افسردگی و اضطراب کرونایی

                                افسردگی و اضطراب کرونایی

  دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران گروه فارماکولوژی

رمضان ماه تمرین است ... تمرین عشق... تمرین اراده... تمرین گذشتن از خویش برای رسیدن به معشوق..

گفتم خدایا همنشینم باش …گفت من مونس کسانی هستم که مرا یاد کنند! گفتم چه آسان به دست می آیی ؟؟!! گفت پس آسان از دستم نده!

آنگاه که دوست داری همواره کسی به یادت باشد به یاد من باش که من همیشه به یاد توام.
از طرف بهترین دوست تو خدا (سوره بقره آیه ۱۵۲)

نتایج یک مطالعه بزرگ نشان می‌دهد که بهبودیافتگان کرونا چند ماه بعد از ابتلا به این بیماری دچار افسردگی و اضطراب می‌شوند.

به گزارش خبرگزاری رویترز، این مطالعه که توسط محققان دانشگاه آکسفورد در انگلیس انجام شد، نشان می دهد که برخی از بهبودیافتگان کرونا سه ماه بعد از ابتلا به این بیماری با خطر بالای ابتلا به یک بیماری روانی روبرو می شوند.

پل هریسون استاد روانشناسی دانشگاه آکسفورد در انگلیس گفت: مردم نگران بودند که بهبودیافتگان کووید۱۹،  با خطر بیشتر ابتلا به مشکلات سلامت روانی روبرو شوند که یافته های مطالعه ما این احتمال را تایید می کند.

وی افزود: محققان دانشگاه آکسفورد در این مطالعه پرونده الکترونیکی سلامت بیش از ۶۹ میلیون بیمار آمریکایی را مورد بررسی قرار دادند؛ ۶۲ هزار و ۳۵۴ نفر از این افراد از اواخر ماه ژانویه تا اول آگوست به ویروس کرونا مبتلا شده بودند.  

این محقق تاکید کرد: پیگیری افرادی که نتیجه آزمایش کرونای آنها مثبت بود، نشان داد که در مدت ۳ ماه، برای یک نفر از هر پنج نفر بهبود یافته کرونا، برای اولین بار ابتلا به اضطراب، افسردگی یا بی خوابی بوجود آمده است. محققان گفتند که این احتمال تقریباً ۲ برابر بیشتر از سایر گروه های بیماران در همان دوره بود.

هریسون تصریح کرد: این مطالعه همچنین نشان داد که خطر ابتلا به کووید۱۹ در افرادی که از پیش به بیماری های روانی مبتلا بودند نسبت به افراد فاقد این بیماری ها ۶۵ درصد بیشتر بود.  

متخصصان بهداشت روان که در این مطالعه شرکت نداشتند، معتقدند: یافته های این مطالعه تاییدی است بر مدارک در حال افزایش مبنی بر این که کرونا بر مغز و روان مبتلایان تاثیر می گذارد و خطر ابتلا به یک سری بیماری های روانی را افزایش می دهد.

 

محققان متوجه شدند که شایع ترین میزان ابتلا به اضطراب، افسردگی و بی خوابی در میان بهبودیافتگان کووید۱۹ بود که مشکلات سلامت روانی داشتند. آنها همچنین متوجه شدند که خطر ابتلا به زوال عقل که  خطر قابل توجهی بالاتری از زوال عقل که با کاهش عملکردهای مغز مانند حافظه و تفکر مشخص می شود، در این افراد به مراتب بالاتر است.

این مطالعه نشان داد: ۲۰ درصد از افرادی که به کرونا مبتلا می شوند در مدت ۹۰ روز به یک اختلال روانی مبتلا می شوند. همچنین این مطالعه نشان داد که خطر ابتلا به کووید۱۹ در افرادی که سابقه یک بیماری روانی داشتند نسبت به افرادی که سابقه این بیماری را نداشتند، ۶۵ درصد بیشتر بود.  

یافته های این مطالعه در مجله The Lancet Psychiatry منتشر شده است.

