میگرن چشمی و دارو های موثر بر آن

دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران گروه فارماکولوژی

اللهم اخرجنی من   ظلمات اوهم و اکرمنی بنورالفهم                     اللهم افتح علینا خزائن  علومک برحمتک یا ارحم الراحمین

پروردگارا خارج کن مرا از تاریکی های فکر و گرامی بدار به نور فهم    پروردگارا بگشای برما درهای رحمت را

بگستر گنج های دانش را به امید رحمت                             تو ای  مهربان ترین مهربانان

************************************************************************************

مقدمه

 میگرن چشمی باعث از دست دادن بینایی برای مدت کمتر از یک ساعت در افراد می‌شود و این حالت معموالً با سردرد همراه است. بعضی تحقیقات نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد، نشانه‌های میگرن چشمی به دلیل وجود مشکالت دیگر می‌باشد. بیماری میگرن چشمی در اثر اختالالت مغز و اعصاب و سردردهای شدید ایجاد می‌شود که در صورت درمان نکردن به موقع آن، این بیماری اثرات خود را در چشم نمایان می‌سازد.

در این نوع بیماری دید افراد در اثر میگرن کاهش پیدا می‌کند، به طوری که فرد محیط را همراه با جرقه‌های برقی می‌بیند. در اثر بیماری میگرن چشمی افراد در بعضی از مواقع با تاری دید روبرو می‌شوند که در این حالت چشم تحت تأثیر سردرد شدید و اختالالت مغزی قرار می‌گیرد و چنین عکس العملی را از خود نشان می‌دهد. بیماری میگرن چشمی هیچ ارتباط مستقیمی با اجزای چشم ندارد و این مسئله بیشتر به خاطر اختالالت مغزی بروز می‌کند. در بعضی مواقع در اثر میگرن چشمی افراد به طور موقت ممکن است بینایی خود را از دست دهند.

میگرن چشمی چیست؟

در این نوع میگرن که اغلب در افراد مسن تر دیده می شود، فرد مبتال ممکن است بدون داشتن سردرد علائم چشمی میگرن را داشته باشد. علائم بصری میگرن عبارتند از : دیدن لکه سیاهرنگ که با خطوط زیگزاگ رنگی لرزان احاطه شده است. تاریک شدن یک سمت میدان بینایی تنگ شدن تدریجی میدان دید به مرکز بطوریکه فرد احساس می کند که بیرون را از داخل یک سوراخ کوچک تماشا می کند.

           

مرحله مقدماتی میگرن چشمی

تغییرات روحی غی قابل توضیح   ،   خمیازه های مکرر، حساسییت به نور صدا یا بو

سفتی گردن ، یبوست و یا اسهال  ،  هوس های غذایی

مرحله هاله

هاله های بصری :  چرقه های نورانی ،  خطوط زکزاکی ،  نقاط کوری که با گذشت زمان افزایش می یابند.

هاله های موتوری : مشکل در درک آنچه دیگران میگویند ، مشکل در نوشتن ، مشکل در تفکر درست ،

تکلم نا درست و بی سر وته

هاله های حسی :  بی حسی یا سوزن سوزن شدن

مرحله حمله میگرنی : سردردی که میتواند از خفیف تا شدید باشد ، نور ، صدا و بو درد ها را بدتر میکند.

مشکل در حرکت یا انجام دادن فعالیت های فیزیکی .

مرحله نهایی : احساس خستگی و فرسودگی ، احساس گیجی   و احساس ناحوشایند.

علائم میگرن چشمی در اغلب موارد موقتی بوده و خیلی شدید نیستند، اما «میگرن شبکیه چشم» می‌تواند باعث بروز دوره‌های موقت نابینایی کامل شود. این نوع میگرن فقط یک چشم را درگیر می‌کند.

عامل مشخصی برای ایجاد میگرن شبکیه وجود ندارد، اما برخی از عواملی که ابتلا به این بیماری را تشدید می‌کنند عبارتند از:

- گرفتگی در رگ‌های خونی شبکیه چشم

- تغییراتی که در سراسر سلول‌های عصبی شبکیه چشم ایجاد می‌شوند و گسترش می‌یابند.

