www 3 علت مهم بیماری افسردگی در جامعه غربی

www 3 علت مهم بیماری افسردگی در جامعه غربی

           دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی گروه فارماکولوژی

دانشکده داروسازی و واحد علوم دارویی تهران ، مدرس فارماکولوژی بیمارستان بوعلی تهران

رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی وَ یَسِّرْ لِی أَمْرِی وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسانِی یَفْقَهُوا قَوْلِی

پروردگارا سینه‌‏ام را گشاده دار، و کار را بر من آسان کن، گره از زبانم بگشاى تا سخنم را درک کنند.

.........................................................................................................

جسم و روان انسان ارتباط و وابستگی شدید به هم دارند لذا بیماری در هر کدام ، دیگری را نیز تحت تاثیر قرار می دهد عوارض وعلائم بیماری جسمی معمولاً با چشم قابل دیدن و یا با حواس پنجگانه قابل درک می باشند اما علائم بیماری روانی معمولاً در عواطف ، احساسات و رفتار فرد نفوذ پیدا می کند و در اوایل بیماری یک حس و حالتهای مبهمی است که فرد به راحتی آن را درک نمی کند .

بیماریهای خلقی :
خلق همان حالت هیجانی پایدار یک فرد است که گاهی به طور طبیعی در طیفی از شادی وغم در نوسان است . بیماریهای خلقی با احساسهای نابهنجار افسردگی و یأس مشخص میشوند که فرد به صورت مداوم دارای حالتهای مذکور می شود و انواع آن عبارتند از :
الف – بیماری افسردگی : خلق افسرده ، از دست دادن انرژی و علاقه ، احساس گناه ، کاهش تمرکز ، از دست دادن اشتها ، افکار خود کشی یا مرگ و مشکلات خواب و ... از علائم آن است

                                                               

افسردگی به چند دسته اختلال افسردگی اساسی ، افسردگی فصلی ، افسردگی اتیپیک یا غیرنرمال یا فیزئول  افسردگی مضاعف ، اختلال افسرده خویی و... تقسیم می شود .

ب – بیماری اختلال دوقطبی : همچنان که از اسم آن پیداست دارای دو حالت است که یک حالت آن از علائمی مانند : خلق بالا ، پرش افکار ، کاهش خواب ، افزایش اعتماد به نفس ، خود بزرگ بینی ، افراط در فعالیت ، ولخرجی و افزایش میل جنسی و .... تشکیل شده است .

                                                                                                    

و حالت دوم برعکس  احساس افسردگی می باشد که یک نوع آن  اختلال خلق ادواری است.در حدود یک نفر از هر 100 بزرگسال در طول زندگی خود دچار این اختلال می‌گردد.

معمولا این اختلالات بعد از سنین نوجوانی اتفاق می‌افتد. در سنین بالاتر از 40 سال این اختلالات غیر معمول است. مردان و زنان به یک اندازه در معرض ابتلا به این اختلالات قرار دارند.

                                                  

اختلال دو قطبی یک ناراحتی با شیوع زیاد است و افراد زیادی را در تمام دنیا از جمله ایران رنج میدهد.آسیبی که این بیماری در زندگی انسان بر پیکرۀ جسمی‌واجتماعی و فرهنگی -روانی او وارد میکند بسیار شدیدتر از بیماریهای جسمی‌دیگر است.اختلال دو قطبی در مراحل مختلف عوارض مختلفی در بر دارد:

این اختلال بی انگیزگی و بی علاقگی وخلق تنگ باعث میشود که فرد اشتغال و....خود را از دست بدهد و بسیار از زندگی وهمقطارانش عقب بیفتد. گاهی شدت افسردگی به حدیست که حتی باعث اقدام به خودکشی میشود.

افسردگی یک اختلال خلقی است که امروزه در گروه شایع‌ترین بیماری‌های اعصاب و روان جای گرفته است. به گفته کارشناسان؛ احتمال بروز افسردگی در زنان دو برابر مردان است. به دنبال بروز افسردگی، فرد از جامعه، خانواده یا دوستان کناره‌گیری کرده و عملکردهای وی اعم از شغلی، تحصیلی و خانوادگی مختل می‌شود. بنابراین شناسایی علایم این اختلال و فراهم آوردن زمینه‌های درمانی مناسب بیش از پیش ضروری است.

