مطالب پزشکی - بیماری ها و داروها
دکتر حسین جعفری^ عضو هیئت علمی دانشگاه
مطالب پزشکی - بیماری ها و داروها
دکتر حسین جعفری^ عضو هیئت علمی دانشگاهنارسایی قلبی و داروها وعواملی که باعث آن میشود.
قلبی و داروها وعواملی که باعث آن میشود.
نارسایی قلبی و داروها وعواملی که باعث آن میشود.
دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران گروه فارماکولوژی
مدرس فارماکولوژی بالینی بیمارستان بوعلی تهران
سلام به خدا، سلام به اهل سلام ، سلام به شما خوبان
روزتان پر از لذت زند گی ،دلتان بدون کینه ، دوستیتان دیرینه ، قلبتون آرام و دنیای اطرا فتان پر از محبت .
نارسایی قلبی چیست؟
نارسایی قلبی به مفهوم ناتوانی نسبی قلب در پمپ کردن خون به درون سیستم گردش خون است. بدین ترتیب این بیماری موجب کمبود خون در اندام‌ها و در نتیجه ضعف و بی‌حالی شده و از طرفی تجمع خون در سیستم وریدی، موجب ورم در اندام‌ها به خصوص پاها میشود.
دلایل نارسایی قلبی چیست؟
مهمترین دلیل بروز بیماری نارسایی قلبی، انفارکتوس قلبی است.
یکی دیگر از علل نارسایی قلبی، بیماری دریچه‌های قلب است.تنگی دریچه‌های میترال یا آئورت باعث میشود، پمپاژ خون به راحتی صورت نگیرد.
بیماری‌های مادرزادی قلب از علل اصلی آسیب دریچه‌های قلبی هستند. این بیماری عمدتا دریچه میترال را که بین دهلیز و بطن
چپ قرار گرفته است دچار آسیب می‌سازد
.
از دیگر علل مهم نارسایی قلبی، فشار خون طولانی مدت است .
یکی دیگر از علل نارسایی قلب، تنگ شدن عروق قلب است.
داروهایی که سبب نارسایی قلبی میشوند.
برخی داروها و مکمل‌های دارویی یا به خودی خود سبب بروز نارسایی قلبی میشوند یا اینکه این مشکل را در افراد مبتلا تشدید می‌کنند.
هرچه یک فرد مبتلا به نارسایی قلبی داروهای دیگری به غیر از داروهای مرتبط با بیماری‌اش مصرف کند، بیشتر در معرض تداخل دارویی قرار میگیرد و بیشتر قلب خود را در خطر قرار میدهد.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی:
این داروها شامل مواردی مانند دیکلوفناک، ایبوپروفن، ایندومتاسین و کتورولاک میشوند. این داروها می‌توانند علائم بیماری نارسایی قلبی را در یک فرد تشدید کنند زیرا آنها آب و نمک را در بدن نگه می‌دارند و به همین ترتیب جریان خون را سخت می‌کننذ. این داروها کارکرد داروهای دیورتیک (که معمولا برای فشار خون استفاده میشود) مختل می‌کنند.
داروهای دیابت:
تیازولیدیدین‌ها (پیوگلیتازون، رزیگلیتازون) باعث احتباس مایعات و افزایش وزن در افراد مبتلا به نارسایی قلبی میشوند. پزشکان مطمئن نیستند چرا مهارکننده های دیپپتیدیل پپتیداز 4 (آلوگلپتین، لیناگلیپتین، سکسوگلپتین، سیتاگلیپتین) باعث ایجاد مشکل در افراد مبتلا به نارسایی قلبی میشوند و در مواردی آنها را به بیمارستان روانه می‌کنند.
داروهای فشار خون:
مسدود کننده‌های کانال کلسیم، ورم‌ها را افزایش میدهند. در واقع این ورم‌ها همان مایعات اضافی هستند که در بافت‌های بدن باقی می‌مانند.
آگونیست‌های مرکزی یعنی داروهای ضد فشارخون که از طریق مغز عمل مینمایند (شامل: کلونیدین و ماکسونیدین) باعث میشوند هورمون‌هایی در بدن آزاد شوند که می‌توانند بر روی قلب تاثیر بگذارند.