استرس و افسردگی ناشی از قرنطینه در دوران کرونا

میزانی از استرس، نگرانی، ترس و اضطراب در زندگی نه تنها بد نیست، بلکه می‌تواند کمک‌کننده باشد و فرد را برای مقابله با تهدیدات پیش رو ر زندگی آماده کند و برای آن برنامه داشته باشد. ولی وقتی این استرس، نگرانی، ترس و اضطراب تشدید می‌شود و تداوم می‌یابد، از حالت طبیعی خارج شده و بیمارگونه می‌شود و واکنش‌های متعددی از جمله واکنش‌های جسمانی، شناختی، عاطفی و رفتاری را به راه می‌اندازد. همه افرادی که اضطراب را تجربه می‌کنند، ترکیبی از این 4 مولفه را گزارش می‌کنند.

مولفه شناختی شامل افکار و باورهایی در این مورد که فرد آسیب دیده و یا کنترل خود بر موقعیت را از دست می‌دهد. لذا استرس منجر به کاهش توانایی تفکر، کاهش توانایی توجه و تمرکز، مشکلات مربوط به حافظه و به یادآوردن مطالب، بزرگنمایی و فاجعه سازی مشکلات و ... می‌شود.

  

واکنش‌های عاطفی شامل ترس، نگرانی، غم، از بین رفتن علاقه به فعالیت‌های لذت‌بخش معمول، احساس سرخوردگی، تحریک‌پذیری، عصبانیت، احساس ناتوانی و ... می‌شود.

واکنش‌های رفتاری شامل اجتناب از موقعیت‌های خاص، پرسش­‌های مکرر در مورد رو به راه بودن اوضاع، دائم به دنبال خاطرجمع بودن، سرزنش دیگران، گسترش شایعات، وابستگی به الکل و مواد و ... می‌شود. در شرایط جاری، ویروس کرونا نگران‌کننده است و نیاز به توجه و مراقبت دارد، به ویژه در زمانی که احساس تهدید می‌کنیم و توانایی لازم برای مقابله با آن را نداریم، طبیعی است که دچار ناراحتی، نگرانی، اضطراب و ترس شویم.

از طرف دیگر، در قرنطینه خانگی بودن باعث بی‌حوصلگی، بی‌حالی و در مواردی دچار افسردگی با درجه پایین خواهند شد.هر چند کرونا ویروس باعث شده که ؛خانواده بیشتر در کنار هم شنونده های خوبی و احساس دلبستگی های مفیدی با هم داشته باشند .
اما ممکن است در روزهای طلایی پیشگیری دچار آسیب هایی نهفته ای چون وسواس ، اضطراب‌های پس از حادثه ، استرس و افسردگی شوند که باعث پرخاشگری و عصبانیت و وسواس کلامی ، رفتاری گردد.

 

استرس در هنگام شیوع بیماری عفونی می تواند شامل این موارد باشد:

·         ترس و نگرانی برای سلامتی خودتان و عزیزان تان

·         تغییر در الگوی خواب یا تغذیه

·         مشکل در خوابیدن یا تمرکز کردن

·         وخیم تر شدن مشکلات سلامتی مزمن

·         افزایش مصرف الکل، دخانیات یا سایر مواد مخدر

·         افرادی که از قبل مشکل بهداشت روانی داشته‌اند باید به درمان خود ادامه دهند .

کارهای بسیاری که می توانید برای حمایت از فرزند خود انجام دهید.

برای صحبت در باره شیوع ویروس کرونا با کودک یا نوجوان خود وقت بگذارید. به سوالات پاسخ دهید و حقایق مربوط به کووید-19 را به روشی که کودک یا نوجوان شما می‌توانند درک کنند، با آنها در میان بگذارید.

به کودک یا نوجوان خود اطمینان دهید که از امنیت برخوردار است. اگر آنها ناراحت هستند به آنها بگویید اشکالی ندارد. نحوه برخورد با استرس خود را با آنها در میان بگذارید تا آنها بتوانند از شما یاد بگیرند که چگونه از عهده آن بر آیند.

 

قرار گرفتن خانواده‌تان را در معرض پوشش اخبار این رویداد، از جمله رسانه‌های اجتماعی، محدود کنید. کودکان ممکن است آنچه را که می‌شنوند نادرست تفسیر کنند و از چیزی که نمی‌فهمند، وحشت کنند.

سعی کنید از روند کارهای روزمره پیروی کنید. اگر مدارس تعطیل هستند، برنامه‌ای را برای فعالیت های یادگیری و فعالیت‌های آرامش‌بخش یا تفریحی ایجاد کنید.

