مطالب پزشکی - بیماری ها و داروها
دکتر حسین جعفری^ عضو هیئت علمی دانشگاه
مطالب پزشکی - بیماری ها و داروها
دکتر حسین جعفری^ عضو هیئت علمی دانشگاهآنتی بیوتیک تراپی در بیماری کرونا
آنتی بیوتیک تراپی در بیماری کرونا
دکتر حسین جعفری عضو هیئت علمی واحد دانشگاهی بیمارستان خاتم الانبیاء تهران
به نام نامی که نام ها از او نامیده شد. به نام عالمی که علم ها از او خروشیده شد.
به نام عاشقی که عشق ها از او جوشیده شد.
از زمان شروع همه گیری
ویروس کرونا، اطلاعات حاصل از مطالعات در چندین کشور حاکی از تجویز آنتی بیوتیک در
بیماران مبتلا به کووید-19 است. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، آنتی بیوتیک
ها در درمان کووید-19 موثر نیستند. آنتی بیوتیک ها فقط می‌توانند عفونت های
باکتریایی و نه عفونت های ویروسی را درمان کنند. حال سوال این است که چرا با وجود ویروسی بودن عامل بیماری، آنتی بیوتیک
(داروهای ضد باکتری) برای برخی بیماران مبتلا به کووید-19 تجویز می‌شود؟
ویروس کرونا باعث ایجاد عفونت تنفسی می
شود که می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند. ضعیف شدن سیستم ایمنی، می تواند خطر
ابتلا به عفونت های باکتریایی را افزایش دهد و فرد را برای مبارزه با بیماری با
دشواری روبرو سازد. نتایج مطالعه ای بر روی 247 بیمار کووید-19 بستری در ووهان چین
نشان داد که 15 درصد از آنها -و نیمی از کسانی که فوت کرده اند- به عفونت های
باکتریایی مبتلا شده اند. بنابراین پزشکان ممکن است از آنتی بیوتیک ها، جهت
پیشگیری و یا درمان عفونت های باکتریایی ثانویه مانند ذات‌الریه باکتریایی، به
عنوان بخشی از فرایند مراقبت بیمار استفاده کنند.
ویروس کرونا
آنتی بیوتیک ها ویروس را درمان نمی کنند بلکه فقط در برابر عفونت های باکتریایی موثر هستند. از آنجا که ابتلا به عفونت تنفسی می تواند سیستم ایمنی را ضعیف کند، بنابراین افراد مبتلا به کووید-19 ممکن است برای پیشگیری و درمان عفونت های باکتریایی ثانویه آنتی بیوتیک را دریافت کنند.
تصویری از یک باکتری
آنتی بیوتیک چیست ؟
آنتی‌بیوتیک‌ها داروهایی هستند که با از بین بردن باکتری ها در انسان و حیوانات از رشد و تکثیر آنها جلوگیری می کنند. باکتری ها نوعی میکروب هستند. آنها در محیط و در سراسر بدن و بیرون بدن ما زندگی میکنند. بیشتر باکتری ها برای افراد بی ضرر و حتی مفید هستند اما برخی از آنها می توانند باعث عفونت هایی مثل عفونت گلو شوند.
آنتی بیوتیک ها ممکن است برای درمان برخی از باکتری ها که باعث بیماری های عفونی می شوند لازم باشند.
ویروس ها میکروبهایی متفاوت از باکتری ها هستند. آنها باعث عفونت هایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا می شوند با این حال آنتی بیوتیکها عفونت‌های ناشی از ویروس ها را درمان نمیکنند.
آنتی بیوتیکها همچنین برای درمان برخی از عفونت‌های باکتریهای رایج لازم نیست، از جمله بسیاری از عفونت های سینوسی و برخی از عفونت های گوش. در صورتی که به درمان آنتی‌بیوتیکی نیاز نداشته باشید نه تنها مصرف آنها کمکی به شما نمیکند بلکه عوارض جانبی آنها می‌تواند باعث ایجاد صدمه شود. دلیل این امر این است که این بیماری‌ها به خودی خود و بدون مصرف آنتی بیوتیک بهتر میشوند.
عوارض آنتی بیوتیک ها چیست ؟
هر بار که یک آنتی بیوتیک استفاده می شود می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند. عوارض جانبی شایع، مشکلات بهداشتی جزئی تا بسیار شدید است و می تواند شامل موارد زیر باشد :
راش پوستی، حالت تهوع، اسهال، عفونت‌های گوارشی مثل انتروکولیت با غشای کاذب (که عوارض جانبی آن باعث آسیب شدید روده بزرگ، اسهال و مرگ می شود)، واکنش های آلرژیک شدید و تهدید کننده زندگی و عفونت های مقاوم به آنتی بیوتیک.
