سندروم قلب شکسته در کمین عاشق ها

              سندروم قلب شکسته در کمین عاشق ها
             دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی گروه فارماکولوژی
دانشکده داروسازی و واحد علوم دارویی تهران ، مدرس فارماکولوژی بیمارستان بوعلی تهران
آغاز سخن یاد خدا باید کرد                                 خود را به امید او رها باید کرد
ای با تو شروع کارها زیبا تر                                 آغاز سخن تو را صدا باید کرد
گفتار مرا تو باید آغاز کنی                                 آغاز سخن مرا سر افراز کنی
.......................................................................................................................
  “Broken Heart Syndrome”      سندروم قلب شکسته  سندرومی خطرناک که بر اثر شکست عشقی ایجاد میشود و میتواند قلبتان را از حرکت باز دارد.به این سندرم
Takotsubo Cardiomyopathy نیز گفته میشود.
از گذشته های دور مردم معتقد بودند شنیدن یک خبر پرهیجان و دردناک می تواند فرد را دچار
حمله قلبی کند، گرچه در آن زمان این فقط یک نظر بوده، اما امروزه ارتباط بین قلب و عواطف و حالات روانی انسان ثابت شده است تا جایی که اصطلاح قلب شکسته یا دلشکستگی توصیفی است برای احساس غم شدیدی که هنگام تمام شدن یک ارتباط عاطفی شدید گریبانگیر فرد می شود.
شوک و شکست های عاطفی می تواند اثری جدی و خطرناک بر قلب و سلامت جسمی وروحی شما وارد کند به همین دلیل کنترل احساسات اهمیت زیادی دارد.
                                                                
سندروم قلب شکسته حالتی است که اولین بار درحدود 20 سال پیش توسط محققان ژاپنی کشف شد و طی 10 سال گذشته در کشورهای غربی مورد توجه بسیار قرار گرفته‌است. این وضعیت که
تاکوتسوبو کاردیومیوپاتی یا TTC نیز نامیده می‌شود، به طور موقت بر توانایی قلب در پمپ کردن موثر خون اثر می‌گذارد. زمانی که این اتفاق رخ می‌دهد، فرد نشانه‌هایی شبیه به نشانه‌های حمله قلبی را تجربه می‌کند، نشانه‌هایی مانند درد قفسه سینه،‌تنگی نفس و در برخی موارد این اختلال موجب مرگ افراد نیز می‌شود.
سندروم قلب شکسته اولین بار دردهه 1990 میلادی توسط روانشناسان ژاپنی به احساسات افراد پس از وقوع شوک های عاطفی اطلاق شد.
گرچه نشانه‌های سندروم قلب شکسته و حمله قلبی مشابه هم هستند، اما عوامل متفاوتی به بروز آنها دامن می‌زنند. حمله قلبی در اثر مسدود شدن شریان‌های سرخرگی تامین‌کننده خون مورد نیاز ماهیچه‌های قلب رخ می‌دهد، اما مکانیزم دقیق سندروم قلب شکسته هنوز کاملا آشکار نشده‌است.
سندروم قلب شکسته با انقباضات غیرعادی بطن چپ، اصلی‌ترین مخزن پمپ کننده قلب، در ارتباط است؛ اما با انسداد شریان‌های سرخرگی ارتباطی ندارد. این وضعیت در سطح بین‌المللی مورد مطالعه‌ای وسیع قرار گرفته‌است اما این موضوع که هورمون‌های استرس‌زا مانند آدرنالین تا حدی در بروز سندروم قلب شکسته نقش دارند در جوامع علمی به صورت گسترده‌ای پذیرفته‌ شده‌است.
                                          
