگلیسی (fatty liver) در پزشکی حالتی برگشت پذیر از تجمع واکوئول های چربی در سلولهای کبدی است که با التهاب کبد مشخص میشود.

این حالت ممکن است در افرادی که الکل مصرف میکنند ایجاد شود، ولی در ایران این بیماری علل دیگر دارد و

«کبد چرب غیر الکلی» نامیده میشود. فرم غیر الکلی این بیماری در تعدادی از اختلالات بالینی مانند دیابت، چاقی و سوء تغذیه رخ میدهد.

وجود چربی در کبد طبیعی است، اما اگر این میزان از چربی بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد شود، فرد به بیماری کبد چرب دچار شده است این بیماری نشانه ی خاصی ندارد اما بعد از رعایت نکردن و پیشروی این بیماری در کبد باعث سوء هاضمه شده و در نهایت منجر به مرگ انسان می شود.

                       

انواع کبد چرب

کبد چرب غیر الکلی: این بیماری زمانی رخ میدهد که کبد در شکستن چربی ها دچار مشکل میشود و با جمع شدن چربی در بافتهای کبد، فرد دچار کبد چرب میگردد. این بیماری با مصرف الکل مرتبط نبوده و زمانی مشخص میشود که ۱۰ درصد و یا بیشتر وزن کبد حاوی چربی باشد. این بیماری خود نیز به چند دسته تقسیم شده و در شدیدترین مراحل باعث سیروز کبدی و یا زخم و سپس نارسایی کبدی میگردد.

کبد چرب الکلی، این بیماری جزء اولین مرحله های بیماری های کبدی مربوط به الکل است. کبد با مصرف زیاد الکل صدمه دیده و قادر به شکستن چربی ها نیست. اگر فرد از مصرف الکل خودداری نماید، این نوع کبد چرب کم کم درمان میگردد، اما در صورت ادامه به مصرف الکل فرد ممکن است دچار سیروز کبدی گردد.

کبد چرب بارداری: هرچند این نوع از کبد چرب خیلی نادر بوده، با این حال جمع شدن چربی در هنگام بارداری میتواند خطراتی جدی هم برای مادر و هم برای جنین داشته باشد. این بیماری میتواند باعث نارسایی کبدی، نارسایی کلیه، عفونت شدید یا خونریزی شود. هرچند دلیل این بیماری کاملاً شناخته نشده اما دانشمندان معتقدند این بیماری با هورمون های این دوران در ارتباط است. علایم این بیماری در سه ماه سوم رخ داده و شامل حالت تهوع، استفراغ، درد در قسمت بالایی سمت راست شکم، زردی و کسالت عمومی گردد. زنان باردار باید آزمایش های لازم را برای اطلاع از این بیماری انجام دهند، اکثر زنان پس از زایمان شروع به بهبود مینمایند.

اغلب بیماران ۴۰تا۶۰ سال سن داشته و بیماری در زنان شایعتر است کبد چرب در کودکان با سن بالاتر از ۱۰سال نیز میتواند ایجاد شود . این اختلال کبدی مزمن بوده و برای سال ها پایدار خواهد ماند .

                   

علل :

علت اصلی بروز کبد چرب ناشناخته‌ است، ولی تعدادی از اختلالات بالینی معین به عنوان علل زمینه‌ای شناخته شده‌اند. هفتاد درصد بیماران مبتلا به کبد چرب چاق هستند. دیابت و بالا بودن چربیهای خون نیز از علل زمینهای آن می باشند. عوامل مختلفی که باعث تغییر متابولیسم در بدن میشوند، شامل کاهش ناگهانی وزن، سوء تغذیه، تغذیه وریدی و گرسنگی طولانی مدت مانند گرفتن روزه نیز ممکن است باعث کبد چرب شوند ^. انجام بعضی از جراحی های شکم شامل برداشتن کیسه صفرا، برداشتن قسمتی از روده یا معده، جراحی روی لوزالمعده و مصرف بعضی از داروهای خاص شامل هورمون استروژن، کورتون (استروئیدها، آمیودارون، تاموکسی فن، والپروات سدیم) نیز از علل زمینه ساز کبد چرب هستند . در کودکان اختلالات مادر زادی شامل سوء جذب چربیها، بیماری ویلسون با کبد چرب همراه هستند.(در بیماری ویلسون  یون مس در بدن کاهش مییابد)