راش پوستی در اثر انتی بیوتیک
آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت ها مهم هستند و جان های بیشماری را نجات می دهند. در صورت نیاز به آنتی بیوتیکها فواید آن معمولاً از خطرات و عوارض جانبی یا مقاومت آنتی‌بیوتیک بیشتر است. با این حال بسیاری از آنتی بیوتیک ها به طور غیر ضروری و اشتباه تجویز و استفاده میشوند. به همین دلیل مهم است که همه ما فقط در موقع نیاز به آنتی بیوتیک از آنها استفاده کنیم تا از عوارض ناشی از مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها و ایجاد مقاومت آنتی بیوتیکی جلوگیری کنیم
باکتری ها و ویروس ها چیستند ؟
باکتری ها موجودات تک سلولی هستند که در سراسر بدن و خارج بدن ما یافت می شود. همه ی باکتری ها مضر نیستند و در حقیقت برخی از آنها مفید هستند. از جمله اکثر باکتری هایی که در روده ما زندگی میکنند. با این حال باکتری های ایجاد کننده بیماری می‌تواند باعث بیماری هایی مثل گلودرد استرپتوکوکی شوند. از طرف دیگر ویروسها میکروب هایی هستند که حتی از باکتری ها کوچکتر هستند و نمی‌توانند در خارج از سلول های بدن زنده بمانند. آنها با حمله به سلولهای سالم باعث بیماری میشوند.
آنتی بیوتیک ها که به عنوان داروهای ضدمیکروبی نیز شناخته میشوند داروهایی هستند که در مقابل عفونت های ناشی از باکتری ها در انسان و حیوانات مبارزه می کنند. آنتی بیوتیک ها با از بین بردن باکتری ها یا با جلوگیری از رشد و تکثیر باکتری ها با آنها مقابله می کنند. آنتی بیوتیکها فقط عفونت های باکتریایی خاص را درمان می کنند. آنتی بیوتیک ها هیچ تأثیری روی ویروسها ندارند. عفونت‌های ویروسی نباید با آنتی بیوتیک درمان شود. عفونت های شایع ناشی از ویروس ها عبارتند از سرماخوردگی، آنفولانزا و بیشتر گلودرد ها.
ویروس آنفلونزا
مقاومت آنتی بیوتیکی چیست ؟
مقاومت آنتی بیوتیکی هنگامی رخ می‌دهد که تاثیر آنتی بیوتیک ها بر روی باکتری ها از بین میرود و نمی توانند با آنها مبارزه کنند و باکتری ها تکثیر می شوند. باید به مقاومت آنتی بیوتیکی اهمیت داد. مقاومت آنتی بیوتیکی یکی از مهمترین تهدیدات برای سلامت عمومی است. باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک می‌توانند باعث بیماری‌هایی شوند که به راحتی قابل درمان نبوده و منجر به عفونت های خطرناک میشوند. از بین بردن باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک دشوار و درمان آنها گران تر است. در بعضی موارد عفونت های مقاوم به آنتی بیوتیک می‌توانند منجر به ناتوانی جدی یا حتی مرگ شوند.
چرا باکتری ها در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم میشوند ؟
استفاده بیش از حد و سوء استفاده از آنتی بیوتیک ها باعث ایجاد باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک می‌شود. هر بار که فرد آنتی بیوتیک مصرف می‌کند باکتری های حساس کشته میشوند، اما باکتریهای مقاوم در برابر رشد و تکثیر باقی می‌ماند. استفاده مکرر از آنتی بیوتیک ها می تواند تعداد باکتری های مقاوم دربرابر دارو را افزایش دهد. استفاده هوشمندانه از آنتی‌بیوتیک‌ها برای کنترل گسترش مقاومت مهم است.