دلشکستگی بیماری عجیبی است، زیرا در این بیماری هیچ نشانه ای از صدمه در بدن دیده نمی شود، اما فرد مبتلا بشدت احساس درد و رنج می کند.کارشناسان در جدیدترین پژوهش های خود دریافتند سندرم قلب شکسته یا تکتاسوبو (takotsubo) که بر اثر افسردگی، شکست های عاطفی، طلاق و مرگ ایجاد می شود می تواند خطری چون حمله قلبی در بدن افراد ایجاد کند.
تحقیق ها نشان می دهند استرس های شدید عاطفی می تواند سبب آسیب دائم به اعضای بدن شود.
محققان بنیاد قلب انگلستان اعلام کرده اند بیماری قلبی با سرچشمه شکست عاطفی، درمان قطعی ندارد و این حالت می تواند سبب ضعیف شدن ضربان قلب افراد شود.
سندروم قلب شکسته زن و مرد ندارد اما در زنان جوان بیشتر مشاهده می شود، این اختلال عاطفی همچنین در زوج های سالمند که یکی از آنها دچار بیماری یا مرگ شده است نیز دیده می شود.
هنگامی که یک رابطه عاطفی مهم به پایان می رسد، فرد احساس درد و فقدان می کند، تعادل زندگی اش بر هم می خورد، دچار بی ثباتی شده و کنترل خود را از دست می دهد و در دریایی از بلاتکلیفی غوطه ور می شود.
 
دلشکستگی بیماری عجیبی است، زیرا در این بیماری هیچ نشانه‌ای از صدمه در بدن دیده نمی‌شود، اما فرد مبتلا بشدت احساس درد و رنج می‌کند.
علائم سندرم قلب شکسته مشابه حمله قلبی است و شامل موارد زیر می‌شود:
درد قفسه سینه   ، تنگی نفس
    فراد مبتلابه این سندرم با استرس شدید، درد ناگهانی قفسه سینه گرفته و نفسشان ضعیف می‌شود. البته این سندرم باعث گرفتگی و مسدود شدن رگ نمی‌شود، بلکه بخشی از قلب به‌درستی خون را پمپاژ نمی‌کند. برخی محققان معتقدند هورمون  ناشی از استرس در پاسخ به احساسات شدید، مانند عصبانیت، خشم یا تعجب تولید می‌شود.
سندرم قلب شکسته می‌تواند مرگبار باشد اما اغلب بیماران با استراحت در عرض چند هفته به حالت عادی بازمی‌گردند. درهرحال یک نفر از 10 نفری که دچار شوک کاردیوژنیک می‌شوند به این دلیل است که خون کافی به بقیه بدن ارسال نمی‌شود.
به‌‌نظر می‌رسد که افزایش ترشح هورمون‌های استرس‌زا مانند آدرنالین می‌تواند به‌طور موقتی به قلب برخیاز افراد آسیب برساند. شیوه آسیب‌رسانی این هورمون‌ها یا دلایل دیگر وقوع سندرم قلب شکسته چندان  مشخص
نیست. شاید انقباض موقتی شریان‌های کوچک یا بزرگ قلب در وقوع سندرم نقش داشته باشند. به‌طور کلی، سندروم مذکور به‌خاطر یک مشکل جسمانی شدید یا واقعه‌ای احساسی ایجاد می‌شود. برخی از مواردی که    
شنیدن خبر مرگ ناگهانی یک عزیز                                                                                         
اطلاع از وجود یک بیماری سخت و ترسناک                                                                                ؛
 
از دست دادن یا به دست آوردن حجم مقدار زیادی پول    ،      تحت خشونت خانگی قرار گرفتن                                                                                         
ورود به یک مهمانی غافل‌گیرکننده    ،    از دست دادن شغل       ،       طلاق                                                                                                          اجبار برای انجام کاری مقابل جمع                                                                                             عوامل استرس‌زایی جسمانی مانند حملات آسمی، تصادف یا جراحی‌ها
احتمال دارد که به‌ندرت، مصرف برخی از داروها هم با افزایش میزان هورمون‌های استرس‌زا باعث وقوع سندرم  قلب شکسته شوند. داروهایی که می‌توانند باعث چنین چیزی شوند، عبارت‌اند                         
آدرنالین(اپی نفرین) که برای درمان واکنش‌های حساسیتی یا حملات شدید مصرف میشود.
   
در بالای کلیه ها غده های فوق کلیوی قرار گرفته اند این غده ها ماده ای ترشح می کنند که آدرنالین نامیده می شود آدرنالین برای آمادگی بدن در انجام فعالیت های شدید یا دفاع از خود ترشح می شود. وقتی که بسیار هیجانزده باشید، غده های فوق کلیوی ناگهان مقدار زیادی آدرنالین در خون ترشح می کنند. آدرنالین سبب افزایش شدت ضربان قلب و کارآیی آن می شود. این ماده، رگهای متصل به ماهیچه ها را گشاد می کند و علاوه بر آن موجب افرایش غلظت قند در خون می شود. به این طریق است که بدن خود را با شرایط تطبیق می دهد.