به طور کلی می توان عوامل ایجاد این بیماری را به شرح زیر عنوان کرد: رژیم غذایی نادرست، استرس درونی و نهفته، مصرف دارو بیش از حد معمول، مصرف لووستاتین ها و غذاهای فست فودی (سوسیس، کالباس، سس، پیتزا و…

 

تشخیص

اکثر مبتلایان دارای علامت نیستند، گاهی فرد از درد شکم در ناحیه کبد احساس درد مینماید و به ندرت احساس ناراحتی در قسمت فوقانی و راست شکم و خستگی وجود دارد. گاهی به دنبال بررسیهای اتفاقی آزمایشگاهی (مانند بررسیهای استخدامی) کشف میشود. در بررسیهای معمولی، آنزیمهای کبدی افزایش یافته‌اند و در صورت شک به این اختلال اقدام های بعدی برای کشف علت زمینه‌ای و بررسی سایر علل بیماری کبدی ضروری است . آزمایش های لازم برای قند و چربیهای خون و همچنین برای ویروس های هپاتیتی ضروری است. با مطالعات تصویربرداری مانند سونو گرافی، تجمع چربی در کبد نشان داده میشود. اگر تمامی راههای منتهی به تشخیص میسر نباشد و نیز گاهی برای اثبات تشخیص، نمونه برداری از کبد و مطالعه میکروسکوپی بر روی آن لازم است^[۸]، ولی گاهی نمونه برداری انجام نمیشود و بیمار به مدت ۶ ماه تا یک سال از نزدیک زیر نظر گرفته میشود تا طبیعی شدن آنزیمهای کبدی به دنبال درمان اختلالات زمینه ساز اثبات گردد.کبد چرب معمولا یک بیماری خاموش است و بخصوص در مراحل اولیه نشانه‌ای ندارد. زمانیکه بیماری پیشرفت کند، میتواند باعث علایم مبهمی همچون:خستگی ،کاهش وزن و یا کاهش اشتها  ، ضعف ،تهوع ،گیجی، مشکل در تصمیم گیری و یا تمرکزسایر نشانه هایی که ممکن است احساس شود شامل :درد در مرکز و یا سمت راست قسمت بالایی شکم  بزرگ شدن کبد

در صورتیکه فرد دچار سیروز کبدی هم شود، علایم زیر ممکن است رخ دهند:

احتباس مایعات ، کاهش ماهیچه ها  ، خونریزی داخلی ،زردی پوست و چشم ها  و  نارسایی کبدی

 

دلایل ابتلا به کبد چرب

یکی از شایع ترین دلایل ابتلا به کبد چرب اعتیاد به الکل می‌باشد. بعضی از داروهای خاص و اختلالات متابولیک نیز یکی

دیگر از این دلایل هستند. در بیشتر مواردیکه فرد الکلی نیست، پزشکان دلیل قطعی برای ابتلا به کبد چرب رانمی‌دانند،

  موارد زیر می‌تواند باعث کبد چرب و یا افزایش خطر ابتلا به آن شوند، این عوامل شامل:

چاقی ، دیابت نوع ۲،  فشار خون بالا

مصرف داروهایی همچون آسپیرین، داروهای استروییدی، تاموکسیفن و تتراسیکلین

بارداری ، سوتغذیه ، کلسترول خون بالا ، سندرم تخمدان پلی کیستیک ، کم کاری تیروئید (hypothyroidism

مسمومیت ، ویروس ها (ویروس هپاتیت A و سایر ویروس ها) ، جراحی بای پس معده

نحوه تشخیص بیماری آزمایش ها و تست هایی که برای مشخص کردن ابتلا به کبد چرب استفاده میشوند، شامل:

آزمایش خون، که شامل تست عملکرد آنزیم های کبدی میشود.

تصویر برداری، که از طریق روش های مختلف همچون CT اسکن و اولتراسوند و (MRI) انجام میشود.

 

آزمایش بافت های کبدی، که با یک سوزن کوچک بخش کوچکی از کبد برای انجام آزمایش برای تشخیص ابتلا به کبد چرب برداشته میشود.

درمان کبد چرب

درحال حاضر درمان خاصی برای کبد چرب وجود ندارد. برای درمان کبد چرب میبایست سایر مشکلات از جمله دیابت و یا کلسترول درمان گردد. درمان های معمول این بیماری شامل:

ترک مصرف الکل ، مدیریت کلسترول

کاهش وزن، کنترل قند خون

میباشد. برای دریافت دارو و توصیه در مورد کنترل و مدیریت سایر بیماری ها و مشکلات که منجر به کبد چرب میشوند، باید به پزشک مراجعه نمود.