                                                                        

افراد به طور معمول طیف وسیعی از حالات خلقی و روانی اعم از شاد و غمگین بودن، خندیدن و غصه‌دار بودن را تجربه می‌کنند، تصریح کرد: افراد به طور طبیعی بر این حالات خلقی روحی – روانی تسلط داشته و قادر به کنترل آنها هستند. در اختلالات خلقی این احساس تسلط از بین رفته و فرد از این بابت دچار رنج فراوانی می‌شود.

شیوع افسردگی در زنان دو برابر مردان است اثرات زایمان، تفاوت‌های هورمونی و فشارهای روانی و اجتماعی از علل افسردگی در زنان میباشد. فرد افسرده توانایی کنترل این روحیه و خلق افسرده را ندارد. افسردگی حدود 10 تا 25 درصد در زنان و 5 تا 10 درصد در مردان شایع است. تفاوت‌های هورمونی بین دو جنس زن و مرد، اثرات زایمان و تفاوت فشارهای روانی و اجتماعی در زنان و مردان از جمله علت‌های شیوع دو برابری افسردگی در زنان نسبت به مردان است.

عوامل ژنتیکی‌، اتفاقات روانشناختی، عوامل اجتماعی و معنوی در بروز افسردگی موثرند. اختلالات اعصاب و روان، مستعد بروز افسردگی هستند. اتفاقات روانشناختی نیز در بروز افسردگی نقش مهمی دارند. به عنوان مثال فردی که شریک عاطفی خود را از دست داده در معرض خطر ابتلا به افسردگی قرار دارد.

برخی از عوامل در سطح اجتماع معمولا به شکلی غیرمحسوس افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهند. عوامل معنوی از دیگر عوامل موثر در بروز افسردگی است. بر این اساس اختلالات اعصاب و روان در افرادی که به یک وجود لایزال قدرت معتقدند کمتر مشاهده می‌شود.

محققان بسیاری به بررسی رابطه میان مذهب و استرس پرداخته‌اند. فیگلمن یکی از این افراد بود که در کتاب "مذهب و سلامتی" به تحقیقات وی اشاره شده است. وی در تحقیقات خود به این نتیجه رسید که افرادی که دارای تمایلات مذهبی نیستند بیشتر از افراد دیگر در معرض استرس و افسردگی قرار دارند.

                    

کتاب مذهب و سلامتی                              

خلق افسرده از نظر بیمار مبتلا، کیفیت مشخصی دارد که می‌توان آن را از یک احساس طبیعی دلتنگی و سوگواری متمایز کرد. به این ترتیب بیمار احساس می‌کند در دوره‌ای قرار گرفته که احساس غمگینی و دلتنگی وی متفاوت از احساس غمگینی وی در یک حالت طبیعی است. بیماران افسرده علایم بیماری خود را نوعی درد مشقت ‌بار روحی توصیف کرده و حتی گاهی از این مسئله شکایت می‌کنند که قادر به گریه کردن نیستند.

اگر ساختار جمعیت را در نظر بگیریم، مشاهده می‌کنیم که زنان نسبت به مردان بیش‌تر تحت تاثیر این بیماری هستند و به نظر می‌رسد حتی ثروتمندترین کشورها از چنگال آن رهایی ندارند. مثلا امریکا در صدر فهرست قرار دارد و نرخ شیوع افسردگی مادام‌العمر در این کشور رقمی بالا معادل ۱۷ درصد است. هم‌چنین نرخ خودکشی در این کشور ۱ نفر در هر ۱۰۰۰۰ نفر است.

اولین کشور با بالاترین آمار افسردگی در جهان امریکا است. شاید این کشور یک ابرقدرت باشد و در پیشرفت‌های فناوری و اقتصادی پیشگام باشد، اما وقتی صحبت از افسردگی است، به نظر می‌رسد افراد بیش‌تری درگیر این اختلال مزمن هستند. از قرار معلوم این مشکل در امریکا جدی‌تر از تمام کشورهایی است که نرخ افسردگی در آنها بالا است.

شهروندان کشورهای مرفه و ثروتمند بیشترین نرخ ابتلا به افسردگی حاد را دارند که نرخ ابتلا به این اختلال روانی در کشورهای آمریکا، فرانسه و هلند بیشتر است                                       .
نرخ ابتلا به به این بیماری در کشورهای ثروتمند 15 درصد است، در حالی که در کشورهای فقیر یا کم درآمد این رقم 11 درصد می باشد. در حال حاضر، افسردگی به عنوان چهارمین بیماری شایع در جهان است، بنا به تخمین سازمان بهداشت جهانی منتشر شده در مجله بهداشت و درمان، این بیماری در سال 2020 در جایگاه دوم قرار خواهد گرفت. هلند با 33.6 درصد، فرانسه با 32.3 درصد و آمریکا با 30.9 درصد

بیمارمبتلا به افسردگی حاد پس از هند حدود 36 درصدی در رده‌های دوم تا چهارم قرار دارند.