چگونه باکتری ها در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم می شوند؟
باکتری ها از راه های مختلف می توانند در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم شوند. برخی از باکتریها می‌توانند با تغییر دادن ساختار آنتی بیوتیک آن را خنثی کرده و باعث بی اثر شدن آن شوند.برخی دیگر قبل از اینکه صدمه ببینند آنتی بیوتیک را به خارج از باکتری پمپاژ میکنند. برخی از باکتریها می‌توانند ساختار بیرونی خود را تغییر دهند، بنابراین آنتی‌بیوتیک هیچ راهی برای اتصال به آنها برای از بین بردن ندارد. وقتی باکتری در معرض آنتی‌بیوتیک قرار میگیرد تعدادی که مقاوم ترند می‌توانند زنده بمانند زیرا راهی برای مقاومت در برابر آنتی بیوتیک پیدا کرده اند. اگر حتی یک باکتری در برابر آنتی بیوتیک مقاوم شود می‌تواند تکثیر شود و جایگزین شود. این بدان معناست که قرار گرفتن در معرض آنتی‌بیوتیک‌ها فشار انتخاب را ایجاد می‌کند و باعث می‌شود باکتریهای زنده مانده مقاومت بیشتری نشان دهند. باکتری ها همچنین با جهش ژنتیکی می‌توانند مقاوم شوند.
چگونه میتوان از خود و جامعه در برابر مقاومت آنتی بیوتیکی محافظت کرد ؟
از مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها خودداری کنید. به پزشک خود بگویید که نگران مقاومت آنتی بیوتیکی هستید و از او بپرسید که آیا راهی وجود دارد که بتوانید بدون استفاده از آنتی بیوتیک ها بهبودی پیدا کنید و تسکین علامتی داشته باشید. آنتی‌بیوتیک تجویز شده را دقیقاً مطابق آنچه پزشک به شما گفته است مصرف کرده و دوره مصرف دارو را کامل کنید و هرگز از مقدار تجویز شده تجاوز نکنید. داروهای باقیمانده را دور بریزید و هیچ آنتی بیوتیکی را برای دفعه بعد که بیمار می شوید ذخیره نکنید. هرگز برای عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا آنتی بیوتیک مصرف نکنید. هرگز به پزشک خود فشار نیاورید تا برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند. هرگز آنتی بیوتیک تجویز شده برای شخص دیگر را مصرف نکنید.
وقتی ویروسها مانند آنهایی که باعث سرماخوردگی و آنفولانزا میشوند باعث بیماری باشند داروهای آنتی بیوتیکی تاثیرگذار نمی باشند. در حقیقت مصرف آنتی بیوتیک برای درمان بیماریهای ویروسی، ممکن است در آینده همه ما را بیمارتر کند. از آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های ناشی از باکتری ها استفاده می شود. باکتری ها سلول های بسیار کوچکی هستند که میلیاردها عدد از آنها در بدن من و شما زندگی می کنند. بیشتر اوقات این باکتری ها به شما کمک می کنند و بی ضرر و حتی برای بدن مفید هستند. اما برخی از باکتریها می‌توانند باعث بیماری شوند و آنتی‌بیوتیک ها برای درمان عفونت های ایجاد شده در اثر این باکتری ها استفاده میشوند.
ویروسها با باکتریها تفاوت دارند. آنها ساختار متفاوتی برای زنده ماندن دارند. ویروس ها دیواره سلولی ندارند و برخلاف باکتریها که از خارج به سلولهای بدن شما حمله می کنند ویروسها در واقع به داخل سلولهای بدن می روند در آن زندگی میکنند و کپی هایی از خود را در سلول های بدن می سازند. ویروس ها مانند باکتری ها نمی توانند به تنهایی تولید مثل کنند و در عوض آنها خود را به سلولهای سالم متصل می کنند و برای ساخت ویروس های جدید آنها را برنامه‌ریزی میکنند. به دلیل همه این تفاوت‌ها آنتی بیوتیک ها روی ویروس ها تاثیر ندارند.
زمانی که شما سرما خورده‌اید آبریزش بینی و انسداد بینی، گلودرد، سردرد، تب، سرفه و درد عضلانی به سراغ شما می آید برای درمان آن استراحت و نوشیدن مایعات فراوان به خصوص آب و مصرف داروهای بدون نسخه برای رفع علائم به شما در بهبود بیماری کمک می‌کند. این به طور کلی برای افراد سالم در این صورت کفایت می‌کند و در برخی موارد پزشک معالج شما ممکن است داروهای ضد ویروسی را برای کاهش شدت و طول بیماری شما تجویز کند. اگر مبتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا هستید در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر باید به پزشک معالج خود مراجعه کرده و نسبت به درمان خود اقدام نمایید : تنگی نفس و مشکل در تنفس، درد قفسه سینه، گلو دردی که به بلع دردناک منجر می‌شود، سرفه شدید، سردرد سینوسی، استفراغ مداوم، درجه حرارت بالای ۳۸ درجه سانتی‌گراد، احساس سردرگمی و بی نظمی، سرفه با خلط رنگی.