داروهای ضد قارچ
ایتراکونازول:
در افراد مبتلا به عدم کارایی بطنی و نارسایی قلبی و یا دارای این نوع سوابق نباید برای درمان عفونت های قارچی از ایتراکونازول استفاده کرد.
عوارض جانبی:وقایع قلبی و عروقی شدید شامل آریتمی قلبی و مرگ ناگهانی گزارش شده است.
ارتباط داروهای سرطان با ریسک بیماری قلبی
در انواع سرطان های سینه از درمان هایی استفاده می شود که ماهیچه قلب را تضعیف کرده و نارسایی قلبی ایجاد می گردد.
همچنین این درمان ها بر عروق قلبی تاثیر گذاشته و موجب بروز بیماری عروق کرونر یا انسداد رگ های خونی می شوند
استفاده از داروی شیمی درمانی «دوکسوروبیسین» در درمان سرطان سینه می تواند به سلول های قلب آسیب رساند، اما دادن تدریجی دارو به جای دادن یکجا دارو ممکن است ریسک نارسایی قلبی را کُند نماید.
داروهای ضدافسردگی
داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای این گروه از داروها علاوه بر عوارض قلبی می توانند بر روی فشارخون و تعداد ضربان های قلب اثر بگذارند.
داروهای مهارکنندهTNF(Tumor necrosis factor) مثال Enbrel
استفاده از داروهای مهارکننده TNF در نارسایی احتقانی قلب کلاس 3 و 4 منع مصرف دارد, زیرا می‌توانند باعث بدتر شدن پیامدهای نارسایی قلب شوند. این داروها آنتی روماتیک هستند.
داروی(آمپول) آلتبرل باعث تشدید نارسایی قلبی میشود.علائمی نظیر تنگـی نفس در هنـگام فعالیـت و تـورم دسـت و پاهـا، سـرفه و تنگـی نفس شـبانه و تغییـر رنگ لـب و ناخن به رنـگ متمایـل بـه آبـی میتواند از نشـانه های تشـدید
نارسـایی قلبی باشـد.
داروهای بدون نسخه ( داروهای OTC)
شاید کمتر از هر موردی به داروهایی فکر کنید که بدون نسخه فروخته میشوند و برای مصارفی همچون رفع سردردهای خفیف یا توقف آب ریزش بینی کاربرد دارند. با این حال اگر به هر دلیلی در معرض ابتلا به نارسایی قلبی قرار دارید (به یکی یا چند فاکتور خطر مانند دیابت، فشار خون یا کلسترول بالا مبتلا هستید) یا در حال حاضر این بیماری را دارید به طور جدی از مصرف داروهایی که بدون نسخه پزشک فروخته میشوند پرهیز کنید.
داروهای ضد احتقان بینی، شریان‌های خونی را باریک می‌کنند. به همین دلیل است که باید پیش از استفاده از آنها به عوارض این داروها توجه کنید و از هشدارها و عوارض آگاه شوید. اگر در طولانی مدت، بیش از مقداری که باید از این داروها استفاده کنید می‌توانند منجر به بروز مشکلات قلبی شوند.
در همین مورد به داروهای سرماخوردگی هم توجه کنید. برخی از آنها همان ایبوپروفن‌ها هستند، برخی دیگر که شامل سدیم میشوند می‌توانند وضعیت بیماری شما یا علائم آن را در شرایط بدتری قرار بدهند.
مکمل‌های ویتامینی در قالب کپسول و قرص ، به عنوان مثال استفاده بیش از 400 واحد ویتامین E به طور روزانه میتواند افراد را در معرض خطر ابتلا به نارسایی قلبی قرار بدهد. این مکمل‌ها همچنین می‌توانند با دیگر داروهای مصرفی یک فرد تداخل پیدا کند.
از خوردن مکمل‌ها و ویتامین‌ها برای جلوگیری از مشکلات قلبی و عروقی پرهیز کنید. بخصوص مکمل‌هایی که علائم مشکل نارسایی قلبی را بیشتر می‌کنند.