نقش یک الگو را داشته باشید. استراحت کنید، بخوابید، ورزش کنید و غذا بخورید. با دوستان و اعضای خانواده خود در ارتباط باشید.

افرادی که از قرنطینه ترخیص شده‌اند بسیاری از انسان‌ها، هنگامی که در زندگی‌ با یک بحران مواجه می‌شوند، نگاه‌شان به زندگی تغییر می‌کند و این مسئله می‌تواند منجر به تغییر سبک زندگی‌شان بشود. جدا بودن از دیگران اگر ارائه‌دهنده خدمات درمانی فکر می‌کند ممکن است در معرض کووید-19 قرار داشته باشید، حتی اگر بیمار نشوید، می‌تواند استرس‌زا باشد. همه افراد بعد از بیرون آمدن از قرنطینه احساسات متفاوتی دارند.

برخی از احساسات عبارتند از:

غم ،عصبانیت یا ناامیدی به دلیل اینکه دوستان یا عزیزان ترس بی‌اساس از سرایت بیماری در تماس با شما را دارند، حتی اگر مشخص شده باشد که سرایت‌دهنده نیستید در مورد عدم توانایی در انجام کارهای عادی یا وظایف والدین در دوران قرنطینه، احساس گناه می کنید

سایر تغییرات عاطفی یا بهداشت روانی

ویروس کرونا با آسیب بر روح ، ذهن وجسم به صورت بسیار تهدید آمیزی امنیت روانی خانواده را نیز به خطر انداخته و ممکن است عواقب جبران‌ناپذیری به شرح ذیل  برای آینده جامعه داشته باشد  ممکن است کودکان یا کسانی که آنها می شناسند از قرنطینه رها شده باشند، این کودکان احساس ناراحتی کنند یا احساسات قوی دیگری داشته باشند. واکنش های متفاوتی ممکن است دیده شود. می توانید به فرزندتان کمک کنید که با آن احساسات مقابله کنند.

با این راه کارها، در هنگام شیوع ویروس کرونا از سلامت روان خود مراقبت کنیم

ذکر و یاد خالق مهربان و ذهن آگاهی

شنیدن موسیقی آرام بخش مورد علاقه  -خواندن کتاب‌هایی که زمان کافی برای خواندن آنها نداشتیم و بیشتر آن اکنون آنلاین‌ در اختیار است

تماشا کردن فیلم های آموزشی و سینمایی و تفریحی

سرگرمی‌های خانگی مانند بازی‌های اسم فامیل، شطرنج ،کلمه بازی ، دارت و بازی های ساخته شده توسط سازمان فرهنگی ورزشی و برخی نهاد های فعال 

اقدام به فراگیری آموزش های آنلاین

مراقبت بیشتر از سالمندان و کودکان و صحبت کردن با زبان آنها بدون ایجاد رعب و وحشت .

سعی کنید از گمانه‌زنی‌ها خودداری و منابع معتبری را در مورد شیوع این بیماری جستجو کنید.

شایعه و حدس و گمان می‌تواند اضطراب برانگیزد. دسترسی به اطلاعات با کیفیت بالا در مورد ویروس می‌تواند به شما کمک کند تسلط بیشتری به پیرامون خود داشته باشید.

از همه اخبار دوری نکنید و همچنان به اطلاع‌رسانی و آموزش ادامه دهید، اما در صورت مزاحم بودن اخبار، خواندن آنها را محدود کنید.

در خانه فعالیت بدنی داشته باشید. نرمش‌های ساده باعث افزایش سطح هورمون‌های اندروفین و سروتونین شده و به شما احساس بهتری می‌دهد.

یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید.

موضع دلسوزانه و حمایتی، شانس پیشگیری و بهبود را افزایش می‌دهد. به یاد داشته باشید که هر سرماخوردگی یا سرفه مربوط به ویروس کرونا نیست.

طبیعی است که هنگام خواندن خبرهایی در مورد شیوع بیماری، احساس آسیب‌پذیری کنید. اما مهم است که این احساسات را کنترل و به دیگران یادآوری کنید تا از سلامت جسمی و روحی شما مراقبت کنند. همچنین باید از عادت‌هایی که در دراز مدت مضر هستند، مانند سیگار کشیدن و نوشیدن الکل خودداری کنید.