خطر افزایش باکتریهای مقاوم به آنتی‌بیوتیک با ادامه همه‌گیری
هرچند به ندرت پیش می‌آید که بیماران مبتلا به کرونا به دیگر بیماریهای عفونیِ باکتریایی هم مبتلا باشند اما پزشکان برای درمان، غالبا آنتی بیوتیک تجویز میکنند و با توجه به شرایط فعلیِ همه‌گیری، متخصصان همچنان نسبت به پیامد استفاده از آنتی بیوتیک در بلندمدت هشدار می‌دهند.
به گزارش ایسنا، نتایج یک تحقیق جدید نشان می‌دهد که در درمان بیماران مبتلا به کرونا بیش از آنچه نیاز است از آنتی بیوتیک استفاده می‌شود.
متخصصان انگلیسی در مجله تخصصی "لانست" با هشدار نسبت به پیامدهای تجویز دست و دلبازانه آنتی بیوتیک می‌گویند: این داروها برای درمان عفونت‌های احتمالی باکتریایی بروزکننده توام با کرونا به بیماران داده شده‌اند. به اعتقاد این متخصصان اما در عمل، همراهی چنین عفونت‌هایی در بیماران مبتلا به کرونا مشاهده نشده است.
این متخصصان می‌گویند: عامل بیماری کووید-۱۹یک ویروس است و آنتی‌بیوتیک بر روی آن بی‌تاثیر است. این متخصصان می‌گویند: عامل بیماری کووید-۱۹یک ویروس است و آنتی‌بیوتیک بر روی آن بی‌تاثیر است.
تیم تخصصی از دانشگاه ادینبورگ که روی این موضوع تحقیق کرده است، داده‌های مربوط به ۸۶۰۰ بیمار مبتلا به کووید -۱۹ را بررسی کرده که در سال گذشته به بیمارستان انتقال یافته و به طور خاص آزمایش وجود عفونت‌های باکتریایی روی آنها صورت گرفته است. عفونت باکتریایی همراه با کووید -۱۹ تنها در ۱۱۰۰ بیمار (۱۳ درصد) مشاهده شد.
در بیشتر موارد عفونت باکتریایی ثانویه پس از بیش از دو روز از بستری شدن در بیمارستان بروز کرده است.
از بررسی داده‌ها مشخص شد که از میان ۳۶ هزار بیمار مبتلا به کرونا، برای بیش از ۳۷ درصد از آنها پیش از پذیرش در بیمارستان، آنتی بیوتیک تجویز شده است.
از سوی دیگر داده‌های ۴۶ هزار بیمار مبتلا به کرونا نشان می‌دهند که به ۸۵ درصد از آنها در دوران بستری بودن در بیمارستان بدون تشخیص مشخص و تنها از روی احتیاط یا ظن به عفونت باکتریایی، آنتی بیوتیک داده شده است.
متخصصان انگلیسی تاکید میکنند که حتی پیش از بررسی‌های آنها هم نتایج تحقیقاتی محدودتر نشان داده بود که وجود عفونت‌های باکتریایی در مجاری تنفسی و عروق بیماران مبتلا به کووید -۱۹ بسیار نادر است.
نتایج تحقیق جدید در دانشگاه ادینبورگ این مسئله را تأیید می‌کند.
بنابر گزارش دویچه وله، کارشناسان تأکید میکنند که با آزمایش‌های هدفمند باید استفاده از داروهای آنتی بیوتیک را بدون اثبات وجود یک بیماری عفونی باکتریایی در بیماران تا حد ممکن پایین آورد. به اعتقاد آنها در غیر این صورت بیماریهای عفونی مقاوم در برابر دارو در درازمدت به یکی از پیامدهای همه‌گیری کرونا تبدیل میشوند
راهنمای تجویز و مصرف آنتی بیوتیک ها در بیماران مبتلا به کرونا
آزیترومایسین
مصرف آزیترومایسین در درمان بیماران 19-COVID توصیه نمی شود و تحقیقات صورت گرفته تا به امروز نشان دهنده فواید کم آزیترومایسین در درمان کرونا می باشد.