همچنین از مصرف مکمل‌هایی که در آنها افدرا یا همان افدرین وجود دارد پرهیز کنید چرا که موجب بالا رفتن فشار خون و ضربان قلب میشود.
داروهای خط مقدم در نارسایی قلبی
قبل از توضیح انواع دسته های داروی به چند نکته کلی و اساسی توجه کنید.
باید بدانید که شاید تا آخر عمر مجبور به مصرف داروهایتان باشید.
همیشه داروی خود را سر موقع و با مقدار تجویز شده توسط پزشک مصرف کنید.
در صورتی که فراموشی دارید، به یکی از اعضای خانواده خود بسپارید تا زمان مصرف داروهایتان را به شما یادآوری کند.
سعی کنید اسم و میزان مصرف داروهایتان را یاد بگیرید.
داروهایتان را همیشه و همه جا همراه خود داشته باشید.
در صورت فراموشی یک وعده دارویی از ۲ برابر کردن آن در وعده بعدی جدا خوداری کنید.
روزانه نبض و فشار خود را اندازه بگیرید.
از عوارض احتمالی داروها آگاهی داشته باشید و در صورت عارضه با پزشک یا پرستار خود تماس بگیرید.
از مصرف خود سرانه هر گونه دارویی بدون نظر پزشک خود شدیدا پرهیز کنید به ویژه داروهای رایجی مثل (ایبوبروفن،ایندومتاسین) جدا خودداری کنید.
داروها شامل:
دیورتیک ها یا (دارو های ادرار آور)
لازیکس(فوروزماید)، هیدرو کلروتیازید، اسپیرونولاکتون(آلداکتون)، تریامترین-H
احتباس سدیم و نمک در بدن باعث بدتر شدن نارسایی قلبی می گردد،این داروها سبب دفع سدیم (نمک) و کلر و در نتیجه آب اضافی بدن از طریق کلیه ها می شوند. بنابراین این داروها باعث افزایش تولید ادرار می شوند.
رعایت رژیم غذایی کم نمک و محدودت مصرف مایعات را فراموش نکنید زیرا این امر باعث اثرات بهتر این داروها می شوند.
این دسته از دارو های خود را معمولا در اوایل روز و صبح ها بخورید.
مصرف غذا های سرشار از پتاسیم مثل (موز ،کشمش،هلو،خرما،انجیر،انگور،پرتغال،زرد آلوی خشک ) همراه با این داروها به ویژه(لازیکس و هیدرو کلروتیازید) فراموش نشود. دو داروی اسپیرونولاکتون و تریامترین –H باعث احتباس پتاسیم می شوند و نیازی به مصرف مواد غذایی سرشار از پتاسیم نمی باشد.
داروهای دیژیتال: مثال : دیگوکسین یا (لانوکسین) داروی گیاهی که منشاء آن گل انگشتانه است.
این دارو قدرت انقباضی قلب شما را افزایش می دهد و باعث افزایش برون ده قلبی می گردد.این داروی یکی از مهمترین و دقت را به عمل آورید.در ضمن سطوح درمانی و سمی این دارو بسیار به هم نزدیک می باشند.به اصطلاح گفته می شود دیگوکسین مثل شمشیر دو لبه می باشد.
گل انگشتانه ( در شهر های شمال ایران از آستارا تا بجنورد وجود دارد)
اگر این دارو را همراه با داروهای ادرار آور مصرف می کنید مصرف مواد غنی از پتاسیم را فراموش نکنید.(زیرا داروهای ادرار آور باعث دفع پتاسیم از ادرار می شوند. کاهش پتاسیم خون نیز موجب افزایش احتمال مسمومیت با دیگوکسین می شود)
تا یک ساعت بعد از مصرف دارو از مصرف داروهایی مثل آنتی اسید ها (آلومینیم ام جی- شیرمنیزی) و کلستیرامین خوداری کنید.از مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک هایا سایر دارو ها بدون نظر پزشک خود به شدت پرهیز کنید زیرا این داروها با دیگوکسین تداخل دارند.