درمان خانگی و تغییرات سبک زندگی در کبد چرب

با رعایت موارد زیر، شما میتوانید کبد چرب را کنترل و درمان کرده، این موارد شامل:

کاهش وزن. در صورتیکه شما اضافه وزن داشته و یا چاق هستید، میزان کالری مصرفی در روز  و افزایش فعالیت بدنی، اقدام به کاهش وزن نمایید. همچنین با اتخاذ یکرژیم غذایی سالم نیز بخود کمک نمایید. برای دریافت راهنمایی در این مورد به پزشک و یا متخصص تغذیه مراجعه کرده و در کنار آن مقاله هایی که در ادامه بیان میکنیم را مطالعه نمایید. مقاله های مفید در این زمینه:

1. رژیم غذای سالم چیست؟ مفاهیم یک رژیم غذایی سالم و مناسب
2. غذاهای بدی که برای       کاهش وزن خوب اند
3. رژیم غذایی در دوران       بارداری
4. چگونه سریع و بی خطر       لاغر شویم

ورزش کرده و فعالیت بدنتان را افزایش دهید. هدف تان را حداقل ۳۰ دقیقه ورزش در طول روز قرار داده و اگر نیاز به کاهش وزن هم دارید، این میزان را افزایش دهید.

دیابت و کلسترول خون خود را کنترل کرده و به توصیه های پزشکتان عمل نمایید.

از کبد خود محافظت نمایید. از کارهایی که فشار زیادی بر کبد میآورند همچون مصرف الکل و یا مصرف خودسرانه دارو خودداری نمایید.

درمان کبد چرب با طب جایگزین

هرچند اثر هیچ یک از روش های طب جایگزین برای درمان کبد چرب اثبات نشده‌اند، اما ترکیبات طبیعی میتوانند در درمان کبد چرب مفید باشند، یکی از این مکمل ها شامل:

ویتامین - E  از نظر تئوری ویتامین ای و سایر انواع ویتامین های آنتی اکسیدان می توانند به سلامت کبد کمک نمایند. از آنجا که ویتامین - E  میتواند خطراتی از جمله افزایش خطر مرگ در مردان و یا افزایش خطر سرطان پروستات دارد، برای مصرف این ویتامین و میزان مصرف آن بایستی با پزشک مشورت نمایید.

 

پیشگیری از ابتلا به کبد چرب

برای کاهش خطر ابتلا به کبد چرب رعایت موارد زیر موثر میباشند.

رژیم غذایی سالم – یک رژیم غذایی سالم حاوی میوه، سبزیجات، غلات کامل و چربی های سالم میتواند خطر ابتلا به کبد چرب را کاهش دهد.

حفظ وزن سالم و تناسب اندام –  اگر شما چاق هستید و یا اضافه وزن دارید کاهش وزن به ما کمک مینماید. اگر وزن مناسبی دارید برای حفظ وزن و تناسب اندام خود و جلوگیری از چاقی اقدام نمایید.

ورزش و تمرین – ورزش در بیشتر روز های هفته کمک کننده است، البته اگر مدتهاست ورزش نکرده‌اید، پیش از ورزش با پزشک مشورت نمایید.

ترک الکل – در صورتیکه شما مشروبات الکلی مصرف میکنید، ترک مصرف الکل میتواند از ابتلا به کبد چرب الکلی جلوگیری نماید.

درمان خانگی کبد چرب

امروزه به علت اتخاذ برنامه غذایی ناسالم، کبد چرب شایع شده است. لازم است به محض مشخص شدن بیماری، درمان را شروع کرد زیرا به مرور زمان لایه های چربی روی کبد رشد می کند و سوء هاضمه شدید به وجود می آورد. بیشتر افراد متوجه بیماری خود می شوند اما چندان به موضوع درمان آن توجه نمیکنند.

برای کسب نتیجه بهتر در درمان این بیماری توصیه هایی می شود که در این مطلب به بخشی از آن اشاره می کنیم.

غذاهای چرب را حذف کنید تا بیماری وخیم تر نشود. با مصرف غذاهای چرب، ترشح اسید معده به طور چشم گیری کاهش پیدا می کند. بنابراین مصرف غذاهای چرب باعث سوء هاضمه و حالت تهوع می شود.

پیاده روی تند برای سالم ماندن و بهبود عملکرد اعضای داخلی بدن مفید است. پیاده روی کبد را سالم نگه می دارد.