تداخل با سایر داروهای تجویزی در درمان کرونا: مصرف همزمان آزیترومایسین با هیدروکسی کلروکین بایستی در بیماران مبتال به بیماریهای قلبی و عروقی با احتیاط مصرف شود. از طرفی مصرف همزمان این دارو با داروی لوپیناویر/ریتوناویر)نام تجاری کلترا( نیز می تواند موجب ریتم قلبی نامنظم و سنکوب شود:لذا در صورت تجویز، مانیتورینگ دقیق بیماران توصیه می شود. در صورت بروز نشانه های هپاتیتیس مصرف دارو باید قطع شود.
داکسی سایکلین : مصرف داکسی سایکلین در درمان کرونا انتخابی بوده روزانه به مدت 5 روز در بیماران با علایم پیشرفته ریوی(شامل بیماران دارای هیپوکسی و نیازمند به اکسیژن بیش از 4 لیتر در دقیقه) توصیه می شود. داکسی سایکلین آنتی بیوتیک وسیع الطیف بوده. مصرف این دارو ممکن است سبب ازوفاژیت یا زخم GI ، حساسیت به نور و اریتم پوستی شود.
آنتی بیوتیک ها به ندرت در درمان کووید-19 مفید هستند، با این حال هنوز به مقدار زیادی تجویز می شوند. بنابراین خطری که پس از پاندمی جوامع را تهدید می کند، ایجاد مقاومت میکروبی است. نباید اصول خود را برای استفاده از آنتی بیوتیک ها کنار بگذاریم.
"آنتی بیوتیک ها در برابر عفونت های ویروسی موثر نیستند". همه ما معنی این جمله و اهمیت آن را برای تجویز آنتی بیوتیک ها در برابر گلودرد، سرفه و سرماخوردگی می دانیم و می دانیم که تجویز و مصرف ناصحیح آنتی بیوتیک ها منجر به مقاومت میکروبی خواهد شد. اما این جمله در برابر کووید-19 استفاده چندانی نداشته و متاسفانه همچنان میزان تجویز آنتی بیوتیک ها بالا می باشد.
در اوایل پاندمی پیشنهاد چینی ها برای تجویز آنتی بیوتیک ها در درمان موارد حاد و شدید کووید-19 جهانی شد و هنگامی که ویروس شیوع پیدا کرد، مقدار زیادی آنتی بیوتیک در اروپا و آمریکا تجویز شد که بسیاری از آن ها بی دلیل بود. چه چیزی منجر به این حجم از تجویز آنتی بیوتیک ها شد؟
این در حقیقت درسی است که از تاریخ فراگرفته ایم. در آخرین پاندمی بزرگ ویروسی یعنی پاندمی آنفولانزا در 1919-1918، قبل از استفاده از آنتی بیوتیک ها از هر 100 نفر 3-2 نفر جان خود را از دست می دادند. اما مطالعات جدید نشان دادند که برخلاف کرونا علت مرگ این افراد پنومونی باکتریایی (ذات الریه) ثانویه بوده است و حدس زده میشد که اگر آنتی بیوتیک ها در آن زمان موجود بودند، جان بسیاری از افراد نجات پیدا می کرد.
عفونت باکتریایی در کنار آنفولانزا یک مسئله مهم است و در درمان آنفولانزای فصلی باید در نظر گرفته شود؛ با این حال این موضوع در مورد کرونا چندان مطرح نمی باشد. در پاندمی کنونی، پیشرفت و شدت بیماری در هفته دوم و سوم بیماری به گونه ای است که در بسیاری از موارد مانند یک عفونت باکتریایی در کنار عفونت ویروسی تفسیر می شود.
تجویز آنتی بیوتیک ها در ادامه جامعه پزشکی را با چالش های زیادی روبه رو خواهد کرد و نباید به هیچ وجه دست کم گرفته شود. در ادامه باید توجه داشته داشته باشیم که با اینکه، تشخیص و تمییز عفونت باکتریایی ریه از عفونت کرونایی ریه به دلیل شباهت ویژگی ها دشوار می باشد. مطالعات تاکنون وجود عفونت باکتریایی را به ویژه در کسانی که نیاز به بستری شدن ندارند نشان نداده است. با این حال، موارد بسیار اندکی از وجود عفونت باکتریایی در افراد بستری گزارش شده است. همچنین با اینکه فرض شد آزیترومایسین و داکسی سایکلین دارای خواص ضدویروسی و ضد التهابی هستند، مطالعه ای در انگلستان انجام شد و نشان داد مدت زمان بهبودی بیمارانی که از آن استفاده می کردند، کاهش پیدا نکرده است.