مهارکننده های سیستم رنین – آنژیوتنسین آلدسترون
کاپتوپریل، انالاپریل ، لیزینوپریل ، رامی پریل
این داروها در تمام مراحل نارسایی قلبی توصیه می شوند.این دارو ها روند نارسایی قلبی را کند می کنند وباعث بهبود برون ده قلبی،افزایش توان فعالیت،کاهش علائم بیماری و نیاز به بستری شدن ،افزایش طول عمر و کاهش مرگ ومیر می شوند.
این داروها ممکن است در بیماران دارای بیماری کلیوی با احتیاط مصرف شوند،چرا که این داروها باعث افزایش میزان کراتینین و پتاسیم می شوند.
کاپتوپریل ممکن است باعث کاهش قند خون در بیماران دیابتی شود،پس در صورت مبتلا بودن به دیابت قند خون خود را در هفته ها اول با دقت چک کنید.
بتابلوکرها
کاروودیلول، متوپرولول ، متورال (این داروها سبب انسداد گیرنده های بتا در گره ها،دهلیز ها و بطن ها درقلب میشوند)
این داروها در درمان کلیه بیماران مبتلا به نارسایی قلبی توصیه می شوند،مگر آنکه ممنوعیتی وجود داشته با شد.این داروها باعث افزایش کیفیت زندگی، کاهش مرگ ومیر و نیز کاهش بستری شدن در بیمارستان می شوند.
این داروها در بیمارانی که سابقه آسم یا بیمارهای تنفسی دارند, معمولا با احتیاط مصرف می شوند.
ممکن است سبب احساس گیجی،خستگی،کاهش فشار خون و کاهش تعداد ضربان قلب شما شوند.
به طور ناگهانی دارو را متوقف نکنید. بهترین زمان مصرف در فشارخون بالا شب میباشد.
داروهای گشاد کننده عروقی : هیدرولازین – ایزو سورباید- نیترو کانتین
در چند روز اول بعد از مصرف این داروها ممکن است شما احساس سرگیجه ،سبکی سر یا غش داشته باشید.
برای به حداقل رساندن اثر کاهش فشار خون باید به آرامی بلند شوید و از جابجایی ناگهانی به شدت بپرهیزید.
فشار خود را قبل و بعد از مصرف دارو کنترل کنید.
.............................................................................................................
همیشه یادمان باشددر ارتفاعی معین دیگر هیچ ابری وجود ندارد. اگر آسمان زندگیمان ابری ست دلیلش آنستکه هنوز آنقدر بالا نرفته ایم.
نکات قابل تعمق در نسخ دارویی
دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران گروه فارماکولوژی
مدرس فارماکولوژی بالینی بیمارستان بوعلی تهران
تقدیم به:
کسانی که قلبشان تجلی نورخداوندی، انسانیت وعشق و محبت میباشد و همان بزرگوارانی که
لحظه ای بعد انسانی و وجدانی خود را فراموش نمی کنند و بر آستان سنگ انسانیت سر فرود می آورند و انسان را با همه تفاوت هایش ارج می نهند.
تعریف نسخه:
نسخه عبارتست از یک دستورداروئی که بطورکتبی ویا شفاهی از طرف پزشک ،دنداپزشک ، ماما ویا سایر افراد ی که مطابق قانون اجازه تجویز دارو را داشته باشند صادر میگردد .
نسخه بخش مهم از مراحل درمان بیماری میباشد بی توجهی نسبت به رعایت دقیق اصول نسخه نویسی میتواند منجر به بروز مشکلاتی گردد .
وجه مشخصه ای که نسخه دارویی باید دارا باشد این است که داروئی معین درزمان مشخص جهت فرد بخصوصی تجویزشود.
مشحصات یک نسخه داروئی:
1- نام،آدرس وتلفن نویسنده نسخه
2 - نام وآدرس وسن بیمار
3 -تاریخی که نسخه نوشته شده است:date of prescription
قیدتاریخ نوشته شدن نسخه برای استناد در موارد قانونی ودرمانی ضروریست وبرا ی داروهای مخدر ویا سایر داروهائی که از نظر قوانین مملکتی تحت کنترل می باشند اهمیت خاص دارد.