گوشه‌گیری و کناره‌گیری از جامعه، خانواده و دوستان از علایم دیگر افسردگی حدود دو سوم بیماران افسرده گاهی به خودکشی فکر می‌کنند . گاهی بیماران افسرده از جامعه، خانواده یا دوستان خود کناره‌گیری کرده و حتی از انجام فعالیت‌هایی که زمانی مورد علاقه وی بوده، لذتی نمی‌برد.

                                                                              

ممکن است فرد از این گوشه‌گیری آگاهی نداشته و دیگران متوجه آن شوند. حدود دو سوم کل بیماران افسرده گاهی به خودکشی فکر کرده و از این مقدار 10 تا 15 درصد گاهی اقدام به خودکشی هم می‌کنند.

                                                                                                 

     طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی بیش از ٣٥٠‌میلیون نفر در تمام سنین در سراسر دنیا از افسردگی رنج می‌برند.

همچنین برآوردی وجود دارد که نشان می‌دهد بروز افسردگی شدید با یک‌‌میلیون مورد خودکشی که هرسال اتفاق می‌افتد. 

کاهش انرژی را از دیگر علایم شایع افسردگی دانست و تصریح کرد: کاهش انرژی سبب می‌شود فرد وظایف خود را به خوبی انجام نداده و اختلال عملکرد تحصیلی، شغلی و خانوادگی را به دنبال داشته باشد. در این صورت فرد انگیزه خود را از دست داده و قادر به ایجاد طرح‌های جدید یا پیش بینی و برنامه‌ریزی برای آینده نیست.
اضطراب،اختلال خواب، کاهش اشتها و وزن از دیگر علایم شایع افسردگی اختلال در خواب بویژه سحرخیزی در بیماران افسرده شایع است. به این صورت که بیمار صبح‌ها زودتراز قبل از خواب برمی ‌خیزد.
گروه کوچکی از بیماران افسرده با افزایش اشتها و افزایش خواب روبرو می‌شوند.

غیرطبیعی بودن قاعدگی و کاهش علاقه جنسی در افراد افسرده، احتمال ابتلا به سوء مصرف مواد افراد افسرده  دیده شده است.

گاهی افراد افسرده برای رهایی از حالات ناگوار خلقی به خوددرمانی با مواد مخدر یا الکل می‌پردازند، ممکن است سوء مصرف مواد مخدر در افراد افسرده مصرف ومتعاقب آن شکایت‌های جسمی مانند یبوست، درد سینه، دردهای مختلف بدن مثل سردرد، احساس کرختی و لختی در دست و پا مشاهده گردد.

افسردگی یک بیماری رایج در جوامع غربی است که سالانه به تعداد مبتلایان به آن افزوده می‌شود. با وجودی که امکان درمان این بیماری وجود دارد اما درصد بالایی از افرادی که به این بیماری مبتلا هستند از بیماری خود خبر ندارند و تنها زمانی برای درمان به پزشک مراجعه می‌کنند که بیماری به مراحل پیشرفته خود رسیده است. از علل این بیماری می‌توان به کمبود مهر و محبت در جوامع غربی، سست شدن بنیان خانواده، مصرف گرایی بیش از حد و کاهش معنویت در این جوامع اشاره کرد. کاهش بهره‌وری ناشی از افسردگی مردم ایالات متحده باعث از بین رفتن بیش از 31 میلیارد دلار در سال می‌شود.

دلایل افسردگی در میان زنان آمریکایی  درصد زنان آمریکایی که از داروهای ضد افسردگی استفاده می ­کنند، بسیار بیشتر از زنان دیگر کشورهای جهان است.

 در سه نسل گذشته تعداد آمریکایی­ هایی که از قرص ­های ضد افسردگی استفاده می ­کنند، بیشتر و بیشتر شده است. این موضوع در مورد زنان این کشور حادتر است. به نحوی که زنان آمریکایی در صدر جدول استفاده کنندگان از داروهای ضد افسردگی قرار دارند. روانشناسان یکی از دلایل میزان زیاد استفاده از این داروها در بین زنان را نگاه ابزاری جامعه به آنها و فشارهای وارد شده به آنها در جریان زندگی می­ دانند. این نوع افسردگی که از آن با عنوان "ناراحتی مرسوم" یاد می ­شود، به این دلیل اتفاق می­ افتد که زنان جامعه احساس می­کنند هیچ کس به معنی واقعی آنها را دوست ندارد و روابط افراد جامعه با آنها تنها به منظور سوء استفاده­ های جنسی و مادی است. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی بیش از ٣٥٠‌میلیون نفر در تمام سنین در سراسر دنیا از افسردگی رنج می‌برند.