البته پزشک شما در موارد خاصی ممکن است برای برخی از افراد که احتمال عفونت باکتریایی مثل برخی بیماری های مزمن، در کنار کرونا دارند، آنتی بیوتیک را تجویز کند. این احتمال برای کسانی که بستری هستند، یا نیاز به ونتیلاتور(تهویه مکانیکی) دارند و یا در موارد خاصی که بیمار ویژگی های کلینیکی خاص دارد (مثلا عفونت دستگاه ادراری)، بیشتر از موارد عادی است. بنابراین از مصرف سرخودانه آنتی بیوتیک ها در موارد غیر اضطراری بپرهیزید.
دانش ما در مورد بیماری و درمان کووید-19 در حال پیشرفت است. تا الان بهترین داروها، داروهایی بودند که باعث تعدیل پاسخ های التهابی در برابر عفونت ویروسی می شدند. کورتیکواستروئیدها (کورتون ها) و مهارکننده های التهابی نشان داده اند که می توانند باعث کاهش مرگ و میر ناشی از کووید شوند. با این حال مصرف کورتون ها احتمال عفونت باکتریایی ثانویه را افزایش می دهند و به دنبال آن احتمال نیاز به آنتی بیوتیک افزایش پیدا می کند.
به دلیل ناپایداری هوا و سرد و گرمی پیاپی و تغییر
پوشش موجبات بروز سرماخوردگی را بیشتر فراهم می کند، پیشگیری از ابتلا به
سرماخوردگی، اقدام مهمی برای حفظ سلامت در فصل پاییز است.
عده ای از مردم خودسرانه دارو مصرف می کنند، غافل از اینکه مصرف
خودسرانه دارو به ویژه آنتی بیوتیک ها باعث قوی شدن باکتری ها شده و داروهایی که
در مقابل این باکتری ها موثرند اثر خود را از دست می دهند.
کامل شدن دوره درمان آنتی بیوتیکی، از مقاوم شدن میکروب ها جلوگیری می نمایید.
افراد در صورت مبتلا شدن به کرونا، آنفولانزا و یا سرما خوردگی حتما به پزشک و یا داروساز مراجعه نمایند و از مصرف خودسرانه دارو و آنتی بیوتیک خوداری و پرهیز کنند.
آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت های ناشی از ویروس ها مانند سرماخوردگی و آنفولانزا، بیشتر سرفه ها و برونشیت و گلودرد (مگر اینکه ناشی از استرپتوکوک باشد) تاثیری ندارند.
اگر ویروس شما را بیمار کند مصرف آنتی بیوتیک ممکن است ضرر بیشتری برای بیمار داشته باشد. بعضی اوقات آنتی‌بیوتیک‌ها نادرست استفاده میشوند. استفاده از آنتی بیوتیک ها در هنگام عدم نیاز به آنها یا عدم استفاده صحیح از آنها می‌تواند به مقاومت آنتی بیوتیکی منجر شود. مقاومت آنتی بیوتیکی یک مشکل شایع است و هنگامی رخ می‌دهد که ساختار باکتری ها تغییر می کند. این امر باعث می شود که دارو برای مقابله با باکتری تاثیر خود را از دست بدهد. این اتفاق زمانی می افتد که باکتری ها به طور مکرر در معرض همان دارو قرار بگیرند.
این موضوع ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که باکتری در بدن شما باقی مانده است. این باکتری های باقی مانده تکثیر می شوند و قوی تر می شوند. روزی ممکن است به یک بیماری عفونی مبتلا شوید که با آنتی بیوتیک قابل درمان نیست و یا ممکن است مجبور شوید داروهای مختلفی مثل آنتی بیوتیک های تزریقی را استفاده کرده و یا در بیمارستان بستری شوید. بسیاری از عفونت ها در اثر ویروس ایجاد میشوند و آنتی بیوتیک ها نمی توانند ویروس ها را درمان کنند.
اگر درمان را زودتر از موعد مقرر متوقف کنید، ممکن است برخی از باکتریها زنده بمانند و دوباره شما را آلوده کنند. از نگهداری آنتی‌بیوتیک‌ها در منزل و یا توصیه به استفاده از آنتی‌بیوتیک تجویز شده برای دیگران خودداری کنید.
..................................................................................................................................................................
یک چند به کودکی باستاد شدیم یک چند به استادی خود شاد شدیم
پایان سخن شنو که ما را چه رسید از خاک در آمدیم و بر باد شدیم
الهی ! حجاب ها از راه بردار و ما را به ما وامگذار! به امید رحمتت یا عزیز یا غفار