درمورد نسخ حاوی داروهای قابل تجدید درصورتی که بیش از 6 ماه از تاریخ نوشتن چنین نسخه ای گذشته باشد پیچیدن مجدد آنها غیر مجاز است ودربسیاری از کشورها یک نسخه 6-3 ماه اعتبار دارد.
عنوان نسخه یا سرنسخه: The Superscription
سرنسخه یا شروع نسخه بعنوان یک سمبل با علامت RوX درهم ادغام شده مشخص می شود.به نظر میر سد مخفف شده کلمه لاتین Recipeبمعنی دریافت کنید باشد برخی از مورخین این سمبل را از ستاره ژوبیتر میدانند که توسط قدما بعنوان کمک کننده به بهبودی بیماران بکار می رفته وبا گذشت زمان تحریف وبصورت کنونی مورد استفاده قرار میگیرد.
متن نسخه :
قسمت اصلی یامتن نسخه تحت این نام بوده وحاوی اسامی و مقادیر موارد داروئی تجویز شده می باشد.این قسمت نسخه بایستی دقت و توجه بیشتری به آن مبذول نمود.این بخش باید خوانا،کامل وصحیح باشد.
تصویری از یک نسخه بد خط
تصویری از یک نسخه خوش خط
در بسیاری از کشورها نسخه های بیماران به صورت تایپ شده به بیمار تحویل داده میشود ونسخه در حکم یک سند تلقی می گردد. متاسفانه در کشور ما در صد بسیاری از نسخ خوانا نیستند واشتباهات زیادی در این رابطه در داروخانه ها پیش آمده است . در بعضی موارد دسترسی به پزشک بیمار غیر ممکن بوده وپزشک در مسافرت خارج از کشور بوده است. پایاننامه های دارویی داروسازان در شهر های بزرگ مانند کرج ، اصفهان ، کرمان و ..... نشانگر این واقعیت بوده وبیماران با مشکلات در حد مرگ مواجه شده اند. البته در سالهای اخیرتاحدودی این مشکل رفع شده است. به امید روزی هستیم که نوشتن نسخه الکترونیکی گردد ومشکلات این جنینی به صفر برسد.
درمورد هرقلم داروی تجویز شده بطورمعمول 6عامل باید مشخص گردد:
-نام دارو 2-شکل دارو 3 -واحد داروئی 4-تعداد دارو 5-نحوه مصرف 6-فواصل تجوی
خطاهای ناشی از عدم رعایت اصول نسخه نویسی:
خطای ناشی از تحویل یک دارو بجای داروی دیگر بعلت شباهت املایی مخصوصاً درحالتهایی که خط پزشک خوانا نباشد ویا املاءکلمه را کامل ننویسد مثل Adalat, Adult cold: methimazole,methocarbamol,metronidazole
خطای ناشی از تحویل یک واحد داروئی متفاوت با فرم مورد نظر (ایندرال 40 بجای ایندرال10 میلی گرمی).
خطای ناشی ا زتحویل یک شکل داروبجای شکل دیگر(کپسول بجای ویال).
خطای ناشی از نحوه مصرف(تزریق IMبجای IV) خطای ناشی از تحویل تعداد موردنظر دارو.
در صورتی که بیمار برای اولین بار از داروئی استفاده میکند توضیحات مربوط به نحوه کاربرد صحیح را نیز برای وی باید بیان کرد.
جهت جلوگیری از خطرات ناشی از تفسیر غیر صحیح دستورمصرف توسط افراد غیر متخصص توصیه میشود این قسمت بطور خوانا وکامل به زبان فارسی نوشته شود واز بکار بردن اختصارات خودداری شود.
اکتفا کردن به نوشتن تعداد دوز روزانه بطورکلی مثلاً سه بار درروز گمراه کننده است وباید بطور دقیق فاصله آنها ذکر شود.