                                                              

 
دولکستین (سیمبالتا)، دارویی که برای درمان مشکلات عصبی در بیماران دیابتی و به‌عنوان درمانی برای افسردگی استفاده می‌شود.       
وِنلافاکسین (اِفِکسور ایکس‌آر) که درمانی برای افسردگی است.                                                    
لووتیروکسین  که برای درمان اختلال در عملکرد تیروئید مصرف می‌شود                                         
                                                            
 عوامل ایجاد سندرم   
آمیزش جنسی: این عامل بیشتر در زنان باعث بروز مشکل قلبی می‌شود.
سن: به‌نظر می‌رسد که افراد بالای ۵۰ سال بیشتر در معرض خطر ابتلا به سندرم هستند
سابقه مشکلات عصبی: افرادی که سابقه اختلالات عصبی مانند آسیب سر یا تشنج (صرع) دارند، بیشتر  در معرض خطر این سندرم هستند؛
سابقه اختلالات روانپزشکی در فرد: داشتن سابقه افسردگی یا اضطراب هم می‌تواند از عوامل محرک این سندرم باشد.
در موارد نادری، سندرم قلب شکسته باعث مرگ می‌شود. در بیشتر موارد، افراد مبتلا به سندرم به‌زودی بهبود پیدا می‌کنند و آثار بیماری به‌صورت بلندمدت با آنها باقی نمی‌ماند. خطرات دیگری که سندرم قلب شکسته به‌همراه دارد:
بازگشت مایعات به شُش‌ها‌ (اِدِم ریه یا تجمع آب میان‌بافتی به ریه‌ها)؛ فشار خون پایین (هیپوتنشن)
اختلال در ضربان قلب؛    نارسایی قلبی
بعد از ابتلا به سندرم قلب شکسته، با وقوع موقعیت استرس‌زای دیگر امکان دچار شدن مجدد به این سندرم وجود خواهد داشت. البته چنین چیزی به‌ندرت رخ می‌دهد. 
                                                           
مراحل سندرم قلب شکسته
مرحله اول ـ فرورفتن: در اولین مرحله سندرم قلب شکسته فرد احساس می‌کند در فضا رها شده است و ناامیدانه تلاش می‌کند خود را نجات دهد، او احساس سقوط می‌کند و نکته اساسی در این مرحله این است که فرد دلشکسته کنترل خود را از دست می‌دهد و سعی می‌کند فرد از دست رفته را برای مدتی هم که شده در تصوراتش زنده نگه دارد.
در این مرحله افکار و خاطرات عشق از دست رفته همه اوقات او را اشغال می‌کند، خاطره جدایی، مرگ محبوب یا خاطره خیانت او تمام فضای زندگی او را در بر می‌گیرد. اغلب مصرف داروهای آرامبخش و خواب‌آور در این مرحله بشدت افزایش می‌یابد و فرد یا چیزی نمی‌خورد یا شروع به پرخوری می‌کند.
 