- افرادی که به میگرن شبکیه مبتلا هستند، در معرض خطر از دست دادن بینایی اند. هنوز مشخص نشده‌است که استفاده از داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد تشنج می‌تواند در جلوگیری از ابتلای فرد به نابینایی دائمی مؤثر باشد یا خیر.

تشخیص

 برای‌تشخیص‌میگرن‌چشمی،‌پزشک‌درباره علائم‌ایجاد‌شده‌در‌این بیماری سوالاتی‌را‌از‌شما‌می‌پرسد.‌او‌با‌پرسیدن‌این‌سولات‌سعی

علائم‌این‌بیماری‌را‌از‌سایر‌بیماری‌های‌مشابه‌تمییز‌دهد‌و‌به‌تشخیص‌ قطعی‌برسد.‌مشکلاتی‌که‌ممکن‌است‌علائمی‌شبیه‌علائم‌میگرن‌شبکیه‌ داشته‌باشند‌عبارتند‌از: یک‌معاینه‌فیزیکی  بررسی‌یک‌تاریخچه‌کامل‌پزشکی ، سوالاتی‌در‌موردعلائم‌  استفاده‌از‌دارو و سبک‌زندگی که‌درباره‌هر‌کدام‌را‌توضیحاتی‌داده‌میشود.

نابینایی یک طرفه: این کوری موقت به دلیل عدم رسیدن جریان خون به چشم صورت می گیرد. علائم این بیماری به علت انسداد در عروق چشم ایجاد می شوند و در این حالت بینایی یک چشم به طور گذرا از دست می رود. گرفتگی و اسپاسم در عروقی که وظیفه خون رسانی به شبکیه را دارند. آرتریت سلول ژانت: این بیماری باعث التهاب عروق خونی می شود. این اتفاق می تواند منجر به مشکلات بینایی و کوری شود. سایر مشکلات عروق خونی مرتبط با بیماری های خود ایمنی  سوء مصرف مواد مخدر  بیماری هایی که موجب لخته شدن غیرطبیعی خون می شوند. این بیماری ها عبارتند از: بیماری سلول داسی شکل و پلی سیتمی در بیماری سلول داسی، گلبول های قرمز به این شکل در می آیند و توانایی حمل اکسیژن را از دست می دهند.

   

دارو و درمان

 داروهای‌زیادی‌جهت‌درمان‌و‌پیشگیری‌از‌ابتال‌به‌بیماری‌ میگرن‌چشمی مورد‌استفاده‌قرار‌می‌گیرند.‌با‌این‌حال‌ پزشکان‌به‌طور‌معمول‌داروهای‌زیر‌را‌جهت‌درمان‌این‌ بیماری‌توصیه‌می‌کنند:

آسپیرین  داروهای‌مورد‌استفاده‌در‌درمان‌صرع،‌مانند‌والپروات‌سدیم‌یا‌توپیرامات‌

داروهای‌ضد‌افسردگی‌سه‌حلقه‌ای،‌مانندآمی‌تریپتیلین،  ‌   نورتریپتیلین ،  مسدود‌کننده‌های‌بتا‌ (تیمالول)

درمان با تغییر شیوه زندگی  

پرهیز‌از‌ماندن‌زیاد‌در‌مقابل‌صفحه‌نمایش ،  برخورد‌با‌استرس‌با‌استفاده‌از‌ابزارهایی‌نظیر‌ورزش،‌تکنیک‌ های‌آرام‌سازی ، ردیابی‌علائم‌برای‌پیدا‌کردن‌عوامل‌میگرنی ،  کاهش‌وزن‌اضافی ، ترک‌سیگار ، خوردن‌غذاهای‌منظم ، خوردن‌آب ، ایجاد‌یک‌برنامه‌خواب‌مناسب‌و‌درمان‌اختلالات ‌خواب  محدود‌کردن‌مصرف‌کافئین‌و‌الکل ، درمان‌اضطراب‌و‌افسردگی