حتی المقدو راز نوشتن کلمه طبق دستور خودداری شود زیرا دربیشتر موارد منجر به عدم راهنمائی بیمار ورعایت نکردن دستورمصرف صحیح دارو میشود.
رعایت نوع غذا،نوشیدنی وسایراطلاعاتی که بیمار بایستی درمورد داروهایش داشته باشد را مشخص کند.
قید کلمه حایگرین نشود یا همانطو رکه نوشته شده داده شود دربرخی کشورها الزامی است وگرنه دکتر داروساز مجاز به جایگزین کردن دارو است.
در مورد دستور داروئی در صورت لزوم As required حداکثر مقدار مصرف وکمترین فاصله زمانی مصرف دارو باید قید شود.
بطورمتوسط 50% بیماران داروی خود را به درستی مصرف نمیکنند که علل آن عبارتست از:
الف) نشانه های بیماری فروکش کرده
ب) عوارض جانبی دارو بروز کرده
ج) بیمار دارو را کارساز نمیداند د) برنامه مصرف دارو پیچیده است(مصرف تعداد زیاد دارو)
ه) فقدان آموزش لازم درمورد مصرف داروها
یک هماهنگی منطقی مابین دستورها وهشدارها که پزشک وداروساز میدهند باید وجود داشته باشد
کمتراز 60% بیماران میدانندکه داروئی که میگیرند را باید چگونه مصرف کنند.پزشک باید اطمینان یابد که بیمار بخوبی نحوه مصرف وچگونگی مصرف داروهای خود رامیداند واین مسئولیت را نمیتوان بعهده هیچکس دیگر گذاشت.
دستور تکرار نسخه Special instruction-reffill=renewal instruction
دراین قسمت ذکر دستورات خاصی توسط پزشک لازم میباشد.مثلاًتعداد دفعاتی که نسخه بایست تکرار شود یا تجویز شود مشخص میگردد.در مواردی که نسخه احتیاج به تجدید شدن نداشته باشد نیز بایستی درقسمت reffillذکر گردد.
یک نسخه نباید بیش از 5 مرتبه یا بعداز 6 ماه از تاریخ صدور آن تکرار شود.
برخی از نکات مفیددرنسخه نویسی :همه بیماران نیاز به درمان با دارو ندارند ودربسیاری از موارد باراهنمائی کردن ودرمان غیرداروئی مشکل بیمار حل میشود.
هرگز از نام شیمیایی دارو استفاده نکنید بویژه آنهائی که باپیشوند عدد هستند نام دارونباید به اختصار نوشته شود وبجز درموارد خاصی که تجویز یک شکل دارو برا ی بیمار مزیت داشته باشد استفاده از نام ژنریک ارجحیت دارد
در صورتی که از نام تجاری استفاده شود ویا پزشک قصد دارد نوع داروی بیمار در دوران درمان ثابت بماند می بایست نام ژنریک دارو نوشته شود و.بدنبال آن کارخانه سازنده درون پرانتز قید شود وپزشک تاکید نماید که فقط همان نوع دارو داده شود نام دارو معمولاً به انگلیسی نوشته می شود.
توصیه میشود واحد داروئی حتی برای فراورده هائی که فقط با یک واحد معین دردسترس هستند نوشته شود زیرا تشخیص دارو را سهل کرده ودر صورتی که واحدهای دیگری درآینده از این دارو در دسترس قرار گیرد از بروز اشتباه جلوگیری شود.
از حرف U بعنوان مخفف unit استفاده نکنید زیرا ممکنست با Oیا4 اشتباه شود
اعداد اعشاری رابتنهائی با نقطه(بجای ممیز) همچون .5 نشان ندهید زیرا اگر نقطه جلب توجه نکند ممکنست با دوز 10 برابر اشتباه شود وباید بصورت 0.5 نوشته شود مانند هالوپریدول 5و,0.5
هرگز نقطه اعشاری یا صفر را بعداز اعداد صحیح قرار ندهید مانند 2.0 بلکه باید بصورت 2نوشته شود زیرا اگر نقطه اعشاری جلب توجه نکند ممکنست با دوز 10 برابراشتباه شود .عدم استفاده از صفر قبل از ممیز باعث اشتباه ممیز با عدد یک میگردد.