 ورزش: ورزش هایی مانند یوگا جریان گردش خون در شکم را افزایش می دهد از این رو در بهبود عملکرد کبد موثر است.

 

سبزیجات سبز را که فاقد چربی است مصرف کنید. سبزیجات سبز سرشار از آنتی اکسیدان است که سموم را از بدن دفع می کند. افزودن سبزیجات به برنامه غذایی روزانه یکی از بهترین راه های مقابله با سندروم چربی کبد است.

از مصرف مواد ترش مانند ترشی، لیمو ترش و… که برای کبد مضر است، بپرهیزید.

یکی از علت های عمده در شکل گیری چربی کبد مصرف مشروبات الکلی است. اغلب این نوشیدنی ها چاق کننده است و چربی اضافه آن در کبد رسوب می کند.

مواد غذایی موثر برای ترمیم کبد

کبد از جمله اعضایی است که قدرت ترمیم بالایی دارد. بنابراین اگر به بیماری حاد کبدی مانند سرطان یا سیروز مبتلا هستید، ناامید نباشید زیرا کبد قادر است خود را ترمیم کند حتی اگر فقط یک چهارم آن سالم مانده باشد. ترمیم کبد یک روند حیاتی است بنابراین همیشه از مواد غذایی سالم استفاده کنید تا این عضو حیاتی در وضعیت خوب باقی بماند. در صورت مصرف مواد غذایی سالم، کبد می تواند خود را ترمیم کند. توجه داشته باشید که این مواد غذایی برای احیا و ترمیم کبد معجزه نمیکند و باید به میزان مناسب که پزشک توصیه می کند، مصرف شود. از خوردن مواد غذایی مضر برای کبد مانند روغن ها، چربی ها و حتی برخی ادویه ها نیز باید بپرهیزید.

مواد غذایی مفید برای ترمیم کبد:

سیب: حامل ویتامین C است که تراکم اضافه چربی در کبد را از بین می برد. تراکم چربی در کبد، عملکرد کبد را کند می کند.

کلم پیچ: این گیاه برگ دار سرشار از منیزیم و آهن است. این ۲ ماده مغذی عناصر مهمی در روند ترمیم کبد است.

 

ماست پروبیوتیک: این نوع ماست برای کبد مفید است. باکتری ماست به کبد کمک می کند تا دوباره آنزیم تولید کند.

زردچوبه: این ادویه خاصیت درمانی دارد. کورکومین آن کبد را از سموم تصفیه می کند و کثیفی ها را از سلول های کبد دفع می کند.

            

سیر و پیاز: هر دو حاوی سولفور است و با آسیب هایی که رادیکال های آزاد در کبد ایجاد می کند، مقابله می کند و روند رشد سلول های جدید کبد را افزایش می دهد.

لیمو:  آب لیموی تازه حاوی ویتامین C و آنتی اکسیدان است. مصرف آب لیمو به طور روزانه، سلول های چرب کبد را سم زدایی می کند.

میوه های توتی: این نوع میوه ها غنی از آنتی اکسیدان است و کبد را ترمیم می کند. برای دفع چربی از سلول های کبد، از انواع توت ها استفاده کنید.

تره فرنگی: کلروفیل و سولفور، ۲ نوع ماده مغذی برای کبد است که در این گیاه وجود دارد.

 

خارمریم: در طب قدیم از این گیاه برای درمان کبد استفاده می شد. این گیاه، روند بازسازی سلول های کبد را تقویت می کند.

درمان و پیشگیری در طب سنتی : در طب سنتی با استفاده از خواص بعضی گیاهان و عصاره گیری از انها میتوان ترکیباتی بدست آورد که بوسیله آنها براحتی و با موفقیت کامل کبد چرب درمان میشود، در ذیل به یکی از نسخه های مجرب و آزموده شده که به راحتی کبد چرب را درمان نموده اشاره میکنیم.
طبیعی ترین راه ها برای مقابله با مشکل کبد چرب

مصرف بی اندازه غذاهای چرب و گنجاندن انواع فست فودها و غذاهای آماده در برنامه و رژیم اعضای خانواده این روز ها به عنوان یکی از شایع ترین دلایل ابتلا به بیماری کبد چرب گزارش شده که ابتلا به آن در میان افراد کم تحرک و چاق در مقایسه با دیگر مردم بیشتر است.