   

داروهای مصرفی

والپروات سدیم( رهاکین)

یک‌داروی‌ضد‌تشنج‌است‌که‌در‌درمان‌تشنج،اختالالت‌رفتاری‌و‌همچنین‌پیشگیری‌از‌میگرن کاربرد‌ دارد. مکانیسم‌اثر‌والپروات‌سدیم‌ : مکانیسم‌دقیق‌عملکرد‌والپروات‌سدیم مشخص‌نیست.‌به‌نظر‌می‌رسد‌اثربخشی‌ دارو‌به‌علت‌افزایش‌غلظت‌مغزی‌گاما‌آمینوبوتریک‌اسید‌(گابا)‌می‌باشد.از‌طرفی‌با‌تقلید‌یا‌افزایش‌اثربخشی‌گابا‌نیز

‌عملکرد‌دارد. احتمالاوالپروات‌سدیم با‌انسداد‌جریان‌سدیم,از‌فعالیت‌نورون‌ها‌با‌فرکانس‌زیاد‌

جلوگیری‌می‌کند‌و همچنین‌جریان‌پتاسیم‌درغشاء‌سلول‌های‌مغزی‌را‌افزایش‌ میدهد. همچنین  این دارو‌ باعث ‌افزایش‌سطح‌گابا‌می‌شود‌که‌یک‌انتقال‌دهنده‌عصبی‌مهاری‌است‌و‌از‌طرفی‌باعث‌افزایش‌عملکرد‌آن‌و‌تقلید‌اثرات‌آن‌می‌شود.

فارماکوکینتیک با معده خالی یا اگرچه میزان جذب بسته به نوع فرمولاسیون مورد استفاده و روش مصرف  در سطح پایدار دارو تاثیر گذار نیست واهمیت بالینی ندارد. با غذا( تغییر می کند اما در مصرف مزمن, تقریبا به طور کامل در کبد متابولیزه می شود. نیمه عمر دارو پس از تجویز خوراکی 250  تا 16 ساعت بود. تا 1000 میلی گرم، 9 در بیماران بزرگسال در درمان تک دارویی, 30 تا 50 درصد دوز مصرفی در ادرار و به  درصد دارو به صورت تغییر نیافته در پیشگیری از میگرن: ادرار دفع می شود. فرم کونژوگه گلوکورونیده دفع می شود. تقریبا 3 با قرص های رهش تاخیری: شروع با 250 میلی گرم خوراکی دو بار در روز. بعضی بیماران تا 1000 میلی گرم در روز برای پاسخ دهی مناسب نیاز دارند. هفته و با قرص های پیوسته رهش: شروع با 500 میلی گرم یک بار در روز خوراکی تا 1  سپس در صورت لزوم افزایش تا 1000 میلی گرم یک بار در روز.

موارد منع مصرف والپروات سدیم

 حساسیت مفرط به این دارو , اختالالت شدید کبدی , در بیماران مبتال به اختالالت میتوکندلایر و کودکان زیر 2 سال مشکوک به این اختلالات عوارض جانبی والپروات سدیم  اضطراب , عفونت , درد , بی خوابی , اسهال , سردرد , تهوع , تاری دید , سرگیجه , عالئم شبه آنفوالنزا , بی اشتهایی , لرزش , دوبینی , ضعف , خواب آلودگی , استفراغ , درد شکمی , ترومبوسایتوپنی , آلوپسی , اختالالت بینایی مصرف در بارداری  در این گروه از داروها، مطالعات و نتایج حاصل از آن بیانگر وجود خطر برای جنین انسان است. زمانی که استفاده از دارو برای زنان باردار اجتناب ناپذیر است و خطرات احتمالی پذیرفته شده است، پزشک دارو را تجویز می کند.