مطمئن شوید راه تجویز دارو را صحیح نوشته اید وباعث بروز اشتباه نمیشود حتی الامکان تعداد یک دارو را با اعداد رومی ننویسید چون موجب بروز اشتباه میشود .
در صورتی که بیمار دچار افسردگی است ویا خطر خودکشی وجود دارد مقدار کل داروی مورد نیاز باید بطور منقسم نسخه شود بطوری که هر قسمت در صورت مصرف یکجا کمتراز مقدار کشنده باشد دراین مورد حتماً به بیمار هشدار لازم داده شود.
تعداد اقلام داروئی یک نسخه حداقل ممکن باشد زیرا امکان تداخلات داروئی احتمالی راکاهش میدهد
در نوشتن فرمولاسیونهای ترکیبی ماده داروئی موثر را اول وسایر موارد رادر زیر آن بنویسید وکلیه اجزاء فرمولاسیون ترکیبی را دریک کروشه مشخص کنید وزن نهائی فراورده را معلوم نمائید کلیه اجزا ء به درصد ویا به گرم نوشته شود.یعنی بر مبنای واحد یکسان درج گردد.
به بیماران مبتلا به صرع،اختلالات غدد درون ریز وبیماران قلبی وعروقی توصیه کنید که داروی خود را فقط از یک شرکت تولیدی تهیه کنند زیرا تفاوت فرمولاسیون یک داروی معین که توسط چند شرکت تولید میگردد باعث میشود که تغییر نوع دارو منجر به بروزخطراتی برای بیمار گردد.
درتجویز دارو به بیماران آسیب پذیر (کودکان،زنان باردار وشیرده،سالمندان،بیماران کبد ی وکلیوی و..) باید احتیاط شود.
داروهای تجویز شده نباید با یکدیگر تداخل خطرناک داشته باشند.
کاربرد داروها بایست براساس متون علمی باشد نه تجربه های شخصی واعمال سلیقه فردی که مقبولیت علمی ندارد.
در تجویز دارو برای بیمارانی که دارای رژیم فاقد قند ونمک یاالکل هستند دقت نمائید زیرا بسیاری داروها حاوی این مواد هستند( شربت والگزیر حاوی قند والگزیر حاوی الکل است).
سدیم یا پتاسیم بنزاتین پنی سیلین میتواند تعادل الکترولیتی رادچار اختلال کند چون بخصوص دردوزاژ بالا مقادیر زیادی از این الکترولیتها را وارد بدن میکند.
تداخل دارویی مهمترین معضل در دارو درمانی
درادامه اشکال دارویی موجود در داروخانه ها را یادآور میشویم.
آمپول Ampule ژل gel کپسول Capsule
کرم Cream قطره DropالگزیرElixir محلول Solution
پماد Pomad/ Ointment غرغره اسپری Spray
لوسیونLotion دهان شویهMouth washes ویالVial
شربتSyrup سوسپانسیون uspansion S بخورInhaler
سرم Serum پودر Powder شیاف Suppositories
قرصهاTablet
Enteric-Coated Enteric- Tablets(E.C.T) Buccal or Sublingual
Chewable Tablet Effervescent Tablet
Immediate Release Tablet(I.R) Sustainedrelease(SR),Retard
Vaginal Tablet
آخرین نکته مهم : تعداد زیادی از داروها در نام لاتین شباهت زیادی بهم دارند که اگر در نسخه دقیق وکامل نوشته نشوند مشکلاتی زیاد در حد مرگ برای بیماران حادث میشود. درشمای زیر این داروها را ملاحظه مینمایید که درتجویز بایستی دقت شود. این خطا در خواندن نسخه در داروخانه ها زیاد پیش آمده است.