در این بیماری ذرات درشت و بزرگ چربی در سلول های کبد رسوب می کنند و به این ترتیب موجب بروز اختلال هایی در عملکرد کبد و ابتلا به بیماری های مزمن کبد می شود که از میان آنها می توان به استعداد ابتلا به عفونت ها، خونریزی های دستگاه گوارش و اختلال در سطح هوشیاری اشاره کرد.

 از آنجا که بیماری کبد چرب از جمله بیماری های خاموش و بی نشانه است، پیشگیری از ابتلا به آن از جمله اولویت ها قرار می گیرد، زیرا این بیماری معمولا زمانی خود را نمایان می کند که ذرات چربی بخش زیادی از سلول های کبدی را به خود درگیر کرده اند. کبد چرب پس از درگیر کردن کبد با علائمی مانند ضعف، خستگی و احساس سنگینی و فشار در ناحیه فوقانی و راست شکم بروز می کند. خوشبختانه در میان شیوه های طبیعی درمان در سراسر جهان، راهکارها و تکنیک هایی وجود دارد که می توان از آنها برای پیشگیری از ابتلا به کبد چرب اقدام کرد. در اینجا برخی از کاربردی ترین و ساده ترین این شیوه ها را با هم مرور می کنیم.

پیشگیری از تجمع چربی ها در کبد
نوشیدن چای سبز یا استفاده از عصاره این گیاه دارویی تاثیر زیادی در پیشگیری از تجمع و رسوب چربی ها در اطراف کبد دارد، ضمن آنکه می تواند به تسریع روند درمانی کبد چرب نیز کمک کند. افرادی که احتمال و استعداد ابتلا به این بیماری در آنها زیاد است مانند افراد چاق و کم تحرک می توانند با گنجاندن چای سبز در رژیم غذایی روزانه خود از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنند، به شرط آنکه در کنار نوشیدن چای سبز، رژیم غذایی سرشار از سبزیجات و میوه ها را در برنامه غذایی خود بگنجاند. علاوه بر این، درمانگران چینی بر این باورند که نوشیدن این چای گیاهی به صورت مستمر می تواند از ابتلا به سرطان کبد نیز پیشگیری کند.

کاهش جذب چربی با خار مریم
گیاه خار مریم یکی دیگر از گیاهان دارویی است که از آن برای درمان و پیشگیری از بیماری های کبدی استفاده می کنند. این گیاه از آنجا که ترکیبی به نام سیلی مارین دارد، می تواند در کاهش میزان جذب چربی به ویژه چربی بد (LDL)، تری گلیسیرید و کاهش جذب کلسترول موثر باشد.

                          

 به همین دلیل بسیاری از درمانگران، این گیاه را از جمله موثرترین گیاهان دارویی برای درمان کبد چرب می شناسند و مصرف خشک این گیاه همراه غذا را در این زمینه موثر می دانند. مصرف این گیاه با مشورت متخصص طب سنتی می تواند به بهبود عملکرد کبد کمک کرده و سرعت تولید دوباره سلول های کبدی را افزایش دهد.

یکی دیگر از شیوه های کاهش جذب چربی در جریان گردش خون و اندام های داخلی گنجاندن زنجبیل در برنامه غذایی هفتگی است. افرادی که در طول هفته ۲ تا ۳ بار زنجبیل استفاده می کنند، می توانند از خواص درمانی آن در افزایش میزان متابولیسم و سوخت و ساز بدن و کاهش جذب چربی ها بهره مند شوند. برای این منظور می توانید یک تکه زنجبیل را درون یک کاسه ماست رنده کرده و آن را بعد از صرف وعده های غذایی میل کنید. به اعتقاد برخی از درمانگران شیوه های طبیعی درمان نوشیدن دمنوش زنجبیل نیز در کنترل بیماری های کبد به ویژه کبد چرب موثر است. نوشیدن این دمنوش می تواند به کاهش جذب چربی در اطراف کبد کمک کرده و مانع از ابتلای افراد مستعد به این بیماری شود. مصرف دمنوش زنجبیل یا ماست کم چرب حاوی زنجبیل به ویژه در وعده هایی که غذای چرب خورده اید بسیار اهمیت دارد.

یکی از مهم ترین عواملی که می تواند از رسوب چربی ها در بافت کبد جلوگیری کند، اصلاح رژیم غذایی است. به گفته محققان جایگزین کردن سویا و پروتئین گیاهی به جای پروتئین حیوانی به ویژه گوشت قرمز می تواند تاثیر زیادی در کاهش جذب چربی و تری گلیسیرید در بافت کبد داشته باشد. از این رو، درمانگران به افراد مستعد ابتلا به کبد چرب و التهاب کبد توصیه می کنند در طول هفته برای تهیه غذاهای خود از گوشت قرمز و سویا کنار هم استفاده کنند و مصرف گوشت قرمز را به حداقل برسانند.