خانواده درمانی به معنای مدیریت هیجانات و رفتارها و ارتباطات

در این نوع روش می بایست خانواده ترس ها و مشکلات خود را درباره ویروس کرونا و استرس و یا اضطراب خود و حتی شنیده های خود بازگو کنند بدون ترس از قضاوت شدن و سایر اعضای گروه بازخورد دهند و نظرات و پیشنهادات خود را  بیان کنند ، با بازخوردهای مثبت و یا حتی منفی اما با احترام و صبر .

این روش کمک می کند تا به کمک خانواده بتوانیم بر آسیب هایی مانند اضطراب، افسردگی، مشکلات روان تنی، مشکلات عاطفی، ناتوانی در ابراز محبت، روابط اجتماعی نامناسب و غیره غلبه داشته باشیم.

خانواده می تواند با صحبت کردن در خصوص موارد ذکر شده و آرام سازی و بنا به شناخت شخصیت افراد در خانواده آرامشی ذهنی ایجاد کند و این امر همواره در خصوص آیین ما توصیه شده است که مشورت کنیم در خصوص آنچه می خواهیم بیاموزیم و دانش معنوی باعث آرامش و امنیت ذهنی و درونی می گردد .به یاد داشته باشیم دعا کردن را بیاموزیم و خواسته های خود را قدرتمند با واژگانی ادبی و زیبا تنها از خالق مهربان طلب کنی

کلام آخر

با شیوع ویروس جدید کرونا، تجربه اضطراب و نگرانی طبیعی است. از طرفی در قرنطینه خانگی ماندن ممکن است باعث غمگینی، بی حوصلگی و ترس شود، و در افرادی که از قبل افسردگی دارند ممکن است باعث بدتر شدن نشانه های بیماری شود.در مورد حسها و نگرانی های خود با دوستان، خانواده، صحبت کنید. میتوانید از تماس تلفنی و تصویری استفاده کنید و با اطراقیان در تماس باشید. سعی کنید فعالیتهای هرچند کوچکی در منزل انجام دهید. بخصوص فعالیتهایی که قبال برایتان لذت بخش بوده، مانند کتاب خواندن، فیلم دیدن، بازی. مهم است که خود را سرگرم کنید و بیکار نباشید.

افراد مبتلا به افسردگی، ممکن است اعتمادبنفس پایینی در انجام کارها مانند رانندگی، بیرون رفتن و ... دارند. توانمندیهای قبلیتان را به خودتان یادآوری بکنید.

تا حد امکان ورزش کنید. میتوانید در خانه ورزش کنید یا اگر دسترسی دارید در حیاط منزل یا یک مکان خلوت نزدیک به منزل قدم بزنید.

نظم زندگی خود را حفظ کنید. مثال ساعت خواب، وعدههای غذایی منظم و برنامهای برای ورزش داشته باشید.

برای یک روز یا حداکثر یک هفته هدفهای کوچک برای خودتان تعیین کنید و برای انجام آن برنامه ریزی کنید.

میتوان از روش ذهنآگاهی استفاده کرد، و روی"اکنون" و " اینجا"تمرکز کنید. دائم فکر نکنید چه اتفاقی در آینده خواهد افتاد؟ · روشهای آرامسازی را یاد بگیرید و به کار ببرید. )از اینستاگرام و وب سایت سالمت روان میتوانید استفاده کنید: )www.iranmentalhealth.com

  روی مسائلی که قادر به تغییر آن نیستید، تمرکز نکنید. مثال سرعت گسترش بیماری در کنترل شما نیست ولی شما بر انجام روشهای پیشگیری کنترل دارید.

به جنبه های مثبت مسائل توجه کنید. برای مثال از 100 نفر مبتال به ویروس کرونا 98 فرد بهبود پیدا میکنند.

به خودتان یادآوری کنید، همه گیری ویروس کرونا، دورهای کوتاه و گذرا است. از الکل، سیگار، مواد محرک، کافئین یا داروهایی که برای شما تجویز نشده برای مقابله با حسهای و افکار منفی استفاده نکنید.

تا حد امکان به اندازه کافی غذای سالم و تازه مانند میوه و سبزیجات مصرف کنید.

باسپاس از نشاط خسروی و سایر همکاران  در دانشگاه علوم پزشکی تهران