آمی تریپتیلین Amitriptyline

مکانیسم‌اثر‌آمی‌تریپتیلین‌ :  

آمی‌تریپتیلین از‌طریق‌مهار‌برداشت‌مجدد‌نوراپی‌نفرین‌و‌سروتونین‌توسط پایانه سلول عصبی پیش سیناپسی آنها را

‌در‌سیستم‌عصبی‌مرکزی‌افزایش‌می‌دهد.‌بنظر‌میرسد‌که‌با‌تداوم‌ مصرف آمی‌تریپتیلین‌تغییراتی‌در‌سطح‌گیرنده‌ها‌ایجاد‌ می‌شود‌که‌تا‌حدودی‌اثرات‌ضد‌افسردگی این دارو را ‌توجیه‌می‌کند.

فارماکودینامیک‌  آمی‌تریپتیلین‌یک‌داروی‌ضد‌افسردگی‌با‌اثرات‌سداتیو‌می‌باشد.مکانیسم‌اثر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ آمی‌تریپتیلین در‌انسان‌هنوز‌بخوبی‌مشخص‌نشده‌است.‌آمی‌تریپتیلین‌نه‌مهارکننده‌مونوآمینو‌اکسیداز‌است‌و‌نه‌بطور‌مستقیم‌بر‌سیستم‌

عصبی‌مرکزی‌اثر‌می گذارد.

 فارماکوکینتیک  آمی‌تریپتیلین‌پس‌از‌مصرف‌خوراکی‌بسرعت‌و‌بطور‌کامل‌جذب‌می‌ شود.)فراهمی‌زیستی

‌30-60‌%بسته‌به‌متابولیسم‌عبور‌اول‌کبدی‌می‌باشد.‌ (.بدنبال‌مصرف‌خوراکی‌یا‌تزریق‌عضالنی‌آمی‌تریپتیلین‌حداکثر‌غلظت‌ پالسمایی‌پس‌از‌2 -12 ساعت‌بدست‌می‌آید. آمی‌تریپتیلین‌بمیزان‌زیاد‌)90‌%یا‌بیشتر(‌با‌پروتئین‌پالسما‌پیوند‌می یابد.‌ آمی‌تریپتیلین‌در‌کبد‌توسط‌دمتیالسیون‌به‌متابولیت‌فعال‌اصلی‌خود،‌ نورتریپتیلین‌تبدیل‌می‌شود.

مقدار مصرف معمول برای افسردگی:بیماران سرپایی : مقدار مصرف معمول برای افسردگی: مقدار معمول: 75 mgخوراکی در روز در مقادیر منقسم ، در صورت لزوم بر مقدار اولیه:100 mgخوراکی در روزبیماران بستری: یابد. اساس نیاز و تحمل بیمار این مقدارمی تواند به مقدار نهایی 150 mgدر روز افزایش یابد. حداکثر مقدار مصرف مجاز: 300 mgخوراکی در روز.   سالمندان: 10 mgخوراکی سه بار در روز همراه با 20 mgهنگام خواب. کودکان 12 سال و بالاتر 10 mgخوراکی سه بار در روز همراه با 20 mgهنگام خواب .

موارد مصرف آمی تریپتیلین   :     افسردگی

 موارد منع مصرف آمی تریپتیلین تجویز همزمان با ازدیادحساسیت به این دارو و ترکیبات آن, انفارکتوس مصرف همزمان با مهارکننده های مونوآمین اکسیداز, پیموزاید.ترفنادین.سیزاپراید, میوکارد عوارض جانبی آمی تریپتیلین افزایش تعداد ضربان یبوست, خشکی دهان, بی خوابی, تهوع, سردرد افزایش اسهال, کهیر, بثورات جلدی, تشنج, تاری دید, خستگی مفرط, استفراغ, گیجی, قلب, ناتوانی تپش قلب, کاهش پالکت خون, کاهش فشارخون, فشارخون, التهاب بافت موکوسی سکته مغزی, لرزش, بی اشتهایی, طاسی, سردرگمی, اضطراب, جنسی, کاهش فشارخون التهاب کبد, کوما, سکته قلبی, احتباس ادراری, عدم هماهنگی عضالت, دهان, حرکات گشادشدن مردمک چشم, وزوزگوش, آگرانولوسیتوز, حساسیت به نور, توهم, وضعیتی, ورم افزایش فشارداخل کره چشم, ضعف, تضعیف مغزاستخوان, خیز صورت, غیرارادی مکرر و  ورم بیضه .