استفاده ابزاری از زنان یکی از عوامل افسردگی آنها در ایالات متحده است

محققان بالا بودن نرخ افسردگی  را در جوامع غربی سه عامل www میدانند:

1-Weather    هوای نامساعد و ناپایدار وغیر آفتابی و کم آفتابی توام با ابری بودن وبارندگی مستمر

2-Work       عدم پایداری در شغل وحرفه که هر چند صباح با تغییر شغل وتعامل با مدیر وارباب رجوع و موارد جدید و.... همراه است.

3- Woman  استفاده ابزاری از زنان و ازدواج های مکرر کوتاه مدت ، ندانستن فرزند از نام پدرو صدور شناسنامه به اسم مادر؟؟؟؟ این مورد سبب افسردگی  فرزندان متولد شده اعم از پسر ودختر میگردد.

علت اساسی اختلالات اعصاب و روان را بهم ریختگی در محیط شیمیایی مغز است داروهای مصرفی در درمان اختلالات اعصاب و روان نقش متعادل کننده و ترمیم کننده به هم ریختگی‌های مغز است.

یک فرضیه قدیمی افسردگی را مبنی بر کمبود کاتکول آمین ها (آدرنالین و نور آدرنالین) در سلول های هسته رافه درمغز تعریف می نماید. نظریه جدیدتر کم شدن ماده سروتونین را نیز علت بروز افسردگی میداند.در نظریات بعدی اختلال درسیستم هورمونی (هورمون های تیروییدی )و استرویید های جنسی مطرح وجدید ترین نظریه فرضیه نوروتروفیک و اختلال درBDNE مورد توجه محققین قرار گرفته است که بر این مبنا نسل های چهار گانه داروهای ضد افسردگی ساخته ومورد استفاده قرار گرفت . در فرصت دیگری به مکانیسم، عوارض ومشکلات این داروها خواهیم پرداخت.

                                                                                      

سروتونین یا 5-hydroxytryptamin با فرمول مولکولی C₁₀H₁₂N₂O نام ماده شیمیایی مهمی در مغز است که به عنوان نوروتنسمیتر ( انتقال دهنده عصبی) عمل می کند. انتقال دهنده عصبی مولکولی در مغز است که به سلول عصبی کمک می کند تا با یکدیگر ارتباط شیمیایی برقرار کرده و اطلاعات خود را با مبادله می کنند. این نوروتنسمیتر هر چند هرمون نیست اما به نام هورمون خلق و خو ( یا هورمون نشاط که شادی آور است) نیز شناخته می شود و ظاهراً سطح سروتونین مغز از علل اصلی افسردگی است و به طور کلی هورمون «سروتونین» موجب ایجاد تحرک و انرژی در بدن می گردد و احساس «خوب بودن» در فرد تقویت می‌کند.

                                                                                            

کمبود سروتونین در خون افزایش حالاتی مثل افسردگی،‌دلهره،‌دردهای میگرنی،‌فشار خون بالا و بی خوابی می شود . سروتونین یکی از ناقل های عصبی (نوروترسنمترها) فعال در سیستم عصبی مرکزی و دستگاه گوارش است.

بحث داروهای ضد اافسردگی ومشکلات این داروها وگیاهان دارویی مورد استفاده در فرصتی دیگر مورد بحث قرارخواهدگرفت.

*********************************************************************************************

خوشحالی زمانی به دست می‌آید که فکرتان، سخن‌تان و عملکردتان در هماهنگیِ با هم باشند.     ماهاتما گاندی

تا زمانی که تلاش نکنید کاری فراتر از توانایی‌های فعلی خود انجام دهید، هرگز رشد نخواهید کرد                             

رالف والدو امرسون (فیلسوف و نویسنده‌ی آمریکایی

مرد موفق کسی است که می‌تواند با آجرهایی که دیگران به سمت او پرتاب می‌کنند، بنایی مستحکم تر بسازد.

         دیوید برینکلی (فیلم‌نامه‌نویس آمریکایی