مهمترین خطاهای نسخه خوانی:
1 Acetazolamide Acetaminophe 33 Chloramphenicol Chlopheniramine
2 Adult cold Adult otrimoxazole 34 Chloramphenicol Chlorambucil
3 Adult Cold Acetaminophen Codein 35 Chlorpromazine Chlorpropamide
4 Adult Cold Aldacton 36 Chlorpromazine Chlordiazepoxide
5 Adult Cold Adalat 37 Clidinium C Clindamycin
6 Allopurinol Haloperidol 38 Clobetasol Clotrimazole
7 Allopurinol Amitriptyline 39 Clomiphene Clomipramine
8 Allopurinol Alprazolam 40 Clomiphene Clofibrate
9 Ampicillin Aspirin 41 Clomipramine Cholestyramine
10 Ampicillin Amitriptyline 42 Clomipramine Chlorpromazine
11 Amp Citicolin Ampicillin 43 Clomipramine Colpermin
12 Amp Pencillin Ampicillin 44 Clonidine Quinidine
13 Allium-s Almgs 45 Drazepam Digoxin
14 Anethum Artan 46 Diclofenac Dicyclomine
15 Aminophyllin Ampicillin 47 Digestive Digoxin
16 Aminophyllin Amitriptyline 48 Digestive Diazepam
17 Aminophylline Omnipaque 49 Diphenhydramen Dimenhydrinate
18 Alprostadil Alprazolam 50 Diphenhydramen Diphenoxylate
19 Aricept Aciphex 51 Dimethicone Demitron
20 ASA ACA 52 Dopamine Dobutamine
21 ASA Children ASAcodeine 53 Doxorubicin Daunorubicin
22 Atromid-s(Clofibrate) Aluminium mg s 54 Dihydroergotoxine Dihydroergotamine
23 Azithromycin Etythromycin 55 Dimenhydrinate Diphenoxylate
24 Bcomplex Baclofen 56 Fosamax Furosemide
25 Beclomethasone Betamethasone 57 Hydrocodone Hydrocortisone
26 Bromhexin Bromocriptine 58 Hydrocodone Hydrochlirothiazide
27 Buspirone Bupropion 59 Hydroquinone Hydrocorisone
28 Calcium gluconate Calcium Dobesilate 60 Hydroxyzine Hydralazine
29 Cefalexin Cefazolin 61 Hyoscine Hydroxyzine
30 Ceftraxone Cefuroxime 62 Inderal Isordil
31 Ceftazidime Ceftizoxim 63 Inderal Indocid
32Clozapine Cloxacillin 64 Lsocarboxazid Isosorbide
65 Lasix Losar 84 Piracetam Piroxicam
66 Lasix Losec(Omeprazole) 85 Prozac(Fluoxetine) Prazosin
67 Levothyroxine Lovastatin 86 Prazosin Persantine
68 Li Lasix 87 Prilosec (Omeprazole) Prozac
69 Lotadine Lovastatin 88 Primidone Prednisolon
70 Losartan Lovastatin 89 Phenazopyidine Phenobarbital
71 Mebendazole Mrtronidazole 90 Qulnidine Clindamycin
72 Menthol Mannitol 91 Salbutamol Sorbitol
73 Methimazole Metronidazole 92 Salbutamol Salmeterol
74 Methocarbamol Metocolopramide 93 Syrup Aluminim Syrup Mom
75 Methyldopa Metronidazole 94 Tegretol Tavegyl (Clemastine)
76 Metoral Metronidazole 95 Terbutaline Tetabolone
77 Naltrexone Naproxen 96 Teracosactide Testosterone
78 Nifedipine Nicardipine 97 Trifluoperazine Trihexyphenidyl
79 Nitrofurazone Nitrofurantoin 98 Valium Warfarin
80 Nystatin Oral Nystatin Ovul 99 Valganciclovir Valacyclovir
81 Pancreatin Pancuronium 100 Vancomycin Vecuronium
82 Paxil Paclitaxel 101 Vinblastine Vincristine
83 Periactin Pancreatin 102 Zarontin Zaditen
................................................................................................................
اشتباه : اشتباه است حتی اگرهمه انجامش بدهند. درست : درست است حتی اگر هیچکس انجامش ندهد.
Wrong is wrong, Even if evreyone is doing. Right is right,Even if no one is doing it.