.مرحله دوم ـ به زیر رفتن: در این مرحله فرد خود را کاملا شکست خورده و آسیب‌دیده احساس می‌کند و فرد آن‌قدر افسرده می‌شود که هیچ کاری نمی‌تواند انجام دهد، مقاومت خود را از دست می‌دهد و ممکن است رفتارهای پرخطری همچون سیگار کشیدن و مصرف مواد مخدر را در پیش گیرد.
در این مرحله است که فرد کاملا ناامید است و هیچ گونه قدرت انتخابی ندارد. اتفاقی که افتاده نه تنها در او احساس درد بلکه احساس تهی شدن و پوچی را هم به وجود می‌آورد.این مرحله از سندرم قلب شکسته بسیار خطرناک است، زیرا فرد اصطلاحا از هم می‌پاشد، ممکن است مثلا در محل کار خود با دیگران مشکل پیدا ‌کند و حتی از شغل خود نیز اخراج شود.
مرحله سوم ـ به درون رفتن: در این مرحله فرد به قضاوتی جدید می‌رسد و طرف مقابل را به خاطر رنجی که بر او وارد شده است، مقصر می‌داند و دائم از او انتقاد می‌کند و او را به خاطر عذابی که می‌کشد، گناهکار می‌‌پندارد.
وی در این مرحله دیگر کمتر احساس گناه می‌کند،در حقیقت فرد دوباره متوجه خود می‌شود و به روح و روانش توجه بیشتری می‌کند و به نوعی در خود فرو می‌رود. به نظر می‌رسد که چیزی در درون فرد شروع به صحبت کردن، احساس کردن، درک کردن و خیالپردازی می‌کند و رویاهای فرد همراه با امید، تغییر، حمایت و انتظار است. در این مرحله او سوگوار است و اشک‌هایش آزاد و بی‌محابا فرو می‌ریزد. همچنین در این مرحله خود را به خاطر آن چه هست ملامت می‌کند و در عین حال می‌بخشد.
مرحله چهارم ـ بیرون آمدن: فرد در این مرحله بتدریج از خود بیرون می‌آید و دوباره متوجه جهان اطراف می‌شود و به این نتیجه می‌رسد که باید کاری کند و دوباره شروع کند. این مرحله توجه را از کل زندگی و مشکل حال وی منحرف کرده و به برنامه‌ریزی برای آینده معطوف می‌کند. مسائل زندگی‌اش را بازنگری می‌کند و به حل مشکلات فعلی و مسائل آینده فکر کرده و به زندگی بر می‌گردد.
اگر فرد دلشکسته این چهار مرحله را پشت سر بگذارد، می‌تواند زندگی عادی را باز یابد و سلامتش را دوباره به دست آورد.
درمان سندرم قلب شکسته :
داروهایی مانند مُدِرها( فورسماید ، تیازیدها
مسدودکننده‌های گیرنده های بتا (پروپرانول ،آتنولول ،متوپرولول)
                                                                  
داروهای موپر آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)مانند انالوپریل ، کاپتوپریل داده می‌شود تا از فشار روی قلب کاسته شود و از حملات بعدی جلوگیری به عمل آید.
آنژیوگرافی عروق کرونری به تشخیص درد قفسه سینه کمک می‌کند. 
                                                       
سندرم قلب شکسته معمولا به‌عنوان موقعیتی اورژانسی شناخته می‌شود، زیرا علائمی مشابه حمله قلبی دارد. پس اگر در قفسه سینه دردی احساس کردید که بیش از چند دقیقه به‌طول انجامید با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید. اگر فکر می‌کنید که حمله قلبی در کار نیست، بدون هیچ تعلل و فکری به پزشک مراجعه کنید، زیرا نیاز به معاینه فوری وجود دارد.
روند درمان در بیمارستان سریع پیش می‌رود، زیرا با وجود آزمایش‌های خونی و نوار قلبی، پزشکان متوجه می‌شوند که مشکل بیمار حمله قلبی است یا چیز دیگری. بسیاری از پزشکان، درمان بلندمدت با مسدودکننده‌های بِتا(پروپرانالول ، آتنولول، متورال ) یا داروهای مشابه را برای کاهش اثرات هورمون‌های استرس‌زا روی قلب توصیه می‌کنند. شناخت و مدیریت استرس در زندگی هم می‌تواند از وقوع این سندرم جلوگیری کند.

                                                   .
نکته آخر
درمان سندروم قلب شکسته در مراحل اولیه شبیه به درمان حملات قلبی است، اما پس از تشخیص درست سندروم، در نوع درمان تغییراتی ایجاد خواهد‌شد. داروهایی که به آنزیم مبدل آنژیوتانسین یا ACE شهرت دارند،‌مهارکننده‌ها که فشار را از عروق خونی برمی‌دارند، و مسدود‌کننده‌های بتا که ریتم قلب را کنترل کرده و فشار خون را کاهش می‌دهند، داروهایی هستند که معمولا از آنها برای کاهش فشار روی قلب استفاده می‌شود. با این همه درحال حاضر مشخص نیست چه داروهایی برای درمان سندروم قلب شکسته کارایی بیشتری دارند یا برای چه مدتی می‌توان از این داروها استفاده کرد.

                                                                   
 
زندگی صحنه ی یکتای هنرمندی ماست            هر کسی نغمه خود خواند واز صحنه رود
صحنه پیوسته   بجاست.......................                     خرم ان نغمه که مردم بسپارند به یاد.