هشدارها هم ، در حین درمان با آمی تریپتیلین بیماران دارای اختلالات افسردگی شدید بزرگسالان وهم کودکان، ممکن است وخیم تر شدن وضعیت افسردگی و یا افزایش تمایل به خودکشی یا تغییرات رفتاری غیرطبیعی را تجربه کنند. ایمنی مصرف آمی تریپتیلین در بیماران دارای افسردگی دوقطبی به اثبات نرسیده است. آمی تریپتیلین در بیماران دارای نارسایی عملکرد کبد با احتیاط فراوان مصرف شود.

آسپرین یکی از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می باشد که با مهار اثر  آنزیم سیکلواکسیژناز که به نوبه خود مانع سنتز پروستاگلاندین می شود، ضد تجمعی پلاکت ها، باعث جلوگیری از تشکیل لخته خون می شود. باعث کاهش درد و اثرات ضد التهابی می گردد. همچنین از طریق اثر فارماکوکینتیک استیل سالیسیلیک اسید یک اسید ضعیف است و پس از مصرف  خوراکی مقدار بسیار اندکی از آن در معده یونیزه می شود و در شرایط اسیدی معده به سرعت از طریق غشاء سلولی جذب می شود. در روده آهسته تر جذب شود. کوچک ،افزایش PHو سطح بزرگتر آن باعث می شود آسپرین خیلی آهسته تر جذب شود.

مقدار مصرف آسپرین بزرگسالان برای درمان بیماری های التهابی مانند استئوآرتریت، 3 گرم در روز در دوزهای منقسم  آرتریت روماتوئید: پیشگیری( آنژین صدری، سکته مغزی ترومبوآمبولیک،  برای پروفیلاکسی ) سکته قلبی، سکته مغزی ایسکمیک: 75 میلی گرم تا 325 میلی گرم به صورت خوراکی یک بار در روز، به طور نامحدود ادامه یابد.

موارد مصرف آسپرین  سردرد,تسکین موقت دندان درد,درد عضلانی,درد قاعدگی,درد و تب ناشی از سرماخوردگی,درد خفیف از ورم مفاصل

موارد منع مصرف آسپرین  ازدیادحساسیت به این دارو و ترکیبات آن , مصرف همزمان ویا اخیر الکل و فرآورده های حاوی الکل , سندرم ری , کودکان و نوجوانان مبتال به آبله مرغان , در کودکان و نوجوانان مبتال به آنفلوانزا عوارض جانبی آسپرین  تهوع , کهیر , تورم صورت , تورم زبان , سختی تنفس , سوء هاضمه , تورم لب ها , تورم گلو , ناراحتی اپی گاستر , سوزش سر دل.

هشدارها  در صورت ابتلابه یک اختالال خونریزی دهنده مانند هموفیلی، سابقه اخیر خونریزی از معده و روده و یا حساسیت به یکی از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ، ایندومتاسین و .... نباید از اسپرین استفاده کرد. نکات قابل توصیه  در صورت بارداری یا شیردهی، قبل از استفاده از یک متخصص سلامت مشورت بگیرید. به ویژه در سه ماهه آخر بارداری نباید از آسپرین استفاده شود تحت نظر پزشک صورت گیرد زیرا ممکن است باعث ای مگر اینکه قطعا مشکلاتی حاد در جنین یا عوارضی در حین زایمان شود.

مصرف در بارداری  گروه Cدر 3 ماهه آخر گروه D

..........................................................................................................................................................................................

اهل کجا بودن مهم نیست                                       اهل  و بجا بودنت مهمه

منطقه زندگیت مهم نیست                                     منطق زندگیت مهم است

درود بر کسانی

که دعا دارند و ادعا ندارند                                     نیایش دارند ونمایش ندارند

حیا دارند وریا ندارند                                            رسم دارند و اسم ندارند