دور این غذاها را خط بکشید

اگر به اضافه وزن مبتلا هستید، اگر کم تحرک هستید و احتمال ابتلا به کبد چرب را دور نمی بینید به شما پیشنهاد می کنیم از مصرف غذاهایی مانند غذاهای فریز شده و یخ زده، ترشیجات، ماست پرچرب، سس، نمک زیاد، غذاهای فست فود، انواع شیرینی ها، پیتزا، انواع سرخ کردنی ها مانند سیر داغ، پیاز داغ، چیپس، پفک، غذاهای چرب و نوشابه های گاز دار پرهیز کرده و تا می توانید به جای آنها از میوه های تازه، سبزیجات مختلف به ویژه کاهو، خیار، هویج وغذاهای سالم و طبیعی استفاده کنید. رعایت این رژیم در تمامی دوره های سنی به پیشگیری از ابتلا به کبد چرب و دیگر بیماری های کبد کمک می کند.

آب لیمو را فراموش نکنید  نوشیدن یک لیوان آب که در آن عصاره یک لیموترش تازه وجود دارد در آغاز روز می تواند بهترین دارو برای پیشگیری از ابتلا به کبد چرب باشد. از آنجا که لیمو سرشار از ویتامین C است و به عنوان یک آنتی اکسیدان میتواند نقش موثری در هضم و جذب مواد مفید در بدن داشته باشد، قابلیت زیادی در پیشگیری و درمان کبد چرب دارد.

از زردچوبه غافل نشوید

به تازگی محققان دانشگاه «سنت لوئیس» از تاثیر زردچوبه بر کنترل بیماری کبد چرب در افراد چاقی که به این بیماری مبتلا هستند خبر داده اند. بر اساس این تحقیقات مشخص شده، افرادی که از زردچوبه به عنوان یک چاشنی در برنامه روزانه خود استفاده می کنند کبد مقاوم تری در برابر ابتلا به بیماری کبد چرب دارند و احتمال ذخیره شدن ذرات چربی در کبد آنها کمتر است. از این رو این محققان به مردم توصیه می کنند مصرف زردچوبه را به عنوان یک ادویه موثر و درمان گر در برنامه هفتگی و حتی روزانه خود بگنجانند.

عرقیات گیاهی بنوشید

عرق گیاهی شاه تره، خارشتر و کاسنی از جمله داروهای گیاهی موثر در کنترل و درمان کبد چرب به شمار می آیند. این نوشیدنی های گیاهی از آنجا که طبعی سرد و تر دارند موجب کاهش میزان کلسترول خون می شوند و در عین حال به پاکسازی کبد و بدن از سموم و مواد زائد هم کمک می کنند.

به اعتقاد درمانگران، نوشیدن یک تا ۲ لیوان از یکی از عرقیات شاه تره، کاسنی و خار شتر یا ترکیبی از آنها می تواند تاثیر زیادی در پیشگیری از ابتلا به بیماری های کبد به ویژه کبد چرب و سیروز کبدی داشته باشد و احتمال ابتلا به این بیماری ها را به صفر برساند.

چه افرادی استعداد ابتلا به کبد چرب دارند؟

به گفته درمانگران، افراد چاق و دچار اضافه وزن که کمترین میزان تحرک را دارند اصلی ترین گروه ها برای ابتلا به بیماری کبد چرب هستند. اما در کنار این گروه، گروه های دیگری هم وجود دارند که بیشترین آمادگی را برای ابتلا به این بیماری دارند.

از طرفی افراد بی تحرک و علاقه مند به غذاهای آماده و فست فودها نیز در گروه افراد مستعد ابتلا به کبد چرب هستند، بنابراین باید هوشیار باشند و با مشورت پزشک خود آزمایش های لازم در این زمینه را انجام دهند.

به گفته برخی از متخصصان، مصرف بی رویه و بی قاعده ویتامین A نیز می تواند یک عامل محرک برای ابتلا به بیماری کبد چرب باشد که در نهایت فرد را با خطر رسوب چربی در بافت های کبد و اختلال در عملکرد این عضو رو به رو کند.

شناخته شده ترین روش برای درمان کبد چرب ورزش همراه با کاهش وزن است و حتی دیده شده در بیمارانی که کاهش وزن نداشته‌اند، ورزش نقش مهمی در بهبود کبد چرب را داشته است.

‌کبد چرب الکلی که ناشی از مصرف طولانی مدت الکل میباشد و جنسیت و نژاد در این مساله دخیل هستند که آسیایی ها بیشتر مستعد آسیب ناشی از مصرف الکل و ایجاد کبد چرب الکلی هستند و این بیماری در خانمها بیشتر از آقایان شایع است.

عوامل زیادی که بسیاری از آنها جنبه ژنتیکی دارند در بروز این نوع کبد چرب موثرند، مطالعات نشان داده عوامل زمینه ساز دیابت و بیماریهای قلبی و برخی بیماریهای متابولیسم با بروز کبد چرب غیر الکلی در رابطه است.»

در بین این عوامل دیابت یک علت مهم و شناخته شده در ایجاد کبد چرب میباشد و هر چه طول مدت ابتلا به دیابت طولانی باشد و یا درمان آن ناقص انجام گیرد احتمال ابتلا به کبد چرب در این افراد بیشتر است و در آنها ابتلا به  التهاب ناشی از کبد چرب بیشتر از افراد عادی است.

‌چاقی به تنهایی میتواند زمینه ساز کبد چرب باشد و عوامل ژنتیکی در کنار دیگر عوامل در ایجاد کبد چرب غیر الکلی دخیل است، در برخی بیماران افزایش چربی خون جزء LDL کلسترول در بیماران مبتلا رویت میشود که در درمان این افراد کم کردن LDL نقش موثری خواهد داشت. برخی افراد هستند که در آنها بیماریهای زمینه منجر به ابتلای آنها به کبد چرب غیر الکلی می‌شود مثل اختلال در متابولیسم و برخی هپاتیت های مزمن هم ممکن است همراه با کبد چرب دیده شود مثل هپاتیت Bو C.»

آسیب مزمن کبدی در  بیمارانی که کبد چرب آنها همراه با التهاب باقی بماند دیده نمیشود، اما در عده ای که کبد چرب آنها همراه با التهابات است باعث آسیب مزمن به کبد آنها میشود و در برخی بیماران التهابات می تواند پیش رونده بوده و منجر به سیروز کبدی در فرد شود که سیروز کبدی معمولا در افرادی که چاقی مفرط دارند دیده میشود و حتی در برخی موارد عامل سیروز کبدی ناشناخته باقی میماند، مثل کشور آمریکا.

یکی از ساده ترین و ارزانتر ین روش تشخیص کبد چرب روش تصویربرداری میباشد که می تواند به تشخیص کبد چرب در بیماران کمک کند و در کنار آن انجام آزمایشها برای آنزیمهای کبدی در تشخیص التهاب ناشی از کبد چرب به ما کمک میکند و در موارد کمتر سی تی اسکن یا سایر روش تصویربرداری هم در تشخیص این بیماری استفاده میشود

 رژیم غذایی ، کاهش وزن و ورزش موثرترین راه های درمان کبد چرب ناشی از بیماری ‌عملا شناخته شده ترین روش برای درمان کبد چرب ورزش همراه با کاهش وزن است و حتی دیده شده در بیمارانی که کاهش وزن نداشته‌اند، ورزش نقش مهمی در بهبود کبد چرب را داشته است و در آخر استفاده از داروهای کاهنده قند خون در بیماران دیابتی و استفاده از داروهای کاهنده LDL در بیماران مبتلا به کلسترول از  راههای مفید در کنار ورزش و کاهش وزن برای درمان کبد چرب است.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد، چربی موجود در غذاها یکی از دلایل بیماری کبد چرب غیر الکلی محسوب میشود. به نظر می‌ رسد ورود بی‌ رویه چربیها به درون کبد ، زمینه ‌ساز این بیماری است؛ وقتی کبد توانایی تنظیم جذب چربیها را از دست میدهد. در افراد سالم حدود نصف چربی مصرفی به انرژی تبدیل شده و میسوزد و یک دوم باقی مانده در بافت چربی ذخیره میشود. به‌ طور طبیعی فقط میزان کمی چربی در کبد ذخیره میشود. پیدا کردن ریشه  چربیهای ذخیره شده در کبد چرب غیر الکلی، برای پیشگیری و درمان این بیماری بسیار حایز اهمیت است.

    

مهمترین نکات برای بر طرف کردن حالت کبد چرب :مصرف محدود مواد نشاسته ای-کاهش مصرف کربوهیدرات ها از جمله قند ساده-نان-ماکارونی-کیک ها- بیسکویت و دسرها توصیه میشود. افزایش مقدار سبزی ها و میوه های خام و فیبر ها استفاده از آب سبزیجات اجتناب از غذا های سرخ شده وآماده ، از مواد لبنی که شامل: شیر-پنیر-خامه-بستنی- ماست استفاده از محصولات سویا شیر و پینر سویا برای جبران کلسیم شیر اجتناب از مصرف نوشابه ها نوشیدن دو لیتر یا ۸ لیوان آب درروز استفاده از منابع غنی ویتامین ث و سلنیوم (یک توضیح اضافه این که مقدار کم سلنیوم مورد نیاز افراد سالم، در غذاهای دریایی، مانند میگو و ماهی وجود دارد.)

                                      

در قسمت زیر به7 ماده غذایی مهم که برای کبد مفید هستند، اشاره می شود:

1-      سیر و پیاز:سیر حاوی آلیسین (یک نوع آنتی اکسیدان) است که یک ترکیب سولفوردار است و برای سم زدایی بهتر و موثرتر کبد لازم است. سیر به کبد کمک می کند تا بدن را از آلودگی جیوه، بعضی مواد افزودنی موجود در غذاها و هورمون استروژن پاک کند.

2-      انواع کلم (مثل بروکلی، گل کلم، کلم قمری، کلم پیچ و کلم بروکسل)

3-آب لیمو ترش تازه در آب داغ       4 - چغندر: چغندر، تصفیه ی خون را تقویت می کند و فلزات سنگین را در بدن جذب می کند.

5-میوه های غنی از آنتی اکسیدان: :آلو- کشمش- زغال اخته- شاتوت- توت فرنگی- تمشک- پرتقال- گریپ فورت سرخ- طالبی- سیب و گلابی (آنتی اکسیدان ها از کبد در برابر آسیب رادیکال های آزاد، محافظت می کنند).

6- سیب (سیب دارای پکتین است که می تواند به فلزات سنگین موجود در بدن متصل شود (به خصوص در روده بزرگ) و باعث دفع آنها از بدن شود.

7-  کنگر فرنگی  تولید صفرا را افزایش می دهد. یکی از کارهای صفرا این است که سموم بدن را از طریق روده پاک می کند.

                   

کبد چرب بیماری شایعی است؟

طبق آمار، مشخص شده فاز اول این بیماری در ۳۰ درصد و فاز دوم آن در حدود ۱۰ درصد جمعیت ایران شیوع دارد. متأسفانه کبد چرب مختص سن یا جنس خاصی نیست و حتی در کودکان، به خصوص آنهایی که مشکلات ژنتیکی دارند، دیده میشود. البته هرچه سن بالاتر رود، چون چربی و قند خون افزایش پیدا میکند، احتمال بروز این بیماری بیشتر میشود.

سبک زندگی در ابتلا به کبد چرب تأثیر دارد؟

۷۰درصد افراد دچار کبد چرب به اضافه وزن و چاقی مبتلا هستند و سابقه قند و چربی خون بالا دارند. در واقع کسانی که رژیم غذایی نا سالمی دارند (به خصوص مصرف بالای چربیهای اشباع و قندهای ساده) و فعالیت بدنی شان کم است، بیشتر به کبد چرب مبتلا میشوند.

حرف آخر

هنوز دارویی برای درمان این بیماری یافت نشده اما مبتلایان برای پایین آوردن چربی و قند خون باید دارو مصرف کنند. مصرف مکملهایی مثل روغن ماهی که خواص ضد التهاب دارد نیز برای پیشگیری از پیشرفت بیماری کمک‌ کننده است.

...........................................................................................................

قیمت تو به اندازه خواست توست، اگر خدا را بخواهی، قیمت تو بی نهایت است ...................  و اگر

دنیا را بخواهی، قیمت تو همان است که خواسته ای؟؟؟؟؟؟.

حالا که ما یاد گرفته ایم در هوا مثل یک پرنده پرواز کنیم  و

در دریا مثل یک ماهی شنا کنیم.

فقط یک چیز مانده

یاد بگیریم مثل یک آدم

روی زمین زندگی کنیم.                       جرج – برنارد- شاو

---

نوشته شده در تاریخ جمعه سیزدهم مرداد ۱۳۹۶ توسط دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی دانشگاه